Τον κίνδυνο «ξαφνικού θανάτου» αντιμετωπίζουν δεκάδες αγροτικοί συνεταιρισμοί με μέλη χιλιάδες αγρότες, καθώς η Κομισιόν ζητάει να ανακτηθούν δάνεια δεκάδων εκατομμυρίων ευρώ, που είχαν δοθεί πριν από 30 χρόνια από την ΑΤΕ και μάλιστα εντόκως.
Σύμφωνα με τον προϊστάμενο της Γενικής Διεύθυνσης Οικονομικών της Ε.Ε, που υπογράφει και τη σχετική επιστολή προς την κυβέρνηση, 74 συνολικά αγροτικοί συνεταιρισμοί, καλούνται να επιστρέψουν ιλιγγιώδη – για τη σημερινή εποχή – ποσά. Το υψηλότερο, περίπου 15 εκ. ευρώ, ζητείται από τον Αγροτικό Συνεταιρισμό Πέλλας και ακολουθεί η Ένωση Πεζών Κρήτης 4 εκατ. ευρώ, η Ένωση Κιτροπαραγωγών Κρήτης με 3,8 εκατ. ευρώ και η Ένωση Αγροτικών Συνεταιρισμών Αργολίδας ΡΕΑ με 3,5 εκατ. Ευρώ.
Σε κάποιες περιπτώσεις, η οφειλή έχει ήδη βεβαιωθεί στην αρμόδια εφορία, με αποτέλεσμα να έχουν ξεκινήσει οι διαδικασίες είσπραξης που απειλούν και τη βιωσιμότητα των συνεταιρισμών.
«Το μόνο που έχω να πω, είναι ότι τότε, (όταν πήρε ο συνεταιρισμός τα δάνεια) πήγαινα σχολείο…στο λύκειο» ανέφερε με δηλώσεις του στο Thesstoday, ο Μιχάλης Φαρμάκης, πρόεδρος του Αγροτικού Συνεταιρισμού Πέλλας, ενός από τους αρχαιότερους και παραγωγικότερους συνεταιρισμούς της χώρας, με έτος ίδρυσης το 1928 και περίπου 1000 ενεργά μέλη.
Όπως τονίζει, ο συνεταιρισμός του έχει ήδη ενημερωθεί για το θέμα και βρίσκεται στη διαδικασία επαφών με την ηγεσία του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης, προκειμένου να βρεθεί μια λύση. «Εγώ πιστεύω ότι η πολιτεία θα τη βρει τη λύση. Εμείς, ως συνεταιρισμοί, έχουμε κάνει τις δικές μας προτάσεις και περιμένουμε πλέον την πολιτεία. Δεν λέμε δεν θα πληρώσουμε τίποτα, αλλά κάποια χρήματα και ας πήγαινα σχολείο τότε… Πιστεύω μέχρι τον Δεκέμβριο να έχουμε νεότερα» κατέληξε ο κ.Φαρμάκης.
«Αυτή η υπόθεση, είναι πάρα πολύ παλιά. Δεν γνωρίζω καλά το θέμα, γιατί δεν έχουμε καμία επίσημη ενημέρωση» ανέφερε στο Thesstoday, ο πρόεδρος της Ένωσης Αγροτικών Συνεταιρισμών Πεζών Ηρακλείου Κρήτης, Γιώργος Φραγκιαδουλάκης.
Σύμφωνα με τον ίδιο, αυτά τα ποσά ήταν παλιά δάνεια της Αγροτικής Τράπεζας και η διαδικασία για την εκταμίευση τους είχε γίνει μέσα από το υπουργείο Γεωργίας. «Όταν άκουσα για το θέμα, έψαξα εδώ στα αρχεία μας και δεν είδα τέτοιου είδους υποχρέωση από την Ένωση. Για τα ποσά αυτά που λένε. Άκουσα ότι έστειλαν σε άλλους την οφειλή, αλλά εμείς δεν έχουμε επίσημα γνώση για το θέμα» ανέφερε ο κ. Φραγκιαδουλάκης.
Τα ποσά που ζητάει η Κομισιόν να ανακτηθούν, ήταν μεταξύ άλλων «ρυθμίσεις» που στόχευαν στην εξυγίανση του χαρτοφυλακίου της τότε ΑΤΕ, αλλά και «αστοχίες» των υπουργών Γεωργίας εκείνης της περιόδου, ενώ περιλαμβάνονται και δάνεια που δόθηκαν από την ΑΤΕ στους Συνεταιρισμούς για να παρεμβαίνουν με ευνοϊκές τιμές, ώστε να μην υπάρχουν κοινωνικές αντιδράσεις.
Δυστυχώς, οι τότε κινήσεις δεν είχαν την έγκριση του Συμβουλίου των υπουργών Γεωργίας της Ε.Ε. εκ των προτέρων ή εκ των υστέρων.
Η υπόθεση ξεκίνησε την άνοιξη του 1986 όταν η τότε κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ είχε ζητήσει από τις συνεταιριστικές οργανώσεις της χώρας να αγοράσουν τα κτηνοτροφικά και τα αγροτικά προϊόντα εκείνης της περιόδου, καθώς οι αγρότες απειλούνταν με οικονομική καταστροφή από την καθίζηση της ζήτησης που προκάλεσε στους καταναλωτές ο κίνδυνος τα προϊόντα να ήταν εκτεθειμένα στη ραδιενέργεια.
Η τότε κυβέρνηση είχε υποσχεθεί να διευκολύνει τους συνεταιρισμούς και γι’ αυτόν τον σκοπό το 1986 τους χορήγησε δάνεια από την Αγροτική Τράπεζα. Το 1992, με κυβέρνηση ΝΔ, του Κ. Μητσοτάκη, ψηφίστηκε ο Ν. 2008, καθώς επίσης και ο Ν. 2237 το 1994 με κυβέρνηση ΠΑΣΟΚ, οι οποίοι προέβλεπαν ότι, επειδή η πολιτεία ανάγκασε τις 254 συνεταιριστικές οργανώσεις (που βρίσκονταν στην αρχική λίστα) να κάνουν κοινωνική πολιτική, προχώρησε στην έκπτωση των τόκων των δανείων που είχαν εκδοθεί το 1986 κατά 50%. Τους χαρίστηκαν, δηλαδή, οι μισοί τόκοι των δανείων του 1986.
Ακολούθησαν καταγγελίες ιδιωτών στα αρμόδια όργανα της Ευρωπαϊκής Ένωσης για παραβίαση των όρων του ελεύθερου ανταγωνισμού ζητώντας την ακύρωση της σχετικής νομοθεσίας.
Μετά από χρόνια εκδόθηκε τελεσίδικη απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου, που καθιστούσε υποχρεωτική την έντοκη επιστροφή των χρημάτων της έκπτωσης από τους αγροτικούς συνεταιρισμούς. Συγκεκριμένα η Επιτροπή ζητούσε από την Ελλάδα την ανάκτηση των ενισχύσεων από τους αγροτικούς συνεταιρισμούς, τις οποίες το Δικαστήριο έκρινε παράνομες, έταξε δε προθεσμία δύο μηνών, εντός των οποίων οι ελληνικές αρχές όφειλαν να προβούν σε ανάκτηση των παράνομων αυτών ενισχύσεων.
Για 14 ολόκληρα χρόνια, ωστόσο, η απόφαση έμενε στα συρτάρια των εκάστοτε αρμόδιων υπουργών, οι οποίοι ποτέ δεν την εφάρμοσαν, φοβούμενοι το πολιτικό κόστος. Πριν από έναν χρόνο η Ε.Ε. απείλησε την ελληνική κυβέρνηση με επιβολή προστίμου 300.000 ευρώ την ημέρα αν δεν επιστραφούν έντοκα, από τους 130 συνεταιρισμούς που λειτουργούν σήμερα, τα ποσά που τους χαρίστηκαν τότε, για να κάνουν κοινωνική πολιτική. Πλέον τα ποσά αυτά πρέπει να επιστραφούν από τους 74 συνεταιρισμούς και μάλιστα εντός του έτους.
