Των Βικτωρία Αποστολοπούλου και Αντώνη Ανδρονικάκη
Το μέγεθος της αγροτικής εκμετάλλευσης, το κόστος της τεχνολογίας και η απόσβεση της επένδυσης σε συστήματα ευφυούς γεωργίας βρίσκονται ανάμεσα στα εμπόδια που αποτρέπουν τους αγρότες από την υιοθέτηση τεχνολογιών ευφυούς γεωργίας στο χωράφι.
Τα παραπάνω δεν είναι διαπίστωση οργανισμών ή φορέων, αλλά οι απαντήσεις των ίδιων των Ευρωπαίων αγροτών, στην έρευνα που πραγματοποίησαν ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Περιβάλλοντος, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή με τις Γενικές Διευθύνσεις Γεωργίας, Περιβάλλοντος, Κλίματος, Ενιαίας Αγοράς και Βιομηχανίας, το Ευρωπαϊκό Κέντρο Ερευνών και η Eurostat. Επίσης, συμμετείχαν οι αγροτικές οργανώσεις COPA-COGECA και η Βιομηχανία Ευρωπαίων Κατασκευαστών Μηχανημάτων (CEMA), με την υποστήριξη του Ολλανδικού πανεπιστημίου Wageningen.
Η έρευνα επικεντρώθηκε τόσο στη διερεύνηση των παραγόντων για τη μη υιοθέτηση των τεχνολογιών ευφυούς γεωργίας, όσο και στους παράγοντες που επηρεάζουν θετικά την εφαρμογή τέτοιου είδους τεχνολογιών. Συμμετέχοντες στην έρευνα ήταν αγρότες, αγροτικές οργανώσεις, εκπρόσωποι από τον κλάδο των μηχανημάτων, φορείς πληρωμών, υπηρεσίες παροχής αγροτικών συμβουλών και διαχειριστικές αρχές.
Εμπόδια από την πλευρά των αγροτών
Η έρευνα έθεσε τα ερωτήματα, όπως «Γιατί δεν έχουν εφαρμοστεί μέχρι στιγμής στην αγροτική σας εκμετάλλευση τεχνολογίες ευφυούς γεωργίας; Τι σας εμποδίζει από το να τις εφαρμόσετε;», για να καταγράψει τις απόψεις των αγροτών σχετικά με τα εμπόδια υιοθέτησης. Ο μεγαλύτερος αριθμός αγροτών (150 άτομα) απάντησε ότι το μικρό μέγεθος της αγροτικής εκμετάλλευσης είναι το πιο σημαντικό εμπόδιο, με την αμέσως επόμενη απάντηση να είναι «Περιμένω η τεχνολογία να αναπτυχθεί περισσότερο και να γίνει πιο φθηνή» (100 άτομα). Τρίτη κατά σειρά απάντηση είναι «ο στόλος μηχανημάτων μου δεν είναι κατάλληλα εξοπλισμένος για να δεχτεί αυτές τις τεχνολογίες» (60 άτομα). Η τέταρτη είναι «η απόσβεση της επένδυσης καθυστερεί» (55 άτομα).
Εμπόδια από την πλευρά των Αρχών
Την ερώτηση για τα εμπόδια που καθυστερούν την υιοθέτηση των τεχνολογιών ευφυούς γεωργίας απηύθυνε η έρευνα και στις δημόσιες αρχές, καταγράφοντας τις απόψεις τους. Ως πιο σημαντικό εμπόδιο, 100 από αυτές κατέγραψαν ότι είναι «το κόστος της τεχνολογίας και ο αργός ρυθμός απόσβεσης της επένδυσης». Ακολουθεί η άποψη ότι «οι αγροτικές εκμεταλλεύσεις είναι πολύ μικρές» (85 δημόσιες αρχές) και ως τρίτη απάντηση καταγράφεται η άποψη ότι «οι αγρότες δεν γνωρίζουν τις τεχνολογίες αυτές» (58 δημόσιες αρχές).
Παράγοντες υιοθέτησης των νέων τεχνολογιών (αγρότες)
Εκτός, όμως από τα εμπόδια, η έρευνα αναζήτησε και τους παράγοντες εκείνους που επιδρούν θετικά στους αγρότες για την υιοθέτηση των τεχνολογιών ευφυούς γεωργίας.
Αγρότες που εφαρμόζουν ήδη στην εκμετάλλευσή τους τέτοιου είδους τεχνολογίες, απάντησαν στην ερώτηση «Ποιος ή ποια διαδικασία σάς επηρέασε, ώστε να χρησιμοποιήσετε τεχνολογίες ευφυούς γεωργίας/κτηνοτροφίας;». Η πλειοψηφία των αγροτών (350 άτομα) απάντησε ότι οι άλλοι αγρότες ήταν αυτοί που τους επηρέασαν περισσότερο. Η επίσκεψη σε εκθέσεις έρχεται ως η δεύτερη απάντηση με τη μεγαλύτερη επιρροή, με τον αριθμό των ατόμων να φτάνει τους 250. Ίδιος περίπου αριθμός απαντά επίσης ότι οι σύμβουλοι ήταν μία από τις μεγαλύτερες επιρροές, αυτό που ονομάζουμε εκτός των άλλων συμβουλευτικές υπηρεσίες.
Παράγοντες υιοθέτησης των νέων τεχνολογιών (Αρχές)
Η έρευνα επικεντρώνεται και στις πρωτοβουλίες που έχουν αναλάβει οι οργανισμοί για τη διάδοση των τεχνολογιών ευφυούς γεωργίας, απευθύνοντας την ερώτηση «Ποιες πρωτοβουλίες ενημέρωσης έχετε εφαρμόσει ως οργανισμός για να προωθήσετε τη χρήση τεχνολογιών ευφυούς γεωργίας στην αγροτική κοινότητα της περιοχής σας;».
Η απάντηση με τον μεγαλύτερο αριθμό συμμετεχόντων (περίπου 60.000 άτομα) είναι «συνέδρια και σεμινάρια», από τα οποία αναμένεται το 30% των αγροτών που συμμετείχαν να εφαρμόσουν αυτές τις τεχνολογίες. Η δεύτερη απάντηση με τον μεγαλύτερο αριθμό συμμετεχόντων (λίγο πάνω από 50.000) είναι «εκστρατείες ενημέρωσης», με τον αναμενόμενο αριθμό αγροτών που πρόκειται να χρησιμοποιήσουν τις τεχνολογίες να είναι γύρω στο 15%.
Αξίζει να τονίσουμε ότι η πρωτοβουλία η οποία αναμένεται να επηρεάσει περισσότερο τους αγρότες για τη χρήση των τεχνολογιών ευφυούς γεωργίας είναι αυτή της «ανταλλαγής καλών πρακτικών», που συμπίπτει με την απάντηση των αγροτών για τους παράγοντες που τους επηρεάζουν περισσότερο, όπως φάνηκε παραπάνω.
Η συγκεκριμένη πρωτοβουλία αναμένεται να επηρεάσει το 45% των αγροτών που συμμετέχουν. Ωστόσο, είναι και η πρωτοβουλία στην οποία συμμετείχε ο μικρότερος αριθμός ατόμων (20.000) σε σχέση με τις υπόλοιπες. Τα δεδομένα αυτά αποδεικνύουν ότι αν αυξηθεί ο αριθμός των συμμετεχόντων σε αυτές τις πρωτοβουλίες μπορεί να διαδοθεί πιο γρήγορα η χρήση των τεχνολογιών ευφυούς γεωργίας.
Σχολιασμός απαντήσεων
” alt=”” width=”350″ height=”583″ data-src=”https://www.ypaithros.gr/wp-content/uploads/2020/02/stathmos2.jpg” data-srcset=”https://www.ypaithros.gr/wp-content/uploads/2020/02/stathmos2.jpg 350w, https://www.ypaithros.gr/wp-content/uploads/2020/02/stathmos2-180×300.jpg 180w, https://www.ypaithros.gr/wp-content/uploads/2020/02/stathmos2-90×150.jpg 90w, https://www.ypaithros.gr/wp-content/uploads/2020/02/stathmos2-252×420.jpg 252w” data-sizes=”(max-width: 350px) 100vw, 350px” />Η «ΥΧ» απευθύνθηκε σε παρόχους συστημάτων ευφυούς γεωργίας και σε ανθρώπους που χρησιμοποιούν ήδη τεχνολογικά συστήματα για τον σχολιασμό των απαντήσεων της έρευνας. Ο πρόεδρος της NEUROPUBLIC, Φώτης Χατζηπαπαδόπουλος, σχολιάζοντας τις απαντήσεις, διασαφηνίζει τους λόγους για τους οποίους το μέγεθος της εκμετάλλευσης, το κόστος της τεχνολογίας και η απόσβεση δεν αποτελούν προβλήματα για τη χρήση του συστήματος ευφυούς γεωργίας gaiasense.
Συγκεκριμένα, αναφέρει ότι «η μεγάλη καινοτομία του gaiasense είναι ότι αφενός πρόκειται για ένα σύστημα ευφυούς γεωργίας το οποίο συλλέγει δεδομένα από όλες τις πηγές, δηλαδή αισθητήρες στο χωράφι και το τρακτέρ, τους δορυφόρους, από τον γεωπόνο και τον αγρότη, και αφετέρου ότι η εγκατάσταση και λειτουργία του απαιτούμενου τεχνολογικού εξοπλισμού γίνεται κεντρικά με ευθύνη της εταιρείας για την κατασκευή, εγκατάσταση και την απρόσκοπτη λειτουργία του.
Έτσι, δημιουργούμε μια τεχνολογική υποδομή η οποία, μεταξύ άλλων, περιλαμβάνει και αισθητήρες που βάζουμε στα χωράφια. Επειδή το κάνουμε κεντρικά, μπορούμε να βάζουμε αισθητήρες σε αντιπροσωπευτικά χωράφια μιας περιοχής και με τα δεδομένα που συλλέγουμε από αυτά, το σύστημα δίνει εξατομικευμένες πληροφορίες για το ποια είναι η κατάσταση της καλλιέργειας σε κάθε χωράφι που βρίσκεται εντός της περιοχής κάλυψης του δικτύου των αισθητήρων.
Για παράδειγμα, σε μια περιοχή 100.000 στρεμμάτων, μπορούμε να έχουμε μόνο 20 σημεία με αισθητήρες και να καλύπτουμε 1.000 διαφορετικά χωράφια που βρίσκονται εντός αυτής της περιοχής. Με την καινοτόμο αυτή προσέγγιση, μειώνουμε σημαντικά το τεχνολογικό κόστος και έτσι την υπηρεσία μπορεί να την αξιοποιήσει κάθε αγρότης, όσο μικρή εκμετάλλευση και να έχει.
Ανάλογα με τα στρέμματα που καλλιεργεί, πληρώνει μια χαμηλή ετήσια συνδρομή και δεν ρισκάρει καθόλου, αφού δεν χρειάζεται να αγοράσει και να επενδύσει σε κάποιον ακριβό τεχνολογικό εξοπλισμό».
«Η ευφυής γεωργία μπορεί να εφαρμοστεί στην Ελλάδα και να μειώσει το κόστος παραγωγής»
” alt=”” width=”350″ height=”350″ data-src=”https://www.ypaithros.gr/wp-content/uploads/2020/02/new.jpg” data-srcset=”https://www.ypaithros.gr/wp-content/uploads/2020/02/new.jpg 350w, https://www.ypaithros.gr/wp-content/uploads/2020/02/new-300×300.jpg 300w, https://www.ypaithros.gr/wp-content/uploads/2020/02/new-150×150.jpg 150w, https://www.ypaithros.gr/wp-content/uploads/2020/02/new-45×45.jpg 45w” data-sizes=”(max-width: 350px) 100vw, 350px” />Τον σχολιασμό του για τις απαντήσεις των αγροτών περί μικρών εκμεταλλεύσεων και υψηλού κόστους θέτει στην «ΥΧ» και ο πρόεδρος της «Πήγασος Αγροδιατροφή ΑΣ», Μάρκος Λέγγας, μετά την εφαρμογή συστημάτων ευφυούς γεωργίας στο σταφύλι.
Όπως τονίζει ο κ. Λέγγας, «η απάντηση που δίνουν οι αγρότες για το μικρό μέγεθος της εκμετάλλευσης είναι πολλές φορές υπεκφυγή από το γεγονός ότι δεν είναι ενήμεροι για τις νέες τεχνολογίες. Στην Ελλάδα, ανεξαρτήτως του μεγέθους της εκμετάλλευσης, μπορούν να εφαρμοστούν τεχνολογίες για έξυπνη άρδευση ή για την πρόγνωση ασθενειών. Το δύσκολο είναι να αξιολογήσει ο αγρότης και να επαληθεύσει αν οι διαθέσιμες τεχνολογίες είναι κατάλληλες για την καλλιέργειά του και το μικροκλίμα της περιοχής του. Επίσης, δεν τίθεται θέμα κόστους επένδυσης για τεχνολογικό εξοπλισμό γιατί σε πολλά συστήματα η υπηρεσία είναι συνδρομητική».
Ο κ. Λέγγας εκφράζει το κενό που υπάρχει, ώστε να υιοθετηθούν γρηγορότερα αυτές οι τεχνολογίες, αναφέροντας ότι «χρειάζεται ενημέρωση και εκπαίδευση για τους αγρότες. Χρειάζεται να δημιουργηθούν επιδεικτικές εκμεταλλεύσεις, ώστε οι αγρότες να βλέπουν τις τεχνολογίες και τις μετρήσεις και ανάλογα με τις δυνατότητές του, να τις χρησιμοποιούν στη δική τους εκμετάλλευση».
Μειώνεται το πρόβλημα του κατακερματισμού στο κεράσι
” alt=”” width=”350″ height=”542″ data-src=”https://www.ypaithros.gr/wp-content/uploads/2020/02/cherry-trees.jpg” data-srcset=”https://www.ypaithros.gr/wp-content/uploads/2020/02/cherry-trees.jpg 350w, https://www.ypaithros.gr/wp-content/uploads/2020/02/cherry-trees-194×300.jpg 194w, https://www.ypaithros.gr/wp-content/uploads/2020/02/cherry-trees-97×150.jpg 97w, https://www.ypaithros.gr/wp-content/uploads/2020/02/cherry-trees-271×420.jpg 271w” data-sizes=”(max-width: 350px) 100vw, 350px” />Η περίπτωση του σταφυλιού, όμως, δεν είναι η μοναδική. Ο Μάνος Σδράκας, διευθυντής της εταιρείας αγροτικών συμβουλών Novaplan, έχει προχωρήσει στην εγκατάσταση τηλεμετρικών σταθμών στην ευρύτερη περιοχή της Έδεσσας και την καλλιέργεια του κερασιού.
Όπως δήλωσε στην «ΥΧ», «μεγάλος όγκος της καλλιέργειας βρίσκεται σε ορεινές περιοχές, που σημαίνει διαφορετικά μικροκλίματα και κλιματολογικές συνθήκες, διαφορετικά υψόμετρα, άρα και διαφορετικοί χρόνοι σταδίων καλλιέργειας, ωρίμανσης και προσβολών. Σε ένα τέτοιο περιβάλλον, δεν μπορεί να έχει κάποιος ακρίβεια στις αποφάσεις του σχετικά με την καλλιέργεια.
Με την εφαρμογή της ευφυούς γεωργίας μπορούμε να λαμβάνουμε ορθές αποφάσεις για το σύνολο των εκτάσεων, καθώς συλλέγονται δεδομένα για όλες τις περιοχές, οι οποίες θα αλλάξουν τον τρόπο με τον οποίο παραγόταν το προϊόν.
Επομένως, ο κατακερματισμός που υπάρχει αυτήν τη στιγμή στη γεωργία δεν αποτελεί πρόβλημα για τη λήψη των αποφάσεων με την εφαρμογή του συστήματος».
Πυλώνας ψηφιοποίησης της Ευρώπης ο πρωτογενής τομέας
Σημαντική θέση κατέχει o τομέας της γεωργίας και της κτηνοτροφίας στον σχεδιασμό της Ευρωπαϊκής Ένωσης προς μια ψηφιακή οικονομία και κοινωνία. Σε ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, που δημοσιεύτηκε την Τετάρτη 19 Φεβρουαρίου, περιγράφονται οι στόχοι και η στρατηγική που θα ακολουθήσει η ΕΕ για τη μετάβαση στην ψηφιακή εποχή. Στο κείμενο τίθενται οι άξονες στρατηγικής της Επιτροπής, για το πώς θα μεγιστοποιήσει τα οφέλη του ψηφιακού μετασχηματισμού, διαφυλάσσοντας τις πιο πολύτιμες αρχές μας: Τη δημοκρατία, την ισονομία, τη συμμετοχικότητα και το ευρωπαϊκό κοινωνικό μοντέλο. Μεταξύ των στόχων που περιλαμβάνει η ανακοίνωση, ξεχωρίζουν ορισμένες αναφορές στον πρωτογενή τομέα.
Μία δίκαιη και ανταγωνιστική ψηφιακή οικονομία
«Η πρόσβαση και δυνατότητα αξιοποίησης των ψηφιακών δεδομένων είναι απαραίτητη για την καινοτομία και την ανάπτυξη», αναφέρει η Κομισιόν. «Παρ’ όλα αυτά, πολλές ευκαιρίες που σχετίζονται με την ψηφιακή μετάβαση είναι μπροστά μας και θα είναι πολύπλοκο να τις ξεκλειδώσουμε», συνεχίζει, για να προσθέσει ότι θα πρέπει να υπάρξει προθυμία διαμοιρασμού δεδομένων, έτσι ώστε να αντιμετωπιστούν σημαντικές κοινωνικές προκλήσεις. «Η Ευρώπη πρέπει να αδράξει την τεράστια προοπτική της ραγδαία αναπτυσσόμενης ροής δεδομένων, ιδιαίτερα σε τομείς όπου είναι ισχυρή (βιομηχανία, δημόσιες υπηρεσίες, μεταφορές), αλλά και να διατηρήσει πρωταγωνιστικό ρόλο σε τομείς-κλειδιά όπως η υγεία, οι κατασκευές και η γεωργία», καταλήγει.
Μία ψηφιακή, βιώσιμη κοινωνία
Όπως αναφέρεται στο έγγραφο, η ψηφιακή μετάβαση έχει σημασία, όχι μόνο για τον πρωτογενή τομέα αλλά και για τη βελτίωση της διαβίωσης των κατοίκων της υπαίθρου. Μπορεί να συμβάλει στην αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής αλλά και στην αυξημένη πρόσβαση σε ποιοτικότερες υποδομές και υπηρεσίες υγείας, συγκοινωνιών, ενέργειας και «κλιματικά ουδέτερων» κοινωνιών στην περιφέρεια. Συγκεκριμένα, αναφέρει ότι «η Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία (Green Deal) προϋποθέτει ότι ο ψηφιακός μετασχηματισμός θα αποτελέσει καταλύτη για τη μείωση των εκπομπών του διοξειδίου του άνθρακα σε όλους τους τομείς», με τη γεωργία να διαδραματίζει πρωταγωνιστικό ρόλο σε αυτή την προσπάθεια. Θα είναι, άλλωστε, βασικός πυλώνας στήριξης της ΕΕ, προς ένα μέλλον με μηδενικό αποτύπωμα του διοξειδίου του άνθρακα. Κλείνοντας, επισημαίνεται ότι «στη γεωργία, οι τεχνολογικές εφαρμογές έχουν οδηγήσει στην ανάδυση της γεωργίας ακριβείας όπου οι αγρότες αξιοποιούν αισθητήρες, αυτόματους ελκυστήρες ή drones για να παράξουν περισσότερα και ποιοτικότερα τρόφιμα χρησιμοποιώντας λιγότερες εισροές». Πάντως, αναφέρθηκε στην υστέρηση της ΕΕ ως προς τη διάδοση των ευρυζωνικών δικτύων (σ.σ.«γρήγορο ίντερνετ»), καθώς το 2018 ο μέσος όρος στην ύπαιθρο ξεπερνούσε μόλις το 50%.
ypaithros.gr
