Ιστορικό φωτογραφικό ταξίδι στα… αρχαιολογικά μνημεία και την σημαντική ιστορία της Πελοποννήσου [εικόνες]

Ταξίδι στα αρχαιολογικά μνημεία της και την σημαντική ιστορία της Πελοποννήσου

Υπάρχουν πολλών ειδών ταξίδια: για αναψυχή ή χαλάρωση, για ψώνια, για αναζήτηση εμπειριών και περιπέτεια, αλλά και για επαφή με την ιστορία και τους πολιτισμούς μιας άλλης εποχής.

Η Πελοπόννησος, είναι μια περιοχή, που εκτός από τη μοναδική φυσική της ομορφιά, αποτελεί το μέρος όπου έλαβαν χώρα πολλοί αρχαίοι μύθοι και οι περισσότεροι από τους άθλους του Ηρακλή, του μεγαλύτερου μυθολογικού ήρωα, αλλά και το συναρπαστικό σκηνικό των Ομηρικών επών.

Εκεί θα βρείτε επίσης μερικά από τα σημαντικότερα ελληνικά αρχαιολογικά μνημεία και χώρους, όπως η Αρχαία Ολυμπία και η Αρχαία Ήλιδα, η Τύρινθα, ο Αρχαιολογικός Χώρος της Νεμέας, το θέατρο της Επιδαύρου, οι Μυκήνες και πολλά ακόμη.

Κορινθία: εκεί όπου… μεγαλούργησε ο μυθικός Ηρακλής

Ξεκινώντας από τον πρώτο νομό που συναντάμε, καθώς μπαίνουμε από την Αττική στην Πελοπόννησο, την Κορινθία, θα δούμε σημάδια της Αρχαίας Κορίνθου στους πρόποδες της Ακροκορίνθου, τον βράχο ύψους 575 μέτρων που δεσπόζει στην πεδιάδα. Ανασκαφές στην περιοχή που συνεχίζονται έως σήμερα, έφεραν στο φως την αγορά, ναούς, κρήνες, καταστήματα, στοές, λουτρά. Επίσης, ερευνήθηκαν ο Ακροκόρινθος, προϊστορικοί οικισμοί, το Θέατρο, το Ωδείο, το Ασκληπιείο και άλλα κτήρια.

Στην περιοχή του Ηραίου Περαχώρας, 15 χιλιόμετρα βορειοδυτικά της Αρχαίας Κορίνθου, έχουν βρεθεί τα πιο σημαντικά λείψανα του πρώιμου κορινθιακού πολιτισμού. Κέντρο ήταν το ιερό της Ήρας, στο λιμανάκι κάτω από το εμφανές μικρό χτίσμα του σημερινού φάρου.

Τέσσερα χλμ. νοτιοανατολικά του Κιάτου, στο ύψωμα του Βασιλικού, βρισκόταν η Αρχαία Σικυώνα. Το θέατρο και το ρωμαϊκό λουτρό, είναι τα επιβλητικότερα από τα ερείπιά της. Άλλο αξιόλογο μνημείο είναι τα ερείπια του αρχαϊκού ναού, του 7ου αιώνα, στον περίβολο της αγοράς, ο οποίος ήταν αφιερωμένος στην Αρτέμιδα ή τον Απόλλωνα.

Στα ορεινά του Νομού, η περιοχή της Στυμφαλίας, είναι γεμάτη μύθους και θρύλους: στους πυκνούς καλαμιώνες που ακόμη και σήμερα σκεπάζουν τις όχθες της λίμνης, ο μυθικός ήρωας Ηρακλής εξόντωσε τις Στυμφαλίδες όρνιθες που λυμαίνονταν τον τόπο και σκορπούσαν την καταστροφή.

Στο σημείο της αρχαίας πόλης, θα δείτε τον περίβολο της αγοράς, όπου βρέθηκαν τα θεμέλια ενός μεγάλου ναού με κυκλικό τοίχο, ενώ στη λίμνη της Στυμφαλίας διατηρούνται ίχνη του Αδριάνειου υδραγωγείου που μετέφερε τα νερά της περιοχής στην Κόρινθο.

Στο Νομό Κορινθίας, υπάρχουν δύο ακόμη ενδιαφέροντες αρχαιολογικοί χώροι, αυτός της Αρχαίας Φενεού και αυτός της Νεμάς. Στον πρώτο θα δείτε ερείπια ενός ναού, αφιερωμένου στον Ασκληπιό, ενώ στη Νεμέα, τα σημαντικότερα αξιοθέατα είναι ο ναός του Δία και το Στάδιο. Η τελευταία έγινε «διάσημη» από τους άθλους του Ηρακλή, όταν ο ημίθεος ήρωας, εξόντωσε εκεί το φοβερό λιοντάρι.

Αχαΐα: η αρχαία Αιγείρα και το Ρωμαϊκό Ωδείο

Στην Αχαΐα, οι αρχαιολογικοί χώροι που έχουν βρεθεί και αξιοποιηθεί, είναι λιγότεροι και μικρότερου ίσως ενδιαφέροντος.

Αναφέρουμε την Αρχαία Αιγείρα, στα όρια των Νομών Αχαΐας και Κορινθίας, όπου βρίσκεται η ακρόπολη της μυκηναϊκής πόλης. Επίσης κοντά βρίσκονται τα ερείπια της κλασσικής-ελληνιστικής-ρωμαϊκής Αιγείρας, της οποίας σπουδαιότερα μνημεία είναι το Θέατρο, δύο Ναοί και το Γυμνάσιο.

Μέσα στην πόλη της Πάτρας, θα δείτε και το Ρωμαϊκό Ωδείο, που κατά τον Παυσανία, είχε την ομορφότερη διακόσμηση μετά από εκείνη του Ωδείου της Αθήνας. Μέχρι το 1889, οπότε και αναδείχθηκε, ήταν εντελώς καλυμμένο από χώματα. Επισκευή και αναμαρμάρωσή του έγινε λίγο μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο και σήμερα το θέατρο φιλοξενεί παραστάσεις και συναυλίες.

Ηλεία: η Γη των πρώτων Ολυμπιακών Αγώνων

Στο Νομό Ηλείας βρίσκεται ο αρχαιολογικός χώρος της Αρχαίας Ολυμπίας, ένας από τους σημαντικότερους στην Ελλάδα, που προσελκύει κάθε χρόνο τουρίστες από όλα τα μέρη του κόσμου. Εκεί διεξάγονταν οι Ολυμπιακοί Αγώνες στους κλασικούς χρόνους και εκεί βρισκόταν το χρυσελεφάντινο άγαλμα του Διός, έργο του Φειδία, το οποίο ήταν γνωστό στην αρχαιότητα ως ένα από τα επτά θαύματα του κόσμου.

Ο αρχαιολογικός χώρος της Ολυμπίας περιλαμβάνει το Ιερό του Δία, με τους ναούς και τα κτήρια που σχετίζονταν άμεσα με τη λατρεία του και διάφορα οικοδομήματα που είχαν κτιστεί γύρω από αυτό, όπως αθλητικές εγκαταστάσεις που χρησιμοποιούνταν για την προετοιμασία και την τέλεση των Ολυμπιακών Αγώνων, βοηθητικά κτήρια κ.ά.

Το Αρχαιολογικό Μουσείο της Ολυμπίας, θεωρείται από τα σημαντικότερα και πλουσιότερα της Ελλάδας και συγκεντρώνει τα ευρήματα που έφεραν στο φως οι ανασκαφές στον αρχαιολογικό χώρο. Από τα σημαντικότερα εκθέματα είναι ο περίφημος Ερμής του Πραξιτέλους, η Νίκη του Παιωνίου, το κράνος του Μιλτιάδη και το σύμπλεγμα του Δία με τον Γανυμήδη.

Στο Νομό Ηλείας βρίσκεται και η Αρχαία Ήλιδα, που κατοικήθηκε από τα προϊστορικά χρόνια και στην μυκηναϊκή εποχή έγινε ανεξάρτητο βασίλειο και από τις σπουδαιότερες πόλεις της Ηλείας. Ερείπια της αρχαίας πόλης διατηρούνταν ορατά και το 1911 άρχισαν οι πρώτες ανασκαφικές έρευνες. Σήμερα η αρχαία πόλη είναι επισκέψιμη.

Τέλος, ο ναός του Επικούριου Απόλλωνα στις Βάσσες της Φιγαλείας (Αρκαδική πόλη, που σήμερα διοικητικά ανήκει στον νομό Ηλείας, 14 χλμ. νότια της Ανδρίτσαινας και 11 χλμ. βορειοανατολικά των Περιβολίων), είναι ένας από τους σπουδαιότερους και επιβλητικότερους της αρχαιότητας (η ακριβής τοποθεσία του ναού, διεκδικείται σήμερα από 3 Νομούς –Ηλείας, Αρκαδίας και Μεσσηνίας). Το μνημείο αυτό είναι ένα από τα καλύτερα σωζόμενα της κλασικής αρχαιότητας και ήταν το πρώτο στην Ελλάδα που περιλήφθηκε στα Μνημεία Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO το 1986, ενώ τμήμα της ζωφόρου του αποσπάστηκε το 1814 και εκτίθεται στο Βρετανικό Μουσείο στο Λονδίνο.

Μεσσηνία: το ανάκτορο του βασιλιά Νέστορα και η Αρχαία Μεσσήνη

Σε απόσταση 14 χλμ. από την Πύλο, στο λόφο του Επάνω Εγκλιανού, βρέθηκε τον προηγούμενο αιώνα το ανάκτορο του ξακουστού βασιλιά της Πύλου, Νέστορα. Πρόκειται για το καλύτερα διατηρημένο μυκηναϊκό ανάκτορο που έχει διασωθεί σε ολόκληρο τον ελλαδικό χώρο. Οι επισκέπτες στην περιοχή μπορούν να δουν επίσης τον θολωτό τάφο που αποδίδεται στο Νέστορα και το διάδοχό του, Θρασυμήδη, καθώς επίσης και όλα τα αρχαιολογικά ευρήματα από τις ανασκαφές, που εκτίθενται στο Μουσείο Χώρας.

Η Αρχαία Μεσσήνη ( www.ancientmessene.gr/site ) βρίσκεται στους δυτικούς πρόποδες του όρους Ιθώμη, κοντά στο σημερινό χωριό Μαυρομάτι. Έχει έρθει στο φως ένα μεγάλο τμήμα της, που φανερώνει την έκταση, αλλά και τη σπουδαιότητα που είχε η πόλη αυτή κατά την αρχαιότητα, όλα τα δημόσια και ιερά οικοδομήματα που είδε και περιέγραψε ο Παυσανίας. Περνώντας μέσα από αμπέλια και ελαιώνες, θα δείτε τον χώρο του θεάτρου της αρχαίας Μεσσήνης και αριστερά, την Κρήνη Αρσινόη. Συνεχίζοντας σε ένα στενό μονοπάτι, βρίσκεται η Αγορά και αμέσως μετά, ο ιερός χώρος του Ασκληπιείου. Ένα μικρό διώροφο μουσείο στις δυτικές παρυφές του χωριού Mαυρομάτι, στεγάζει τα ευρήματα.

Λακωνία: ένα μάθημα ιστορίας τέχνης και πολιτισμού του Βυζαντίου

Η βυζαντινή πολιτεία του Μυστρά, είναι το σημαντικότερο μνημείο στο Νομό Λακωνίας. Απλώνεται στην πλαγιά ενός απότομου υψώματος, με το κάστρο στη κορυφή του, μόλις 5 χιλιόμετρα βορειοδυτικά της Σπάρτης.

Σήμερα είναι ερειπωμένος, αν και έχουν αναστηλωθεί ορισμένα κτίσματα, όπως τα παλάτια, και αποτελεί πολύτιμη πηγή για τη γνώση της ιστορίας, της τέχνης και του πολιτισμού των δύο τελευταίων αιώνων του Βυζαντίου. Το 1989, ο Μυστράς συμπεριλήφθηκε στον κατάλογο των μνημείων Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO.

Αρκαδία: γεμάτη αρχαία θέατρα και σπουδαίες αρχαίες πόλεις

Ο Νομός Αρκαδίας, καλύπτοντας το μεγαλύτερο μέρος της κεντρικής Πελοποννήσου, είναι πλούσιος σε αρχαιολογικά ευρήματα και μνημεία.

Εδώ θα δείτε το αρχαίο θέατρο της Μεγαλόπολης (μιας από τις λαμπρότερες, αλλά δυστυχώς και πιο βραχύβιες, πόλεις της Αρκαδίας) και του Ορχομενού (μίας από τις αρχαιότερες πόλεις της περιοχής), αλλά και απομεινάρια των αρχαίων πόλεων της Μαντίνειας, της Τεγέας και της Γόρτυνας.

Τα σημαντικότερα μνημεία που μπορεί να δει κανείς στον αρχαιολογικό χώρο της Μαντίνειας είναι το αρχαίο θέατρό της, το Βουλευτήριο, τμήματα της αρχαίας Αγοράς, ρωμαϊκά λουτρά και έναν ναό που ήταν αφιερωμένος στη Μεσοπολίτιδα Άρτεμι. Απέναντι από τον αρχαιολογικό χώρο μπορείτε να επισκεφτείτε και τον χριστιανικό ναό της Αγίας Φωτεινής, έναν συνδυασμό βυζαντινής και ελληνικής αρχιτεκτονικής που έχει διχάσει ως προς την αισθητική του.

Δέκα χιλιόμετρα έξω από την Τρίπολη, δίπλα στο χωριό Αλέα της Μαντίνειας, δεσπόζει η αρχαία πόλη της Τεγέας, τμήματα της οποίας άρχισαν να έρχονται στο φως από τα τέλη του περασμένου αιώνα. Οι ανασκαφές μέχρι σήμερα έχουν αποκαλύψει τμήμα του αρχαίου θεάτρου της, τμήμα της αρχαίας Αγοράς, έναν βωμό αυτοκρατορικής λατρείας, μία παλαιοχριστιανική βασιλική και τμήματα βυζαντινού οικισμού. Ο χώρος είναι σήμερα επισκέψιμος και λειτουργεί ως αρχαιολογικό πάρκο. Εκεί λειτουργεί και το Αρχαιολογικό Μουσείο της Τεγέας.

Στην ορεινή Αρκαδία, έξω από το χωριό Ατσίλοχος, βρίσκονται απομεινάρια της Αρχαίας Γόρτυνας, όπως τμήματα της παλαιάς οχύρωσης, ερείπια κατοικιών και δημοσίων κτηρίων, ένα ιερό του Ασκληπιού και λουτρά.

Τέλος, ένα από τα σημαντικότερα και εντυπωσιακότερα μνημεία της Αρκαδίας, είναι και η έπαυλη του Ηρώδου του Αττικού, στην Εύα Δολιανών, αρχαία κώμη της Κυνουρίας, από την οποία σώζονται λίγα μόνο δείγματα εποικισμού. Δυστυχώς υπέστη επανειλημμένες καταστροφές ανά τους αιώνες, είτε εξαιτίας φυσικών παραγόντων, είτε λόγω επιδρομών και βαρβαρικών επιθέσεων είτε ακόμη, λόγω της ανθρώπινης αδιαφορίας. Η περίοδος των συστηματικών ανασκαφών ευτυχώς έδωσε τέλος στις ασύδοτες ενέργειες που λάμβαναν χώρα στην περιοχή και τώρα μένει να αποκαλυφθεί ο άγνωστος πλούτος που βρίσκεται κρυμμένος στα έγκατα της γης.

Αργολίδα: η Γη του Αγαμέμονα και του πιο διάσημου αρχαίου θεάτρου

Στον σημερινό Νομό Αργολίδας, βρίσκονται οι Μυκήνες, αρχαία πόλη της Αργολίδας, που σύμφωνα με την παράδοση ιδρύθηκαν από τον Περσέα και στη συνέχεια κατοικήθηκαν από τους Πελοπίδες, οι οποίοι κατασκεύασαν την Πύλη των Λεόντων και κυριάρχησαν σε όλη την Πελοπόννησο και τα γύρω νησιά. Μάλιστα απέκτησαν δύναμη και κύρος, ώστε όλοι οι βασιλείς εκείνων των χρόνων θεώρησαν ως αρχηγό τους στην εκστρατεία κατά της Τροίας τον Αγαμέμνονα.

Από τα σωζόμενα σήμερα ερείπια σπουδαιότερα είναι οι δυο ταφικοί βασιλικοί περίβολοι που αποτελούσαν τμήμα του εκτεταμένου προϊστορικού νεκροταφείου, από των οποίων την ανασκαφή προέρχεται ο μεγαλύτερος όγκος των εκπληκτικών ευρημάτων, ο θησαυρός του Ατρέα (θολωτός τάφος), ο θολωτός τάφος της Κλυταιμνήστρας, η Πύλη των Λεόντων, το Βασιλικό ανάκτορο, ο ναός, η Βόρεια Πύλη κ.ά. Πάρα πολλά από τα ευρήματα, εκτίθενται στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο της Αθήνας καθώς και στο νέο, σύγχρονο, Μουσείο Μυκηνών στη βόρεια κλιτύ της ακρόπολης, προκαλώντας το θαυμασμό σε εκατομμύρια επισκέπτες από όλες τις γωνιές της γης.

Νότια των Μυκηνών, βρίσκεται το Ηραίο, ένας εξαιρετικής σημασίας ναός αφιερωμένος στην θεά Ήρα κι άρρηκτα συνδεδεμένος με τις πανελλήνιες αρχαίες γιορτές τα «Ηραία» που διεξάγονταν το δεύτερο χρόνο κάθε Ολυμπιάδας.

Στο δρόμο που συνδέει το Ναύπλιο με το Άργος, πάνω σε έναν λόφο, δεσπόζει η ακρόπολη της Αρχαίας Τίρυνθας και τα ξακουστά «κυκλώπεια» τείχη της, τα οποία, σύμφωνα με το μύθο, έχτισαν οι ίδιοι οι Κύκλωπες. Εντός των τειχών βρίσκονται το τοιχογραφημένο ανάκτορο, δημόσιοι χώροι, αποθήκες, εργαστήρια, συγκροτήματα οικιών και οι κυκλώπειες σήραγγες. Εκτός των τειχών, γύρω από την ακρόπολη, εκτείνεται η πόλη, οργανωμένη σε οικοδομικά τετράγωνα.

Το Αρχαίο Θέατρο της Επιδαύρου, στον χώρο του Ασκληπιείου Επιδαύρου, σε μια πλαγιά του Κυνόρτιου όρους, είναι φημισμένο για την τέλεια ακουστική του, την απόλυτη αρμονία των μελών του και την πλήρη εναρμόνισή του με το φυσικό τοπίο και μάλιστα έχει χαρακτηριστεί ως το μεγαλύτερο και ωραιότερο πέτρινο ηχείο του κόσμου. Κατασκευάστηκε μεταξύ του 340 π.Χ. και του 330 π.Χ. και αποκαλύφθηκε ύστερα από ανασκαφές κατά το διάστημα 1870-1926. Λίγα χρόνια μετά, το 1938 ανέβηκε εκεί η πρώτη παράσταση, ενώ παραστάσεις φιλοξενούνται εκεί και σήμερα.

Στην Αργολίδα θα βρείτε και άλλα σημεία αρχαιολογικού ενδιαφέροντος, όπως τη μυκηναϊκή «γέφυρα της Καζάρμας», την αρχαία Ασίνη, τον αρχαιολογικό χώρος του «νεκροταφείου των Δενδρών» κ.ά.

Πόπη Αθανασοπούλου

pathan@clickatlife.gr