Ο Δήμος Καλαμάτας, η Δημοτική Φιλαρμονική, η Ένωση φίλων μουσικής Καλαμάτας «Αρμονία» και η Σχολή Βυζαντινής Μουσικής της Ι. Μητροπόλεως Μεσσηνίας, διοργανώνουν την εορταστική εκδήλωση «Η Υπαπαντή της καρδιάς μας», με αναδρομές στην τοπική λατρεία της Υπαπαντής μέσα από τη μουσική, την εικόνα και το λόγο, την Παρασκευή ( 31 Ιανουαρίου ) στις 20:30 στο Μέγαρο Χορού Καλαμάτας.
Η εορτή της Υπαπαντής (2 Φεβρουαρίου) είναι για την Καλαμάτα η κορυφαία θρησκευτική πανήγυρη. Υλικές φανερώσεις της είναι ο Μητροπολιτικός Ναός της Υπαπαντής του Σωτήρος και η εικόνα της βρεφοκρατούσας Παναγίας με το προσωνύμιο «Υπαπαντή». Η Παναγία «Υπαπαντή» (ή «Πεπαντή» κατά το λαϊκότερο) υπήρξε εδώ και δύο περίπου αιώνες αντικείμενο λατρείας του απλού λαού και σύμβολο της ιδιοπροσωπίας και ενότητας της τοπικής κοινωνίας. Αψευδής μάρτυρας αυτής της πολλαπλής διάστασης είναι ο τοπικός τύπος, που αποτυπώνει, δίπλα στις οργανωτικές και άλλες διαδικαστικές λεπτομέρειες των ετήσιων εορτασμών, τη λαϊκή ευσέβεια και προσήλωση στη Θεομήτορα και τη θαυματουργή εικόνα της. Κάποιες φορές, αθηναϊκές εφημερίδες αναδημοσιεύουν σχετικές ανταποκρίσεις ή δημοσιεύουν ενθουσιώδη κείμενα δικών τους ανταποκριτών συνοδευόμενα και από σπάνιο φωτογραφικό υλικό. Αποσπάσματα αυτού του υλικού (κυρίως από την προπολεμική περίοδο) θα διαβάζονται και θα προβάλλονται κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης.
Αναπόσπαστο κομμάτι των εορτασμών της Υπαπαντής υπήρξε διαχρονικά και η μουσική, είτε επρόκειτο για τους εκκλησιαστικούς ύμνους εντός του ναού είτε για τους σοβαρούς ήχους της μπάντας της φιλαρμονικής που συνόδευε τη λιτανεία της εικόνας. Τα τρία μουσικά σύνολα που συμμετέχουν στη σημερινή εκδήλωση αντιπροσωπεύουν τρία μουσικά ιδιώματα που συνδέθηκαν στενά με τους εορτασμούς: τα δύο πρώτα (η πολυφωνική μουσική και το βυζαντινό μέλος) αντηχούσαν στους θόλους του μητροπολιτικού ναού καθ΄ όλη τη διάρκεια του 20ου αιώνα, ενώ η μπάντα των χάλκινων προσέδιδε μεγαλύτερη λαμπρότητα και επισημότητα στην περιφορά της εικόνας, ήδη από τα τέλη του 19ου αιώνα. Αν και αρχικά η καλλιέργεια και ερμηνεία του μονοφωνικού και πολυφωνικού μέλους υπήρξε ανταγωνιστική, προϊόντος του χρόνου επετεύχθη η παράλληλη (και ειρηνική) συνύπαρξή τους. Ταυτόχρονα, η φιλαρμονική εισήγαγε εκκλησιαστικές μελωδίες αλλά και πρωτότυπες συνθέσεις στο ρεπερτόριό της συμπληρώνοντας έτσι το τοπικό εορταστικό ηχοτοπίο.
Είσοδος ελεύθερη
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ
Α’ ΜΕΡΟΣ (Η Πίστη )
ΧΟΡΩΔΙΑ «ΑΡΜΟΝΙΑΣ» (διεύθυνση: Μιχάλης Γαργαλιώνης)
1) Αγγελικαί δυνάμεις (Απολυτίκιο – σύνθεση και χορωδιακή επεξεργασία Μ. Γαργαλιώνη)
2) Επί σοι χαίρει (Μεγαλυνάριο – σύνθεση και χορωδιακή επεξεργασία Στ. Βασιλειάδη)
3) Άξιον εστίν (σύνθεση Ι. Σακελλαρίδη – μεταφορά για μικτή χορωδία Μ. Γαργαλιώνη)
4) O Mary don’t you weep – Νέγρικο spiritual
5)Άγιος Κύριος Σαβαώθ (σύνθεση και χορωδιακή επεξεργασία Θ. Παπακωνσταντίνου) Πιάνο: Σόφη Τσόγκα
Β’ ΜΕΡΟΣ ( Το θαύμα )
ΧΟΡΩΔΙΑ ΒΥΖΑΝΤΙΝΗΣ ΜΟΥΣΙΚΗΣ Ι. ΜΗΤΡΟΠΟΛΕΩΣ ΜΕΣΣΗΝΙΑΣ (διεύθυνση: Κώστας Σιάχος)
1) Λέγε Συμεών – Δεύτε και ημείς (Ιδιόμελα Εσπερινού Υπαπαντής)
2) Κατακόσμησον τον νυμφώνα σου – Τον εκλάμψαντα (Απόστιχα Εσπερινού Υπαπαντής)
3) Ακατάληπτον εστί (Μεγαλυνάρια Θ’ Ωδής Όρθρου Υπαπαντής)
4) Νόμον τον εν γράμματι – Κόλπον του γεννήτορος (Προσόμοια Αίνων Υπαπαντής)
Γ’ ΜΕΡΟΣ ( Η ευχή )
ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΦΙΛΑΡΜΟΝΙΚΗ ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ (διεύθυνση: Κώστας Νικολέας)
1) Η Υπαπαντή του Σωτήρος (Μιχ. Παπασταθόπουλου)
2) Ave Maria (C. Gounod)
3) Ύμνος του Συμεών (P. Bird)
4) When to the temple Mary went (J. Eccard)
5) «Υπαπαντή» (Κ. Νικολέα)
6) Απολυτίκιο Υπαπαντής (από κοινού)
Επιμέλεια κειμένων και διαφανειών: Ι. Πλεμμένος
Παρουσίαση: Εύη Γιαννακοπούλου – Δημήτρης Ηλιόπουλος
Σκηνική επιμέλεια: Δημήτρης Ηλιόπουλος
Τραγούδι: Ευτυχία Δημητρακοπούλου
Μουσική επιμέλεια: Κώστας Νικολέας
