Η επίπτωση της «πείνας» στην περίοδο της Κατοχής για την Πόλη των Γαργαλιάνων
του Παναγιώτη Κατσίβελα
Πάντα στις επετείους των μεγάλων εορτών επικεντρωνόμαστε στους ήρωες και στα μεγάλα κατορθώματα των προγόνων μας, και καλώς γίνεται. Γιατί κατ’ ουσίαν με τις γιορτές αυτές είναι μια καλή ευκαιρία να τιμήσουμε τους προγόνους μας αλλά και να διδαχτούμε από τα γεγονότα της ιστορίας μας. Πίσω από κάθε θρίαμβο και νίκη , από κάθε ήττα και συντριβή υπάρχει πάντα μια παράμετρος ανθρώπινου πόνου, ανθρώπινης θυσίας, ανθρώπινης δυστυχίας,την οποία και δεν επιτρέπεται να την παραβλέπουμε.
Έτσι νιώθω την υποχρέωση, τιμώντας αυτούς τους ανθρώπους, που η ιστορία μέχρι στιγμής δεν κατέγραψε να παρουσιάσω, σε μια πρόδρομη δημοσίευση, την επίπτωση της «πείνας» στην περίοδο της Κατοχής για την Πόλη των Γαργαλιάνων ,παραβλέποντας εν προκειμένω όλα τα άλλα γεγονότα που συνέβησαν .
Η Πείνα της Κατοχής στην Ελλάδα (1941-1944) χαρακτηρίστηκε και ήταν «μέγας λιμός» κατά τη διάρκεια της τριπλής κατοχής της χώρας από τις δυνάμεις του Άξονα και υπήρξε το αποτέλεσμα κυρίως των αυθαιρεσιών των κατακτητών εις βάρος της χώρας.Τα περισσότερα θύματα ήταν στα μεγάλα αστικά κέντρα της χώρας. Ιδιαίτερα ο πρώτος κατοχικός χειμώνας του 1941-1942 υπήρξε ο πιο πολύνεκρος. Στην Αθήνα και τον Πειραιά υπολογίζεται ότι οι νεκροί από τον λιμό ξεπέρασαν τους 40.000.
Ωστόσο δεν έμεινε ανεπηρέαστη και η ύπαιθρος.
Κατά την διάρκεια της Κατοχής στους Γαργαλιάνους απεβίωσαν 105 συνάνθρωποι μας από ασιτία , ως πρώτη και αποκλειστική αιτία θανάτου δηλ. χωρίς να υπολογίζονται εις τον αριθμό αυτόν θάνατοι που προέκυψαν από άλλα αίτια, που επιδεινώθηκαν από τις καταστάσεις ανέχειας και πείνας, που εμφανίστηκαν, όπως οι λοιμώξεις π.χ. ελονοσία φυματίωση κλπ.
Οι ιατροί περιέγραφαν την κλινική εικόνα ως «ασιτία» η «καθολικόν οίδημα» η «Γευνικευμένο οίδημα» η ως «καθολικός ύδρωψ» αντιδιαστέλλοντας την από άλλης αιτιολογίας οιδήματα π.χ. τα καρδιακής αιτιολογίας .
Τις διαγνώσεις αυτές τις παρατηρούμε μόνο για τα έτη 1940 ,41,42,43κ 44. Οι ανωτέρω περιγραφές οφείλονται στην πλήρη έλλειψη των λευκωμάτων.
59 άρρενες με μέση ηλικία Θανάτου τα 61, 23 χρόνια και 46 θήλεις μέσης ηλικίας 68,41 και από αυτούς τέσσερα (4) αγόρια ηλικίας 1,5 -2-4 κ 5 ετών και τρία(3 ) κορίτσια 2-4 κ 5 αντίστοιχα.
Σημείωση : η στήλη με πράσινο το σύνολο των θανάτων καταγράφει το το σύνολο των θανάτων ανά έτος αναφοράς κ με κόκκινο οι θάνατοι από ασιτία .
Στην απογραφή του Οκτωβρίου του 1940 ο πληθυσμός της πόλεως των Γαργαλιάνων, ήταν 8370 κάτοικοι. Κατά συνέπεια απωλέσθη από στον λιμό το 1,25% του πληθυσμού πλην όμως, όπως φαίνεται και στο διάγραμμα το 1943, οι θάνατοι από ασιτία απετέλεσαν περίπου το 40% των συνολικών θανάτων για το εν λόγω έτος.
Η επίπτωση του λιμού, σε μας έγινε πιο αισθητή τα χρόνια 1942 και 1943.
Η κοινωνική συνοχή και η αγροτική απασχόληση ,του συνόλου σχεδόν των πολιτών , βοήθησε να μην πάρει αυτό το φαινόμενο, μεγαλύτερες διαστάσεις.
Την περίοδο αυτή εργάστηκαν στην περιοχή των Γαργαλιάνων εννέα (9) γιατροί ,οι περισσότεροι από κάθε άλλη φορά και πολύ σπουδαίοι ως προς την αξία τους και τις γνώσεις τους στην Ιατρική επιστήμη.
*φωτο αρχείου
