«Ανάσα» για χιλιάδες ελευθέρους επαγγελματίες και αυτοαπασχολούμενους, που έχουν κλείσει βιβλία και επιχειρήσεις κατά τη διάρκεια της κρίσης, αλλά έχουν ληξιπρόθεσμες οφειλές σε Εφορία και Ταμεία, αναμένεται το πρώτο τρίμηνο του 2019. Η νέα ρύθμιση θα απευθύνεται κυρίως στους οφειλέτες που αποκλείονται σήμερα από τον εξωδικαστικό μηχανισμό και θα ενσωματώνει δικλίδες ασφαλείας για τους στρατηγικούς κακοπληρωτές, αλλά και για τη βιωσιμότητα των σημερινών ρυθμίσεων, καθώς δεν αναμένεται να αφορά όσους είναι ενταγμένοι σε τρέχουσες ρυθμίσεις (π.χ. την πάγια ρύθμιση), τις οποίες θα εγκαταλείψουν.
Τη νέα ρύθμιση προανήγγειλε από τη Βουλή, κατά τη συζήτηση για τον προϋπολογισμό του 2019, ο υφυπουργός Κοινωνικών Ασφαλίσεων, Τάσος Πετρόπουλος, λέγοντας πως «αδιάλειπτα συνεχίζουμε να βρίσκουμε μέτρα διευκόλυνσης των επιχειρήσεων, μέτρα ανακούφισης των οφειλετών. Συνεχώς κάνουμε ρυθμίσεις και θα εξακολουθήσουμε να κάνουμε. Και στο πρώτο τρίμηνο και στο πρώτο τετράμηνο και στους επόμενους μήνες -μέχρι να ολοκληρωθεί η θητεία μας- θα παίρνουμε μέτρα για την ελάφρυνση των οφειλετών που στέναξαν. Το 97% των οφειλετών δημιουργήθηκαν προ του 2015».
Ο ίδιος μάλιστα, μιλώντας σε εκδήλωση του Βιοτεχνικού Επιμελητηρίου Αθηνών, διευκρίνισε ότι η νέα ρύθμιση θα έχει ενεργοποιηθεί μέχρι το πρώτο τρίμηνο του 2019 και αναμένεται να ανακουφίσει μικρομεσαίους επιχειρηματίες που έχουν ληξιπρόθεσμες οφειλές σε Εφορία και Ταμεία, αλλά έχουν κλείσει τις επιχειρήσεις τους. Ο αριθμός των δόσεων φαίνεται πως δεν έχει ακόμη «κλειδώσει». Ο υφυπουργός, ωστόσο, ξεκαθάρισε ότι στη ρύθμιση θα ενταχθούν μόνο όσοι δεν μπορούν να μπουν στον εξωδικαστικό, δεν είναι ενταγμένοι στην πάγια ρύθμιση, ενώ δεν αφορά όσους εγκαταλείψουν τρέχουσες ρυθμίσεις για να ενταχθούν στη νέα.
Οπως έχει γράψει το «Εθνος», στο τραπέζι βρίσκεται εδώ και μήνες σχέδιο για ένα νέο σύστημα ρύθμισης οφειλών προς τα Ταμεία και την Εφορία, στα πρότυπα ενός «λάιτ» εξωδικαστικού. Στόχος είναι να μπορέσουν να ρυθμίσουν όσοι αποκλείονται από το πλαίσιο του εξωδικαστικού -ο οποίος οδεύει προς παράταση-, ενώ διαθέτουν την απαραίτητη ρευστότητα και πρόθεση να αποπληρώσουν. Υπό επεξεργασία είναι απλοί κανόνες για όλους όσοι έχουν το εισόδημα και την περιουσία που απαιτείται, ώστε να καλύψουν το χρέος τους. Στο πλαίσιο αυτό εξετάζεται το σενάριο να ελέγχονται η βιωσιμότητα του οφειλέτη και η δυνατότητα αποπληρωμής από οποιαδήποτε πηγή.
Ο αριθμός των δόσεωνδεν αποκλείεται να συνδέεται με το ύψος της οφειλής, τα εισοδηματικά και περιουσιακά κριτήρια, βάσει των οποίων θα ελέγχεται και η ένταξη. Κάτι αντίστοιχο συμβαίνει σήμερα και στον εξωδικαστικό, ο οποίος δίνει έως 120 δόσεις για χρέη από 3.000 έως 125.000 ευρώ και 36 δόσεις για χρέη έως 3.000 ευρώ με «κούρεμα» προσαυξήσεων έως 85%. Εξετάζεται επίσης να τεθεί πλαφόν ελάχιστης δόσης στα 50 ευρώ, ενώ προαπαιτούμενο θα είναι η εξόφληση τρεχουσών οφειλών. Η νέα ρύθμιση αναμένεται να υλοποιηθεί μέσω της πλατφόρμας του εξωδικαστικού, με νέα εφαρμογή ειδικά διαμορφωμένη, ενώ οι οφειλέτες θα έχουν μόνο μία φορά δικαίωμα υπαγωγής. Στο τραπέζι, άλλωστε, βρίσκεται και το σενάριο του επανυπολογισμού παλαιών οφειλών προς τα Ταμεία με βάση την εξίσωση του νόμου Κατρούγκαλου, μια λύση που εξετάζεται κυρίως για οφειλέτες που βρίσκονται κοντά στη συνταξιοδότηση, αλλά είναι εγκλωβισμένοι λόγω υψηλών χρεών. Οπως έχει γράψει το «Εθνος», αυτή η μέθοδος θα οδηγούσε σε έμμεσο «κούρεμα» των οφειλών ακόμη και 50%.
Βιώσιμη λύση
Στόχος είναι να δοθεί βιώσιμη λύση σε ληξιπρόθεσμες οφειλές «προίκα» της κρίσης, που αποδεικνύεται εξαιρετικά δυσχερές να εισπραχθούν, αλλά και να απεγκλωβιστούν ταυτόχρονα χιλιάδες ασφαλισμένοι των πρ. ΟΑΕΕ, ΕΤΑΑ και ΟΓΑ που δεν μπορούν να λάβουν σύνταξη λόγω των οφειλών τους. Στην καρδιά της πρότασης βρίσκεται η εξίσωση του νόμου Κατρούγκαλου, δηλαδή ο επανυπολογισμός των παλαιών οφειλών με βάση το 20% του φορολογητέου εισοδήματος που είχαν οι ασφαλισμένοι την περίοδο δημιουργίας των χρεών. Η λύση που βρίσκεται στο μικροσκόπιο αφορά σε έναν όγκο οφειλών, που δημιουργήθηκαν με βάση τεκμαρτά εισοδήματα κυρίως την περίοδο της κρίσης. Ο επανυπολογισμός τους με βάση τα πραγματικά δηλωθέντα εισοδήματα της περιόδου αναφοράς εκτιμάται πως οδηγεί την πλειονότητα σε σημαντικό όφελος. Η λογική είναι να ενταχθούν ομάδες ασφαλισμένων που αποκλείονται από τον εξωδικαστικό, με αυστηρές ρήτρες για τους κακοπληρωτές και αποκλεισμό όσων σήμερα είναι ήδη ενταγμένοι σε σχήματα ρυθμίσεων.
Ο επανυπολογισμός θα αφορά μόνο όσους αποδεδειγμένα δεν μπορούσαν να αποπληρώσουν. Οι οφειλέτες θα πρέπει να αποδείξουν την οικονομική αδυναμία τους, π.χ. λόγω μηδενικού εισοδήματος ή λόγω διαφοροποίησης του τεκμαρτού εισοδήματος, βάσει του οποίου υπολογίστηκαν οι εισφορές, με το πραγματικό εισόδημα που είχαν την επίμαχη περίοδο.
