Πλησιάζοντας η 9η Μαΐου, ημέρα ορόσημο για την Ρωσική Ομοσπονδία, η συζήτηση έχει φουντώσει για το τι θα πράξει ή τι θα ανακοινώσει ο Βλαντιμίρ Πούτιν.
Οι φήμες μιλούν για κήρυξη πολέμου στην Ουκρανία, ή ότι θα προκηρύξει δημοψήφισμα στις «Λαϊκές Δημοκρατίας» Ντονέτσκ και Λουγκάνσκ.
Το CNN ανέφερε την Τρίτη ότι ο Πούτιν μπορεί να κηρύξει επίσημα τον πόλεμο στην Ουκρανία στις 9 Μαΐου, σύμφωνα με όσα δήλωσε στους δημοσιογράφους υψηλόβαθμος αξιωματούχος, επικαλούμενος πηγές των υπηρεσιών πληροφοριών.
Σύμφωνα με την πηγή, ο Πούτιν μπορεί να χρησιμοποιήσει τη συμβολική σημασία της Ημέρας της Νίκης για να ανακοινώσει είτε στρατιωτικά επιτεύγματα στην Ουκρανία είτε κλιμάκωση των εχθροπραξιών είτε και τα δύο.
Οι πηγές του πρακτορείου θεωρούν ότι το πιο πιθανό σενάριο είναι η επίσημη κήρυξη πολέμου.
Οι ρωσικές αρχές επιμένουν τώρα ότι μια “ειδική στρατιωτική επιχείρηση” λαμβάνει χώρα στην Ουκρανία – οι λέξεις “πόλεμος” και “εισβολή” ουσιαστικά απαγορεύονται στο πλαίσιο των εχθροπραξιών.
Σύμφωνα με το CNN, μια επίσημη κήρυξη του πολέμου θα μπορούσε να αυξήσει την υποστήριξη της κοινής γνώμης και να επιτρέψει επίσης στις ρωσικές αρχές να κηρύξουν κινητοποίηση, την οποία οι Αμερικανοί αξιωματούχοι πιστεύουν ότι η Ρωσία χρειάζεται επειγόντως αυτή τη στιγμή, ένα ζήτημα όμως αμφιλεγόμενο.
Άλλες επιλογές για την 9η Μαΐου, σύμφωνα με το CNN, περιλαμβάνουν την προσάρτηση των περιοχών Λουγκάνσκ και Ντονέτσκ, την επίθεση στην Οδησσό στα νότια ή την κήρυξη του πλήρους ελέγχου της Μαριούπολης.
Για την προσάρτηση έγραψε χτες η Washington Post ότι η Μόσχα σχεδιάζει να διοργανώσει “δημοψηφίσματα” στα ουκρανικά εδάφη που βρίσκονται υπό τον έλεγχό της. Αλλά δεν θα πραγματοποιηθεί στις 9 Μαΐου, αλλά στα μέσα του μήνα.
Μια παρόμοια υπόθεση είχε γίνει νωρίτερα από τον Ρώσο ακτιβιστή της αντιπολίτευσης Ντμίτρι Γκουντκόφ, ο οποίος δήλωσε ότι την Ημέρα της Νίκης η Ρωσία θα ανακοινώσει σχέδια προσάρτησης των ΛΔΝ και ΛΔΛ.
Η θεωρία ότι η κινητοποίηση θα ανακοινωθεί την Ημέρα της Νίκης διατυπώθηκε στις 2 Μαΐου, από την ουκρανική υπηρεσία πληροφοριών. Ο Κίριλ Μπουντάνοφ, επικεφαλής του οργανισμού, δήλωσε ότι «η Rosrezerv έχει αρχίσει να ελέγχει τι πραγματικά έχει σε απόθεμα και να υπολογίζει τι μπορεί να εκδώσει στο πλαίσιο των εντολών κινητοποίησης. Αυτό είναι ένα απολύτως απαραίτητο βήμα πριν από την έναρξη της πραγματικής κινητοποίησης».
Ταυτόχρονα, ο Μπουντάνοφ δεν πιστεύει στην πιθανότητα κατάληψης ολόκληρου του Ντονμπάς μέχρι την Ημέρα της Νίκης: «Αυτός είναι ο στόχος τους, αλλά δεν θα συμβεί, δεν έχουν χρόνο. Δεν υπάρχει περίπτωση να τα καταφέρουν εγκαίρως».
Μια άλλη πρόβλεψη για τις 9 Μαΐου ήρθε από τον Πάπα Φραγκίσκο. Σε συνέντευξή του στην εφημερίδα Corriere della Sera, αναπαρήγαγε πληροφορίες που άκουσε από τον Ούγγρο πρωθυπουργό Βίκτορ Όρμπαν. Σύμφωνα με τον ίδιο, ο Πούτιν θα ανακοινώσει το τέλος της “ειδικής επιχείρησης” στις 9 Μαΐου.
«Ο Όρμπαν, όταν τον συνάντησα, μου είπε ότι οι Ρώσοι έχουν ένα σχέδιο που προβλέπει ότι όλα θα τελειώσουν στις 9 Μαΐου. Ελπίζω αυτό να είναι αλήθεια… Γιατί τώρα δεν είναι μόνο το Ντονμπάς, είναι η Κριμαία, είναι η Οδησσός, παίρνει το λιμάνι της Μαύρης Θάλασσας από την Ουκρανία, αυτό είναι όλο. Είμαι απαισιόδοξος, αλλά πρέπει να κάνουμε ό,τι είναι δυνατόν για να σταματήσει ο πόλεμος», δήλωσε ο ποντίφικας.
Η συνάντηση για την οποία αναφέρθηκε ο Πάπας πραγματοποιήθηκε στις 21 Απριλίου. Δηλαδή, σχετικά πρόσφατα.
Πόσο ρεαλιστικά όμως είναι τα σχέδια που φημολογούνται;
Η κήρυξη πολέμου, προϋποθέτει ότι θα γίνει γενική επιστράτευση, κάτι που οι εμπειρογνώμονες το θεωρούν δύσκολο για τη Ρωσική Ομοσπονδία. Ο κύριος λόγος είναι το χαμηλό επίπεδο ετοιμότητας και προετοιμασίας των εφεδρειών του ρωσικού στρατού. Για να εκπαιδευτούν οι εφεδρείες χρειάζονται μήνες ώστε να είναι σε κατάλληλο επίπεδο, αλλιώς δεν έχει νόημα να ριχτούν ανεκπαίδευτοι στη μάχη. Σύμφωνα με τις πληροφορίες η Ρωσία αναπληρώνει τα στρατεύματα της με επέκταση των προσλήψεων έμμισθων στρατιωτών.
Επιπλέον, είναι δύσκολο να ειπωθεί τι επίδραση θα έχει η επιστράτευση στην κοινή γνώμη στο εσωτερικό της Ρωσίας.
Όμως θα μπορούσε κηρύξει πόλεμο στην Ουκρανία, με την αιτιολογία ότι η Ρωσία δέχεται επίθεση στο έδαφος της, ενώ ένας δεύτερος παράγοντας είναι η μαζική στρατιωτική βοήθεια προς το Κίεβο από τις χώρες του ΝΑΤΟ. Αυτό θα μπορούσε να επιτρέψει στις ρωσικές αρχές να ισχυριστούν ότι ο πόλεμος στρέφεται κατά “ολόκληρου του ΝΑΤΟ”, κάτι που θα είναι σε θέση να δικαιολογήσει μελλοντικά, κάθε είδους έκτακτα μέτρα στο εσωτερικό της χώρας της.
Ένας λόγος κατά της κήρυξης πολέμου, θεωρητικά πάντα, είναι η ίδια η μορφή της Ημέρας της Νίκης. Πρόκειται, άλλωστε, για τον εορτασμό του τέλους και όχι της αρχής του πολέμου. Και θα ήταν πιο λογικό να ακουστεί από τον Πούτιν η νίκη, παρά μια κραυγή ότι η πατρίδα κινδυνεύει. Επιπρόσθετα η επίσημη κήρυξη πολέμου θα σήμαινε ότι η «ειδική επιχείρηση» απέτυχε στην Ουκρανία.
Όσον αφορά το δημοψήφισμα για την προσάρτηση εδαφών, μοιάζει δύσκολο να γίνει πριν τις 9 Μαΐου. Δηλαδή ο Πούτιν μπορεί μόνο να ανακοινώσει την έναρξη της διαδικασίας για την προσάρτηση των κατεχόμενων εδαφών.
Το πρόβλημα βέβαια είναι ότι ο πόλεμος συνεχίζεται ακόμη στις περιοχές που θα ήθελε ενδεχομένως να διεξάγει δημοψήφισμα. Καθώς ούτε το Ντονμπάς, ούτε οι περιοχές του Χάρκοβο ή της Ζαπορίζια έχουν καταληφθεί πλήρως και είναι απίθανο να καταληφθούν πριν από τις 9 Μαΐου. Ως εκ τούτου, μια δήλωση για δημοψήφισμα στα κατεχόμενα εδάφη θα ακουγόταν παράξενη.
Επιπλέον, τυχόν βιαστικά βήματα προς αυτή την κατεύθυνση θα έθεταν τέλος στις όποιες διαπραγματεύσεις με την Ουκρανία που προς το παρόν βρίσκονται ακόμη σε εξέλιξη.
Σε γενικές γραμμές, μέχρι στιγμής υπάρχουν περισσότερα “κατά” παρά “υπέρ” σε οποιαδήποτε κίνηση που συζητείται. Βέβαια, τα “δημοψηφίσματα” και στη συνέχεια είτε η αναγνώριση της “ανεξαρτησίας” είτε η προσάρτηση σίγουρα εξετάζονται από το Κρεμλίνο.
Εν κατακλείδι, οι αποφάσεις του Πούτιν σχετικά με την επιστράτευση, την κήρυξη πολέμου και άλλα πιθανά “δραστικά” βήματα συνδέονται άμεσα με τα πραγματικά του σχέδια. Αν θέλει να περιοριστεί στην εγκαθίδρυση του ελέγχου ολόκληρης της επικράτειας των περιφερειών Ντονέτσκ και Λουγκάνσκ και στη συνέχεια να κηρύξει το τέλος της “ειδικής επιχείρησης” και να καλέσει την Ουκρανία να επισημοποιήσει τη νέα κατάσταση με μια ειρηνευτική συμφωνία, αυτή είναι μια ρύθμιση. Σε αυτή την περίπτωση, δεν έχει νόημα να κηρύξει ο Πούτιν ούτε επιστράτευση ούτε πόλεμο. Εάν τα σχέδιά του είναι ευρύτερα και μακροπρόθεσμα, τότε θεωρητικά όλα είναι δυνατά.
