ΑφιερώματαΤοπικά Νέα

Ανακαλύψτε το χωριό-φάντασμα της Μεσσηνίας!

Ο ερημωμένος οικισμός με άδεια σπίτια, απομεινάρια μιας άλλης εποχής

Η Ποταμιά είναι ορεινός οικισμός, χωρίς μόνιμο πληθυσμό, κοντά στην Χώρα και υπάγεται διοικητικά στον Δήμο Πύλου – Νέστορος, του Νομού Μεσσηνίας. Η Ποταμιά βρίσκεται περίπου 20 χιλιόμετρα προς τα βορειοανατολικά της Χώρας. Έχει υψόμετρο 660 μέτρα και απέχει 25,5 περίπου χιλιόμετρα από τις ακτές του Ιονίου Πελάγους. Κοντά στην Ποταμιά βρίσκονται προς τα νοτιοανατολικά της, το Παλαιό Λουτρό σε απόσταση περίπου 3 χιλιομέτρων και προς τα νότιά της, η Φλεσιάδα και η Μεταξάδα, σε αποστάσεις 5 και 7,5 περίπου χιλιομέτρων αντίστοιχα.

Το σκηνικό που αντικρίζει ο επισκέπτης αποτελείται από μισογκρεμισμένα πέτρινα σπίτια, και απομεινάρια μιας άλλης εποχής που μαρτυρούν πως κάποτε το χωριό αυτό έσφυζε από ζωή.

Το χωριό από το 1835 ως και σήμερα αναφέρεται επίσημα και διαχρονικά μόνο ως Ποταμιά.
Σε διάφορες πηγές-αναφορές υπάρχει σχετική σύγχυση και ενίοτε, εσφαλμένα, γίνεται ταύτιση του παρόντος χωριού με το συνώνυμό του χωριό, την Ποταμιά της περιοχής της Κορώνης, η οποία επίσης υπάγεται σήμερα στον ίδιο δήμο, δηλαδή τον Δήμο Πύλου – Νέστορος. Το χωριό εκείνο παλαιότερα ονομαζόταν Καντερόλι ή Κανδερόγλι ή Καντιρόγλι, υπαγόταν αρχικά στον παλαιό Δήμο Κολωνίδων, στη συνέχεια στον πρώην Δήμο Κορώνης και μεταγενέστερα, το 1956, μετονομάσθηκε ως Ποταμιά.

Ιστορία
Το χωριό, έχει μακρόχρονη ιστορία που ακολουθεί την ιστορία της Μεσσηνίας και της ευρύτερης περιοχής τόσο της Πυλίας, όσο και της Τριφυλίας. Η περιοχή του οικισμού, κατά την αρχαιότητα, ήταν τμήμα του βασιλείου του Νέστορα, της αρχαίας Πύλου.

Β΄ Ενετοκρατία
Κύριο λήμμα: Τερριτόριο Αρκαδίας
Την εποχή της Β΄ Ενετοκρατίας αναφερόταν ως Ποταμιά (Potamia[8][9]). Ο οικισμός αναφέρεται επίσης σε διάφορες απογραφές των Βενετών Προνοητών της Γαληνοτάτης Δημοκρατίας της Βενετίας, οι οποίες έγιναν στο χρονικό διάστημα της τριακονταετίας (1683/84-1715), κατά την οποία οι Βενετοί κατείχαν την Πελοπόννησο, μέσω της κτήσης τους (Stato da Mar), η οποία είναι γνωστή και ως Βασίλειο του Μορέως (1688-1715).
Το χωριό Ποταμιά (Potamia), ανήκε, το 1689, στην επαρχία της Αρκαδίας ή Αρκαδιάς (Territorio di Arcaadia), η οποία ήταν μια από τις 4 επαρχίες, στις οποίες χωριζόταν τότε το διαμέρισμα της Μεθώνης (επαρχία Φαναριού, επαρχία Αρκαδιάς, επαρχία Ναβαρίνου και επαρχία Μεθώνης).
Με βάση την ενετική απογραφή Corner του 1689, το χωριό είχε 25 κατοίκους.
Το χωριό, αναφερόταν ως Ποτάμια ή Ποταμήα κατά την Καταγραφή της Εκκλησιαστικής περιουσίας του 1699, ως Potamia, στην απογραφή Grimani του 1700 και επίσης ως Potamia στην απογραφή Pacifico/Alberghetti του 1704.

Νεότερη ιστορία
Επίσης το χωριό αναφερόταν τον 19ο αιώνα ως Potamia σύμφωνα με τον Pouqueville το 1815, αλλά και σύμφωνα με την απογραφή του 1829, που έγινε από την «επιστημονική αποστολή του Μοριά» (Mission scientifique de Morée), τμήμα της γαλλικής αποστολής με την ονομασία Εκστρατεία του Μοριά (Expédition de Morée), η οποία ήταν αποστολή εκστρατευτικού σώματος 13.000-15.000 ανδρών, υπό την αρχηγία του Νικολάου – Ιωσήφ Μαιζώνος στην Πελοπόννησο, μεταξύ των ετών 1828 και 1833.

Διοικητική ιστορία
Η Ποταμιά προσαρτήθηκε, το 1835, στον παλαιό Δήμο Φλεσιάδος ή Φλεσσιάδος με έδρα αρχικά τον οικισμό Παιδεμένον (σήμερα η Φλεσιάδα) και λίγο αργότερα, από το 1840, τον οικισμό Λιγούδιστα (σήμερα η Χώρα), όπου και παρέμεινε ως το 1912 που ο δήμος αυτός καταργήθηκε.
Το χωριό αναφέρεται, το 1853, επίσης σαν Ποταμιά στον β΄ τόμο των «Ελληνικών» του Ιάκωβου Ρίζου Ραγκαβή, ως χωριό του Δήμου Φλεσιάδος της Επαρχίας Τριφυλίας με πληθυσμό 64 κατοίκων, με βάση την απογραφή του 1851.
Έδρα του Δήμου Φλεσιάδος τότε, βάση της ίδιας πηγής, ήταν η κωμόπολη Λιγούδιστα.
Το 1899 το χωριό, όπως και ο Δήμος Φλεσιάδος, μεταφέρεται από το Νομό Μεσσηνίας και υπάγεται στον Νομό Τριφυλίας, για μια περίπου δεκαετία, ως το 1909, που επανέρχεται ξανά στον Νομό Μεσσηνίας, ως οικισμός της Επαρχίας Τριφυλίας.
Το 1912 η Ποταμιά προσαρτάται στην Κοινότητα Σαμπρικίου, με έδρα το Σαμπρίκι (η Μεταξάδα).
Στην ίδια κοινότητα προσαρτήθηκε επίσης ο οικισμός Βεριστιά (ο Σταυρός).
Το 1927 η Κοινότητα Σαμπρικίου και το Σαμπρίκι μετονομάζονται σε Κοινότητα Μεταξάδας και Μεταξάδα αντίστοιχα.
Η Ποταμιά παρέμεινε ως οικισμός της Κοινότητας Μεταξάδας, με την αλλαγή της ονομασίας της κοινότητας, από το 1912 ως το 1997, όταν τότε, στα πλαίσια των αλλαγών που επήλθαν στη τοπική αυτοδιοίκηση, μέσω του σχεδίου «Καποδίστριας», η Ποταμιά υπήχθη στον κατηργημένο Δήμο Νέστορος,ως το 2010.
Από το 2011, μετά τις νέες αλλαγές του σχεδίου «Καλλικράτης» η Ποταμιά ανήκει πλέον στον νέο Δήμο Πύλου – Νέστορος.
Ο δήμος αυτός, συστάθηκε με το Πρόγραμμα Καλλικράτης με την συνένωση των προϋπαρχόντων δήμων Κορώνης, Μεθώνης, Παπαφλέσσα, Πύλου, Νέστορος και Χιλιοχωρίων.
Η Ποταμιά σήμερα είναι οικισμός της Τοπικής Κοινότητας της Μεταξάδας του Δήμου Πύλου-Νέστορος, με έδρα την Μεταξάδα, στην οποία υπάγεται και ο οικισμός Σταυρός).
Οι οικισμοί Ποταμιά και Σταυρός, με βάση την απογραφή του 2011, είναι και οι δυο τους άνευ μόνιμων κατοίκων.

Κάτοικοι
Ο οικισμός, με βάση την απογραφή του 2011, δεν έχει μόνιμους κατοίκους.

Εξέλιξη Πληθυσμού της Ποταμιάς Νέστορος Μεσσηνίας
Απογραφή Πληθυσμός
1689 25

1844 84
1851 64
1879 72
1889 106
1896 136
1907 113
1920 118
1928 119
1940 110
1951 83
1961 67
1971 31
1981 7
1991 33
2001 38
2011 0

Κτίρια – αξιοθέατα
Εκτός από τα παραδοσιακά σπίτια, τα οποία είναι διάσπαρτα, υπάρχουν οι εκκλησίες του χωριού, ο Ιερός Ναός της Κοίμησης της Θεοτόκου,που γιορτάζει τον Δεκαπενταύγουστο και ο Ιερός Ναός του Αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου (κοιμητηριακός), που γιορτάζει στις 13 Νοεμβρίου, οι οποίοι υπάγονται στην Ιερά Μητρόπολη Τριφυλίας και Ολυμπίας.

Στα αξιοθέατα της Ποταμιάς, εκτός από το γύρω τοπίο με την πλούσια βλάστηση, υπάρχει προς τα βόρειά της, κοντά στο εκκλησάκι του Αγίου Αθανασίου, η φυσική πηγή νερού του χωριού.

Σχετικά Άρθρα

Ενα Σχόλιο

Αφήστε μια απάντηση

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *

Αυτός ο ιστότοπος χρησιμοποιεί το Akismet για να μειώσει τα ανεπιθύμητα σχόλια. Μάθετε πώς υφίστανται επεξεργασία τα δεδομένα των σχολίων σας.

Back to top button