ΑφιερώματαΓαργαλιάνοιΤοπικά Νέα

Η βραδινή κίνηση στους Γαργαλιάνους το καλοκαίρι του ’39

Από τα «Τετράδια Ιστορίας» του Παναγιώτη Α. Κατσίβελα , ιατρού .

 

 Τι ζέστη και απόψε !!! Ας κάνουμε λοιπόν μια βόλτα στους Γαργαλιάνους  με τα μάτια και τη πένα του Χρόνη Βραδυνού . ήταν Ιούλιος του 1939 όταν προβάλλοντας τον τρόπο μας δημοσίευσε το κάτωθι γλαφυρό κείμενο στην εφημερίδα « ο Αγών της Τριφυλίας»

Βραδινή κίνησις εις Γαργαλιάνους 

«Τι ζέστη !

Δεν υποφέρεται βρε αδελφέ .Μας άναψε.. Τι σου είναι αυτός ο καιρός …

Λόγια τόσο συνηθισμένα , τόσο εύκολα και ευπρόσδεκτα , σε τούτην την εποχή . Δικαιολογημένα άλλωστε. Γιατί πραγματικά  η ζέστη κατάντησε αφόρητη, μοναδικός ρυθμιστής της ζωής και των κινήσεων του κάθε ατόμου .

Σα θα φέξη ο Θεός τη μέρα και αρχίσεις τη δουλειά σου αντάμα με αυτή θα αρχίσει το αληθινό  μαρτύριο. Φούσκωμα -ξεφούσκωμα ίδρωμα – ξεΐδρωμα των χεριών του μετώπου.. και έπεται συνέχεια .  και προσμένεις με λαχτάρα να βραδιάσει , να ζητήσεις λίγη δροσιά , λίγη γαλήνη , λίγη ευχαρίστηση. Δυστυχώς όλα αυτά στην επαρχία μας δίνονται χωρίς καμία ρυθμική ποικιλία και εναλλαγή. Μα ξηρά μετρημένα μονότονα .

Η έλλειψη των απαραιτήτων μέσων , μια άνετης ψυχαγωγικής τροφής , αλσών , πάρκων , κέντρων κλπ. Είναι στοιχειώδης και καταφανής .και έτσι είμαστε  υποχρεωμένοι να περνούμε τις βραδυές μας , βαδίζοντας σύμφωνα με τις συνθήκες τούτης της ζωής, που μπορεί να εκδηλούται ζωηρά και έντονα  , αλλά με τους συνηθισμένους τρόπους και αρχές .

Αλλά ας παρουσιάσουμε την βραδινή κίνησιν στους Γαργαλιάνους σε μια πιστή περιγραφή  .

Δειλινό με όλη την ανυπέρβλητη γοητεία του καλοκαιριού . Παίρνουμε τους εξοχικούς δρόμους των περιπάτων , αρχίζοντας από την « Δημ. Νικολοπούλου» κατά τον Αη Γιώργη γραμμή .

Κλισιοσκόπιο  500 μέτρων , βολή επισημασμένη και γνωστή . Πυκνοί πυκνοί οι  περπατηταί τον διασχίζουν .Πάνε και έρχονται από εδώ και από εκεί. Από την μια μεριά και από την άλλη θερισμένα χωράφια  με τις  θημωνιές στη άπλα των αλωνιών . Ανατολικά το νεκροταφείο και στο φόντο το βουνό της Αγυιάς , με την ίδια αμετάβλητη βιβλική μορφή. Και κατά τον γυρισμό στη πόλη το μαγικό και έκθαμβο όραμα του υπερφυσικού δεσπόζοντος κώνου της νέας αγοράς , επιβλητικό και φωτοβόλο. Αλλαγή κατεύθυνσης . Δρόμος 4ης Αυγούστου κατά τον Μάραθο. Και εδώ κίνησις σε ζωηρό παλμό χρώμα και ένταση . Στο συγχρονισμένο μοτίβο μιας γενικής εξόρμησης , που την διακρίνει η πληθώρα των θηλυκών. Σωστές Αφροδίτες  με λεπτά έξωμα φορέματα, ξεκάλτσωτες  , ξεκαπέλωτες και σε πολλές όλη η σνομπική διαλεκτικότητα , με γούστο και φόρμα , που απαιτεί το πνεύμα της εποχής και  της εξέλιξης . Τι τα θέλετε οι Γαργαλιάνοι ψοφούν για σνομπισμό. Μα.. δρόμο γι’ αλλού. Λοφοπέδιο του Άη Λιά , όμοιο ακρόπολη . Η προ χρόνων δεντροφύτευση γίνεται κανονικά εδώ .Η βόλτα  ίσως κουραστική από την απόστασιν  σε αποζημιώνει με την τέρψιν μιας αρμονικής ποικιλίας στ’ άκρα γραφικής . Υψόμετρο 800 και πάνω μέτρων, θεαματική άποψη ζωηρές παραστάσεις εξαιρετικών αποχρώσεων και ρυθμών . Η ποιητική ατμόσφαιρα , η θέα των επικινδύνων βράχων , προεξοχών και σπηλαίων του κάμπου , του ελαιώνα , της θάλασσας ευχαριστούν την όραση με μια αλλαγή φυσικών καλλονών .Εδώ περισσότερον είναι άσυλον των ερωτευμένων και των νυχτερινών κανταδόρων . Δρόμος Άη Σπυρίδωνα – μεγάλη αδυναμία προς τις εκκλησίες βλέπετε Εδώ.. μα δηλώ παραίτηση από περιγραφής Τι τα θέλετε παίρνουν και τα δουλικά – ας όψονται και ας τόβρουν από το θεό – τις βόλτες τους καλέ και … «θου κύριε φυλακή εν των στόματί μου» και  φυλακή σ’ αυτά . Και τέλος η πλατεία . Άχ αυτή η πλατεία σαν καταφθάσουν τα ανωτέρω πλήθη των δρόμων . Άλλα να σας λέω και άλλα να βλέπετε . καταλαμβάνεται «εξ απήνης»  από άκρη σε άκρη . Και βόλτες – βόλτες αχ θε μου αυτές οι βόλτες , χάνει το σκυλί τον αφέντη του – πέρα -δώθε- πέρα , πατείς με πατώ σε  πανζουρλισμός . Τα τραπεζάκια των  καφενείων – στο πλαίσιο καταλαμβάνονται κι αυτά άψε σβήσε .Γκαρσόν εδώ γκαρσόν εκεί , μα καλέ γκαρσόν,  ούφ να πάρει η οργή κλπ. Και αυτά φουσκώνουν και τρέχουν καταϊδρωμένα . Πάνε και έρχονται και διατάσσουν και ξαναδιατάσσουν , σερβίρουν διπλό και τριπλό κλπ. Γενικά μάχη και επιφυλακή . Τα μεγάφωνα των ραδιοφώνων μεταδίδουν τη μουσική . Ώρα 10 κ ½ . Πάνω στη Μητρόπολη το ρολόι σαν κρεμασμένο στους βρόχους των στιγμών ρυθμίζει τους παλμούς του . Η κίνησις αραιώνει . Κι ή νύχτα στο πλάνεμα , ενός ασύλληπτου ονείρου , κυλάει μεθυστικά ….»

Χρόνης Βραδυνός

Το 1915 καθιερώθηκε η βόλτα στη Νικολοπούλου .

 Ήταν Ιούλιος του 1915 όταν  ο Κ. Οικονόμου ανταποκριτής  του «Σκρίπ» ενημερώνει από τις σελίδες της Αθηναϊκής Εφημερίδας για τις αλλαγές  που ήλθαν στις συνήθειες των ανθρώπων εκείνο το καλοκαίρι «Εφέτος εξαιρετικώς προτιμάται κατά τους νυκτερινούς και απογευματινούς περιπάτους η οδός η αμαξιτή  η  διήκουσα  μέχρι Μουζούστας  και είναι ο οδός αύτη η εναπομείνασα των άλλων οδών του περιπάτου καταστασών αχρήστων .

Οι δε περιπατηταί  της οδού Μουζούστης  και ιδία το ωραίον φύλον και η ανθούσα νεότης κυρίευσε κατά τας εσπέρας τους πέριξ  λοφίσκους  του Αγίου Γεωργίου , ένθα νομίζει τις ότι είμεθα εν μέσω σειρήνων . Έν μόνον λείπει εις την οδόν ταύτην η δενδροφύτευσις χάριν βέβαια την ακηδείαν  των εκάστοτε κοινοτικών αρχών» . Και συμπληρώνει λίγες μέρες μετά ..  «Η πόλις μας και με όλην την οικονομική στενοχώρια  δεν έπαυσε διασκευάζουσα οπωσδήποτε  και ούτω κατά τας εορτάς νομίζει τις ότι ευρισκόμεθα εν μέσω Αθηνών .

Και το μεν ωραίο φύλλο προσδίδει  Παρισινή αίγλη  δια την πολυτέλεια την αδικαιολόγητο άλλωστε εις τοιαύτας κρισίμους οικονομικάς περιστάσεις  .

Εκείνο όμως που προσθέτει  την χαρά   εις την αποπνικτική  οικονομική ατμόσφαιρα  είναι οι χαριέστατοι και λαμπροί νέοι του τόπου μας οι οποίοι απαξάπαντες σχεδόν δια των μουσικών αυτών  οργάνων και των λαμπρών αυτών τραγουδιών των τε ελληνικών και ευρωπαϊκών μας κάνουν κατά τας Κυριακάς και τας άλλας εορτάς να μετεωριζόμεθα  εις το άκρον αγαθόν της εντελώς ευδαιμονίας .

Και είναι άξιοι συγχαρητηρίων οι νέοι αυτοί του τόπου μας των οποίων το κύριον γνώρισμα είναι η ηθικότης».

Και μια βόλτα στο πανηγύρι του Μαράθου – Της μεταμορφώσεως του   Σωτήρος του 1935.

19 Αυγούστου 1935

 Γράφει ο Γρηγόριος Γιαννουκάκης  από το Μάραθο την  7 Αυγούστου και δημοσιεύεται στις 19 Αυγούστου 1935 στην εφημ. « Αγών της Τριφυλίας»

« Ως γνωστόν κάθε 6η Αυγούστου εορτή της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος εορτάζει στην κωμόπολιν μας ο φερώνυμος ναός.  Φέτος ο εορτασμός λόγω της συρροής πλήθους κόσμου   εγένετο με μεγάλη μεγαλοπρέπεια. 

Ο επισκέπτης και δη ο ξένος θα διαπίστωνε , ότι το θρησκευτικό συναίσθημα του λαού , ευρίσκεται εις πολύ υψηλόν επίπεδον και ότι ο όρος «θρησκευτική κατάνυξης»  βρίσκεται ακόμα εν ισχεί .

Κατά την νύχτα της παραμονής το πλήθος διανυκτέρευσε ως επί το πλείστον εντός του ναού όσοι βέβαια δεν είχον εις την κωμόπολιν μας  οικίας  φιλικάς .

Καθ΄ όλην την ημέρα της εορτής , επεκράτησεν απόλυτος τάξις, οφειλόμενη εις το εκκλησιαστικό επίτροπο κ. Παναγιώτη Γιαννουκάκη  δι΄ ό και τον συγχαίρομεν .

Το κεντρικό καφενείο Ιωάννη Γιαννουκάκη , εστιατόριο Ιωάννη Πουλόπουλου , Λευκός οίκος Π.Πετροπούλου κλπ συγκέντρωσαν τον περισσότερον κόσμον .

 Με τους μετριώτερους υπολογισμούς , το συρρεύσαν πλήθος υπερέβαινε τας 15 χιλιάδας» .

Σχετικά Άρθρα

Ενα Σχόλιο

  1. In the final photo of young men and women above, I see my father Κοστας Μπαλοδημος standing to the right.
    I have a different photograph taken on the same night that belonged to my father.
    He was born 1931 – 2008 and migrated to Melbourne in 1954.
    He became a Ships Officer Electrical Engineer
    He had a twin Κουλι
    His parents Νικος kai Αναστασια had a ταβερνα in the plateia

Αφήστε μια απάντηση

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *

Αυτός ο ιστότοπος χρησιμοποιεί το Akismet για να μειώσει τα ανεπιθύμητα σχόλια. Μάθετε πώς υφίστανται επεξεργασία τα δεδομένα των σχολίων σας.

Back to top button