ΑφιερώματαΓαργαλιάνοιΤοπικά Νέα

Η ιστορία του Ανδριάντα του Μακεδονομάχου Τέλλου Άγρα στους Γαργαλιάνους [εικόνες]

Από τα «Τετράδια Ιστορίας» του Παναγιώτη Κατσίβελα, ιατρού.

Δίπλα στις μεγάλες ιστορίες των ανθρώπων,  υπάρχουν πολλά μικρότερα  γεγονότα ,που έχουν και αυτά την δική τους αξία .

Ας μιλήσουμε λοιπόν  σήμερα  , για την ιστορία του Ανδριάντα  του Τέλλου Άγρα , που θα σταθούμε και πάλι με ευλάβεια εμπρός του ,  στη φετινή εορτή των Αγαπηνείων .

Η αφύπνιση

 Ήταν   14 Απριλίου  του 1934 ,όταν  ο  κορυφαίος Γαργαλιανιώτης λογοτέχνης ,  κριτικός  και αρχισυντάκτης εφημερίδων και λογοτεχνικών περιοδικών Πέτρος Ολύμπιος (κατά κόσμο Τάκης Αλεξόπουλος ),  δημοσιεύει εις την λογοτεχνική εφημερίδα «Τριφυλιακά Χρονικά »(1)  την πρώτη αφύπνιση,  προς την κοινωνία των Γαργαλιάνων,  διαμαρτυρόμενος  ότι οι συμπατριώτες  του , ξέχασαν τον Τέλλο Άγρα και την οικογένεια των Αγαπηνών  .

Την 1 Ιουνίου 1934 ο Σωτήριος Λυριτζής  πάλι στα «Τριφυλιακά Χρονικά » συνεχίζει την προσπάθεια αφύπνισης, και υποστηρίζει τον επιστήθιο φίλο  του ,γιατί καθώς φαίνεται το πρώτο δημοσίευμα ήταν ιδιαίτερα καυστικό   , για τις αρχές του τόπου.

Εκεί στα γραφεία των «Τριφυλιακών Χρονικών», το 1934  συλλαμβάνεται η ιδέα να στηθεί ο Ανδριάντας του Τέλλου Άγρα στη πόλη των Γαργαλιάνων και προαναγγέλλεται ότι πολύ σύντομα θα αρχίσει  έρανος , προς αυτό. Είναι αυτοί οι «νέοι» του Ελύτη , που σε κάποια σκοτεινή κάμαρα αγωνιούσαν ,  να ανατρέψουν τη φθορά .

Η απόφαση

 

Το 1939 ανακοινώνεται στην εφημερίδα «ο Αγών»,  «η πόλη των Γαργαλιάνων τιμώσα την μνήμη του λεοντόκαρδου εθνομάρτυρα συνέστησε Επιτροπή Εράνων υπό την προεδρία του Κοινοτάρχη Νικολάου Σκούντζου . Υλοποιώντας την πάνδημη επιθυμία να τιμηθεί η ιερά μορφή του Τέλλου Άγρα» .

Σπουδαίοι άνθρωποι των γραμμάτων κοινωνούσαν διαρκώς την  υποχρέωση και το καθήκον της κοινωνίας να τιμήσει την ιστορία αλλά και την θυσία του Τέλλου Άγρα γόνου της σημαντικότερης οικογένειας των Γαργαλιάνων , αυτή των Αγαπηνών .

Ενημερωνόμαστε από την ίδια εφημερίδα ,  του 1940

«Υπό της, εν Γαργαλιάνοις Κεντρικής επιτροπής εράνων, υπέρ ανεγέρσεως  αδριάντος  του Μακεδονομάχου Σαράντου Αγαπηνού -Τέλλου Άγρα-  ανετέθη από του περασμένου Δεκεμβρίου εις το Υπουργείο Θρησκευμάτων  και Εθνικής Παιδείας , η υπ’ αυτού σύστασις  Επιτροπής εξ ειδικών δια την κρίσιν των προπλασμάτων , τα οποία εξετέλεσαν οι καλλιτέχναι Κ. Γεωργακάς και Θ. Κολοκοτρώνης . Δια αποφάσεως του κ.  Υφυπουργού( Νικολάου  Σπέντζα :  στην κυβέρνηση του Ιωάννη Μεταξά ήταν υφυπουργός Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων από τις 3 Απριλίου 1939 ως τις 29 Ιανουαρίου 1941.Συνέχισε στο ίδιο υφυπουργείο και στην κυβέρνηση Κορυζή ως τις 18 Απριλίου 194) η κριτική επιτροπή απηρτίσθη εκ των κ.κ. Παντελή Πρεβελάκη(2) Διευθυντού Καλών Τεχνών Υπουργείου Παιδείας , Μιχαήλ Τόμπρου (3)καθηγητού  Ανωτάτης  Σχολής Καλών Τεχνών,  Κωνσταντίνου Παγκάλου Προϊσταμένου γραφείου οργανώσεως καλλιτεχνικών εκθέσεων και Χρυσάνθου Χρυσανθακοπούλου , χρηματιστού επεσκέφθη δε αύτη την 24 Ιανουαρίου ε.ε. τα εργαστήρια  των ανωτέρων καλλιτεχνών και εξήτασε  τα υποβληθέντα προπλάσματα . Εκ τούτων ,αυτό του κ . Θ. Κολοκοτρώνη έκρινεν ως « μη ικανοποιούν τας απαιτήσεις της» . Ενέκρινεν δε ομοφώνως αυτό του κ. Κ. Γεωργακά(4) , ως σύμφωνο προς τους κανόνες της Τέχνης και άξιον να εκτελεστεί . Το σχετικόν πρακτικόν της Επιτροπής εκοινοποιήθη  εις τους ενδιαφερόμενους καλλιτέχνας και προς την ερανική επιτροπή , ήδη δε πρόκειται να υπογραφεί το σχετικό συμβόλαιο μετά του κ. Κ. Γεωργακά, δια της εις αυτόν ανάθεσιν της εκτέλεσης του όλου  έργου   . Ο κ. Κ . Γεωργακάς ήρχισεν την κατασκευήν του γυψίνου προπλάσματος του ανδριάντος» .

Στην ίδια εφημερίδα «Ο Αγών»  Ιανουάριος 1940 με τον τίτλο

«Ο Ανδριάς του Τέλλου Άγρα στους Γαργαλιάνους»  συλλέγουμε δια την έκβαση του  εράνου που είχε αρχίσει .Αλλά και δια τα ερείπια του Ναού της Κοιμήσεως της Θεοτόκου που προϋπήρχε στον ίδιο   χώρο και του οποίου η ανέγερση είχε αρχίσει πριν το σεισμό του 1886. Το κτίσμα του ναού κατέρρευσε με το σεισμό , τα δε μάρμαρα αυτού  βρίσκονται σήμερα διάσπαρτα στη πόλη του Μαράθου.

Ο έρανος

«Επιτροπή εκ των τεχνοκριτών Ζαχαρία(5) Παπαντωνίου και Παντελή Πρεβελάκη και εκ του Φωτ. Διακουμόπουλου , τραπεζικού υπαλλήλου, θα αποφανθή   κατ’ αυτάς περί εγκρίσεως του προπλάσματος του ανδριάντος  του Μακεδονομάχου Τέλλου Άγρα . Ο ανδριάς ούτος θα έχει ύψος 5 μέτρα και θα κοστίσει πλέον των 200.000 δραχ.

Θα εγερθεί εις την πλατεία των Γαργαλιάνων , που αποκαλύφθηκε , κατόπιν κατεδαφίσεως του ερειπωμένου ναού της Κοιμήσεως της Θεοτόκου . Έως του τέλους το 1939 είχαν συλλεχθεί εξ εράνων τα κάτωθι ποσά :

  1. Εκ Θεσσαλονίκης ( όπου δεν περατώθηκαν οι έρανοι) 45.000 δραχ.
  2. Προσφορά του Δήμου Κοζάνης 20.000 δραχ.
  3. Υπουργείο Παιδείας 30.000 δραχ.
  4. Κοινότης Γαργαλιάνων 30.000 δραχ.
  5. Υιών Καρέλα εκ Πειραιώς 10.000 δραχ.
  6. Διάφοροι τοπικοί έρανοι 10.000δραχ.

( οι έρανοι συνεχίζονται)»

Η πρώτη περιγραφή

 Στις 11 Μαρτίου 1940 στην ίδια εφημερίδας « Ο Αγών» γράφει ένα πολύ κατατοπιστικό σημείωμα ο σπουδαίος λογοτέχνης Χρόνης Βραδυνός (Διονύσιος Σ. Λαμπρόπουλος).

«Η επιτροπή που όρισε η κοινότητα για να κρίνει τα προπλάσματα των Τριφυλιών γλυπτών κ Γεωργακά και Κολοκοτρώνη , αποφάνθηκε τελικά υπέρ του πρώτου .

Αυτό τέθηκε τελικά σε χρήσι και σκαλίζεται πάνω σε πεντελικό μάρμαρο , πιστεύεται κάθε γλυπτική εργασία μέχρι τον φετινό Ιούνιο θα έχει περατωθεί . Τα γλυπτικά έσοδα θα είναι 200.000 δραχ. Το  Μέγεθος του Ανδριάντος θα είναι υπερφυσικό 2, 6 μέτρα . Σχετική φωτογραφία του εγκριθέντος προπλάσματος έλαβε κατ΄ αυτάς ο Πρόεδρος της Κοινότητος  κ . Νικόλαος Σκούντζος , την οποίαν είδαμε».

Αφού είδε την φωτογραφία του προπλάσματος την οποία έστειλε η Επιτροπή εις τον Πρόεδρο της Κοινότητος  Νικόλαο Σκούντζο, έχουμε την πρώτη επίσημη περιγραφή του ανδριάντος.

Συμπληρώνει ο Χρόνης Βραδυνός  

«Ο Γλύπτης κ Γεωργακάς , είναι αληθινός καλλιτέχνης , γιομάτος καλλιτεχνικό παλμό ,που εκφράζεται με το πιο βαθύ πλατύ και θετικό  τρόπο . Στο πρόπλασμα αυτό  εκδηλούται  φυσικά και ρεαλιστικά η δύναμη της τέχνης , που απεικονίζει τον ήρωα Τέλλο Άγρα , με τα πλούσια και αδρά χαρακτηριστικά  της παράστασης με ζωηρό και έντονο  διακυματισμό   , ομορφιάς με βαθύτητα ψυχής και φωτεινό χρώμα έκφρασης . Ο Άγρας δίνεται σε αυτό με όλη τη μεγαλοπρεπή θεώρηση της αλήθειας του  , που παρουσιάζεται , με το θαρραλέο και επιβλητικό ανάστημα του παλληκαριού  με το ορμητικό και αποφασιστικό πρόσωπο , με τη δυνατή και αγέρωχη όψη . Είναι ολόρθος , ντυμένος με την ιδιόμορφη στολή του Μακεδονομάχου οπλαρχηγού , με την κάπα ημιφορεμένη  , ζωσμένος μια πλατεία μπαλάσκα , και το δεξί του χέρι , με τις φλέβες εξέχουσες , σφίγγει τη λαβή του πιστολιού με το βλέμμα γιομάτο ένταση , με την έκφραση όλο θάρρος και απόφαση .Είναι η έκφραση του ανθρώπου που δεν τρομάζει , δε λυγά στα εμπόδια μ΄ ατάραχος και δυνατός τα αψηφά και τα υπερπηδά , άσχετα τι στην όψη του κρύβουν . Ο ίδιος ο Άγρας έλεγε χαρακτηριστικά  «ο άνθρωπος μια φορά πεθαίνει και ο Χριστός για την πίστη του πέθανε» Και αυτός δια την βαθιά του πίστη στο ιδανικό μπήκε στη γραμμή της Μακεδονικής Ιδέας , για αυτήν την τύχη πάλεψε και αγωνίστηκε γι ΄αυτή τη πίστη θυσιάστηκε εις την πρώτη του την άνθηση όπως λέει  και ο ποιητής  Γ. Σουρής  , χύνοντας το αίμα του αγνή σπονδή στης πατρίδας το βωμό . Μα η θυσία του φωτεινό άστρο  στο στερέωμα της δόξας λάμπει  με την δική της ακτινοβολία και σκορπίζει μια εντελώς προσωπική γοητεία και ομορφιά. Έγινε Αλήθεια μεγάλη και επιβλητική Αλήθεια , με δική της δύναμη με δική της σύνθεση , με δική της θεώρηση  και ψυχή . Πήρε θάλεγα  , το χώμα της ατελείωτης, ανοιξιάτικης μέρας  , πήρε τη μορφή ενός ολανθισμένου περιβολιού και αναβρύζει μια αξεθύμαστη ιδανική ευωδία .»

Η αναγνώριση

Και ολοκληρώνει το άρθρο του,  αποδίδοντας επαίνους , όπως ακριβώς οφείλει να κάνει η κάθε κοινωνία .

« Η τιμή ανήκει στους Γαργαλιάνους την ιδιαίτερα πατρίδα του ήρωα .  Και να αυτή έγινε σκοπός που κάθε μέρα , παίρνει σάρκα και οστά και σε λίγο ακόμα διάστημα , ελπίζεται τον Ιούλιο θα πάρει τελειωτική υπόσταση και μορφή . Και θα γίνει πλατύς και ανόθευτος ύμνος στο στόμα της Ιστορίας και της τιμής .Και όταν ο ανδριάντας του στηθεί στην Πατρίδα του και να λουστεί τον αέρα της και το χρώμα της , μαζί με τη δική του περιωπή , την δική του αξία , θα διαδηλώνει περίτρανα και κάποια άλλη ψυχική ομορφιά, κάποια άλλη πνευματική ανάταση  κάποια ακαταπόνητη δουλειά και δράση του σημερινού Προέδρου κ. Νικ. Σκούντζου . Πήρε στα χέρια του , το μεγάλο αυτό σκοπό , που για τόσους προκάτοχους του  ήταν μοιρολατρική αδιαφορία και έχυσε σθένος θέληση , ψυχή και ηθική. Δεν κάνουμε κολακευτικό σχήμα  . Το αναλογισθεί κανείς 260.000 δραχ. έξοδα , για ένα τέτοιο έργο σε τόσο στενές και μίζερες χρονιές  είναι αρκετό .Και ακόμα  τα τόσα βλήματα , που τόσον εύκολα εξαποστέλοντας  από καχύποπτους , κακόπιστους , αρνητές κλπ. Αψευδή δείγματα βαρβάρου και απολίτιστης  ψυχής . Μα όσο εξέχει η φωτισμένη συνείδηση , η θερμή σκέψη η ηθική επίγνωση και τι πιο τρομερό  και δύσκολο , παραμερίζεται και απλώνεται στρωτή και ίσια η λεωφόρος του ωραίου ,δια να διαβεί ο αληθινός άνθρωπος, ο πραγματικός Πολιτισμός  .

Χρόνης Βραδυνός»

Ας σημειωθεί  εδώ ότι Χρόνης Βραδυνός-Διονύσιος Σ. Λαμπρόπουλος – ήταν αγρότης εις το επάγγελμα και απόφοιτος της δευτέρας τάξεως του Σχολαρχείου .

Ο ανδριάντας ολοκληρώθηκε στο χρόνο του, πλην όμως τα γεγονότα που ακολούθησαν , έδωσαν το στίγμα τους, στην Ιστορία του ανδριάντος του Τέλλου Άγρα .

Ακολούθησε ο Ελληνοιταλικός  πόλεμος στα Βουνά της Αλβανίας,  η εισβολή της  Γερμανίας,  τα μαύρα χρόνια της κατοχής , ο  καταστροφικός  αδελφοκτόνος εμφύλιος   και τα πρώτα  χρόνια της ανασυγκρότησης .

Ποιος ξέρει  ποια Θεία Πρόνοια προστάτεψε τον ολοκληρωμένο από τον Ιούλιο του 1940 αδριάντα του Σαράντου Αγαπηνού , από την καταστροφή του  του πολέμου και του μίσους των ανθρώπων. Η πως; η μορφή του Τέλλου Άγρα μπορούσε να στέκει αγέρωχα χωρίς να τρέξει ένα δάκρυ , από το έμψυχο πλέον άγαλμα , μπρος τα παθήματα των συμπατριωτών του ή την τραγωδία της πόλης του,  στον εμφύλιο.

Η αλήθεια

Τον Μάρτιο του 1950 στην εφημερίδα «Εμπρός» διαβάζουμε «….Επιτέλους , έπειτα από  συγκινητική αναμονή 10 ολόκληρων ετών υπεδέχθημεν σήμερον , 11 Μαρτίου 1950 , δύο στρατιωτικά αυτοκίνητα , τα οποία εκόμισαν από τας Αθήνας τον μαρμάρινο ανδριάντα  του θρυλικού οπλαρχηγού του Μακεδονικού αγώνος Σαράντου Αγαπηνού …..Ευχαριστούμε θερμότατα τον Πρωθυπουργό μας κ Θεοτόκην και το υπουργείο των Στρατιωτικών , με την μέριμνα των οποίων έγινε η μεταφορά αυτή …» δημοσίευμα του Σωτηρίου Λυριντζή.

Στις 9 Μαΐου 1951 παρουσία  των τότε Βασιλέων Παύλου και Φρειδερίκης έγιναν τα αποκαλυπτήρια  του ανδριάντος του Τέλλου Άγρα .   Το βασιλικό ζεύγος υπεδέχθη στην είσοδο της πόλης ο Δήμαρχος πλέον Νικόλαος Σκούντζος , ο οποίος και προσεφώνησε  τους Βασιλείς .

Τον πανηγυρικό  εξεφώνισε ο Σωτήριος Λυριντζής πλήρους ευτυχίας. Η παρουσία του κόσμου ήταν πάνδημος.

Τα ανθρώπινα

Όμως ….

Ο Διονύσιος Παπαγεωργίου , φαρμακοποιός και ιεροψάλτης ,  πρόεδρος του Μακεδονικού Συλλόγου Γαργαλιάνων την περίοδο του Μακεδονικού 1906 ,πέθανε το 1943 και δεν έζησε τη χαρά , να δει τον ανδριάντα και να σταθεί  μπρος του .

Επίσης ο Ζαχαρίας Παπαντωνίου , εκ της Επιτροπής αξιολόγησης , πέθανε τον Φεβρουάριο του 1940 και δεν είδε ποτέ ξανά ,τον ανδριάντα του Τέλλου Άγρα  .

Το Μάρτιο του 1943 πέθανε ο  λογοτέχνης   Χρόνης Βραδυνός ( Διονύσιος Σ. Λαμπρόπουλος) κτυπημένος από φυματίωση στο Σανατόριο της «Σωτηρίας» σε ηλικία 28 ετών , ο πρώτος άνθρωπος , που με τόση λαχτάρα , θαυμασμό και ενάργεια ,  περιέγραψε τη μορφή του Τέλλου Άγρα στον ανδριάντα του,   από την πρώτη φωτογραφία,  που είχε σταλεί στον πρόεδρο της τότε κοινότητος Γαργαλιάνων Νικόλαο Σκούντζο , προς ενημέρωσή του  .Δεν θα ξαναγράψει ποτέ για τον Τέλλο Άγρα .

Ο γλύπτης Κωνσταντίνος Γεωργακάς την ημέρα των αποκαλυπτηρίων του έργου , βρισκόταν στην Αιθιοπία ,  όπου διέμενε από το 1945.

 

Ο Σωτήριος Λυριντζής  , ο ρομαντικός άνθρωπος των γραμμάτων και της ιστορίας , θα συνεχίσει μέχρι το τέλος της ζωής του,  να διαπαιδαγωγεί γενιές και γενιές νέων  Γαργαλιανιωτών στα ιδανικά του Τέλλου Άγρα  και στο  νόημα της θυσίας του.

Ο  Νικόλαος  Σκούντζος  , για πολλά  χρόνια ακόμα , θα καταθέτει στεφάνι τιμής  , ως δήμαρχος πλέον της πόλεως των Γαργαλιάνων .

Ο Δημήτριος(Τζίμης)  Ι. Παπαχριστοφίλου ξανασυνάντησε τον φίλο του Βασιλέα Παύλο  μετά 26 χρόνια  , μιας καις εις την οικία του φιλοξενήθηκε  το βασιλικό ζεύγος.  

Ο Παύλος είχε φιλοξενηθεί εις την οικία της αδελφής του Μαρίας Παπαχριστοφίλου – Βατσινέα στο Σικάγο  το 1925 , επί μακρόν .  Οι δύο φίλοι έμεναν εις το ίδιο δωμάτιο.  

 Ο Τζίμης άφησε στο χολ του σπιτιού , σε περίβλεπτη θέση , τη φωτογραφία της αδελφής του,  Μαρίας . Όταν την είδε ο Παύλος σάστισε  και η έκπληξη δεν καθυστέρησε να έρθει.

Ο ανδριάντας στοίχισε 2.000.000 δραχ. χρήματα της εποχής , που είχαν βέβαια άλλη αξία .

  

Βεβαίως δεν είναι φωτογραφία του 1938 αλλά μεταγενέστερη

Παραπομπές

 

\(1)Τριφυλιακά Χρονικά  Λογοτεχνικό περιοδικό που εκδίδεται στους  Γαργαλιάνους από τον Πέτρο Ολύμπιο ,  τον Θέμη Τριφύλιο (  Γεώργιο Καλογερόπουλο , δικηγόρο τότε των Γαργαλιάνων , που έφτασε στον βαθμό του Αρεοπαγίτη στον δικαστικό κλάδο που ακολούθησε  ) και τον Παναγιώτη Εράνα (Παναγιώτη Χρ. Παπαχριστόπουλο , λογίου και ιστοριοδίφη , εκ Φιλιατρών )

Γεώργιος καλογερόπουλος εκδότης των Τριφυλιακών χρονικών

Πέτρος Ολύμπιος

(2)Ο Παντελής Πρεβελάκης (3 Μαρτίου 1909 – 15 Μαρτίου 1986) ήταν Έλληνας συγγραφέας και καθηγητής της Ιστορίας της Τέχνης στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών. Καλλιέργησε όλα σχεδόν τα είδη της λογοτεχνίας, συγγράφοντας πεζά, ποιητικά, και θεατρικά έργα. Μετέφρασε πλήθος κειμένων από τις κυριότερες ευρωπαϊκές γλώσσες. Διακρίθηκε επίσης στην δοκιμιογραφία και στη συγγραφή επιστημονικών συγγραμμάτων στην ιστορία της τέχνης, ειδικά στην τέχνη της Ιταλικής Αναγέννησης. Είναι όμως περισσότερο γνωστός ως ένας από τους σημαντικότερους εκπροσώπους της πεζογραφίας της Γενιάς του ΄30. Υπήρξε πολύ στενός φίλος του Νίκου Καζαντζάκη

Παντελής Πρεβελάκης

(3)  Ο Μιχάλης Τόμπρος (Αθήνα, 12/25 Νοεμβρίου 1889 – Αθήνα, 28 Μαΐου 1974) ήταν Έλληνας γλύπτης της γενιάς του Μεσοπολέμου, καθηγητής της Ανωτάτης Σχολής Καλών Τεχνών και ακαδημαϊκός.

(4) Ο Κώστας Γεωργακάς (1904-1991) , μετά την αποφοίτησή του από την Σχολή Καλών Τεχνών το 1932 κέρδισε την υποτροφία του Ιδρύματος Βόλτου και συνέχισε τις σπουδές του μέχρι το 1936 στο Παρίσι στην Σχολή Καλών κοντά στον καθηγητή  Jean Boucher  και στην Σχολή Διακοσμητικών Τεχνών κοντά  στον   Paul Niclausse . Το 1936 επέστρεψε στην Ελλάδα , ενώ από το 1945 έως το 1961  έζησε και εργάστηκε στην Αιθιοπία . Το μεγαλύτερο μέρος του έργου του είναι  αποτέλεσμα παραγγελιών  για ανδριάντες  , ηρώα , προτομές και ταφικά μνημεία , που χαρακτηρίζονται από επιμελημένη εργασία αλλά και την προσκόλληση , σε ένα ρεαλιστικό και ακαδημαϊκό ύφος χωρίς πειραματισμούς . Ανάλογο ύφος διακρίνει και τις σχετικά λίγες ελεύθερες συνθέσεις του , όπως η Ζωγράφος στο ύπαιθρο (1965) που φιλοξένησε σε γύψο το 1939 και μεταφέρθηκε σε μάρμαρο το 1965, την οποία δώρισε στην Εθνική Πινακοθήκη το 1987.

(5) Ο Ζαχαρίας Παπαντωνίου (Καρπενήσι, 2 Φεβρουαρίου 1877 – Αθήνα, 1 Φεβρουαρίου 1940) ήταν Έλληνας λογοτέχνης, ποιητής, πολιτικός, διηγηματογράφος, δημοσιογράφος, κριτικός τέχνης και ακαδημαϊκός, υποστηρικτής της δημοτικής γλώσσας στο γλωσσικό ζήτημα.

Ζαχαρίας Παπαντωνίου

Σχετικά Άρθρα

Αφήστε μια απάντηση

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *

Αυτός ο ιστότοπος χρησιμοποιεί το Akismet για να μειώσει τα ανεπιθύμητα σχόλια. Μάθετε πώς υφίστανται επεξεργασία τα δεδομένα των σχολίων σας.

Back to top button