Τα τελευταία χρόνια, η ραγδαία τεχνολογική ανάπτυξη των μη επανδρωμένων αεροχημάτων, γνωστά ως drones, βελτίωσε δραματικά διαδικασίες και κόστη σε τομείς όπως οι τοπογραφικές αποτυπώσεις, η επιθεώρηση παγίων, η φύλαξη χώρων, καταγραφή επιπτώσεων από φυσικές και μη καταστροφές, εναέρια κινηματογράφηση κτλ.
Η χρήση των drones στην αγροτική παραγωγική διαδικασία, αν και εμφάνισε μια χρονική υστέρηση κυρίως λόγω κόστους ειδικών καμερών, σήμερα τρέχει με υψηλούς ρυθμούς. Η πρόβλεψη είναι ότι το 2025 το δεύτερο μεγαλύτερο μερίδιο αγοράς των drones μετά την στρατιωτική χρήση θα είναι η αγροτική (πηγή: Association for Unmanned Vehicle Systems International).
Η χρήση των drones στην αγροτική παραγωγή περιγράφεται ως Γεωργία Ακριβείας. Αν και η έννοια της Γεωργίας Ακριβείας εμπεριέχει τη χρήση των drones εντούτοις δεν περιορίζεται σε αυτά. Πιο συγκεκριμένα, η Γεωργία Ακριβείας είναι ένα σύστημα διαχείρισης του συνόλου της γεωργικής εκμετάλλευσης με τη χρήση της πληροφορικής, γεωχωρικών δεδομένων, δορυφορικού εντοπισμού θέσης (Global Navigation Satellite System, GNSS) δεδομένων τηλεπισκόπησης και εγγύς συλλογής δεδομένων. Οι τεχνολογίες αυτές έχουν ως στόχο τη βελτιστοποίηση της απόδοσης των συντελεστών παραγωγής και δυνητικά τη μείωση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων.
Τα drones τοποθετούνται στο κομμάτι εκείνο που αναφέρεται στην τηλεπισκόπηση, δηλαδή, στην μέτρηση και καταγραφή ποσοτικών και ποιοτικών μεταβλητών εξ’ αποστάσεως. Με χρήση ειδικών καμερών που καταγράφουν μήκη κύματος στο ορατό φάσμα αλλά και πέραν αυτού, μπορούν να αποτυπώσουν φαινόμενα σε μία γεωργική εκμετάλλευση που δεν γίνονται άμεσα και έγκαιρα αντιληπτά με γυμνό μάτι. Επιπλέον, λαμβάνοντας υπόψη την αρχή που λέει «ότι βλέπω από ψηλά δεν το βλέπω από τις πλευρές του αγροτεμαχίου», σίγουρα δεν θα μπορούσε το ανθρώπινο μάτι όσο εκπαιδευμένο και αν ήταν να αποφύγει την υποκειμενικότητα, εφόσον ο παραγωγός τύγχανε να τα εντοπίσει.
Τα drones στο ορατό φάσμα, μπορούν να καταγράψουν πληροφορίες σχετικές με την τοπογραφία του αγρού (ακριβείς διαστάσεις, υψομετρικές διαφορές, λεκάνες συγκέντρωσης υδάτων κτλ), με τη ανθοφορία των φυτών και με την εκτίμηση της αέριας φυτομάζας. Μπορούν να εντοπίσουν προβλήματα σποράς σε γραμμές φύτευσης καθώς και να δώσουν μια εκτίμηση του ποσοστού επιβίωσης των νεαρών φυτών.
Σε φάσματα πέραν του ορατού, τα drones μπορούν να αποτυπώσουν τη μεγαλύτερη βιοχημική διεργασία του πλανήτη, τη φωτοσύνθεση. Μέσω αυτής μπορούν να παραχθούν χάρτες υγείας των φυτών και ζώνες εφαρμογής φυτοπροστασίας ή λίπανσης με μεταβλητή ένταση ανάλογα με τις ανάγκες τους.
Μπορούν να αποτυπώσουν φαινόμενα προσβολών από συγκεκριμένες ασθένειες, να εντοπίσουν υδατικό stress και να εκτιμήσουν το στάδιο ωρίμανσης καρπών και λαχανικών.
Τέλος, μπορούν να αποτυπώσουν το βαθμό απόδοσης μιας συνταγής λίπανσης ή φυτοπροστασίας παράγοντας χρήσιμα συμπεράσματα σχετικά με την αναγκαιότητα επανάληψης ή μη της συνταγής.
Τα οφέλη από τις παραπάνω εφαρμογές είναι πολλαπλά και έχουν ως αποτέλεσμα τη μείωση των εισροών άρα και του κόστους παραγωγής, την αύξηση της παραγωγής, την ποιοτική αναβάθμιση των παραγόμενων προϊόντων και συμβάλουν στον ευρύτερο στόχο που αφορά την αειφορία της γεωργικής παραγωγής.
Πέραν των πρακτικών Γεωργίας Ακριβείας, τα drones μπορούν να υποκαταστήσουν έως ένα βαθμό συμβατικές πρακτικές όπως ο ψεκασμός σκευασμάτων διαφυλλικής λίπανσης ή/και φυτοπροστασίας, η διασπορά ωφέλιμων μικροοργανισμών, ο εντοπισμός και η καταμέτρηση πληθυσμού ξενιστών και εντόμων, έλεγχος της άρδευσης και του αρδευτικού δικτύου κτλ.
Στην Ελλάδα η χρήση των drones στη γεωργία είναι μάλλον περιορισμένη ως μηδενική, αφού σε πρόσφατη έρευνα (Trivellas et al., 2015) σε δείγμα εμπλεκομένων στην αλυσίδα εφοδιασμού στον χώρο των τροφίμων, έδειξε ότι δεν υπάρχει σχετική γνώση των πλεονεκτημάτων ή των δυνατοτήτων που προσφέρουν τα εν λόγω συστήματα.
Η Ελληνική αγροτική παραγωγή βασίζεται στο σύστημα κοινοτικών ενισχύσεων για τη βιωσιμότητά της και χαρακτηρίζεται από εξαιρετικά χαμηλή παραγωγικότητα.
Μέση ετήσια συνολική παραγωγικότητα των κρατών-μελών 2005-2015 σύμφωνα με στοιχεία της Ε.Ε.
Η υιοθέτηση νέων και καινοτόμων πρακτικών λαμβάνοντας υπόψη και τις εξελίξεις ως προς τη δομή της ελληνικής γεωργίας μέσα από την δημιουργία ομάδων παραγωγών, συνεπώς τη συνένωση μικρών εκμεταλλεύσεων σε μεγάλες, η χρήση dronesαποτελεί ένα σημαντικό εργαλείο για την διαχείριση και πρόβλεψη της παραγωγής όχι μόνο για τα φυτά μεγάλης καλλιέργειας αλλά και για τις θερμοκηπιακές καλλιέργειες, αφού υπό προϋποθέσεις τα συστήματα αυτά μπορούν να χρησιμοποιηθούν και σε περιβάλλον θερμοκηπίου.
Σίμος Κόκκινος CEO INA AE(simos@ina.gr)
Βασίλης Πολύχρονος, CTO GEOSENSE | agropost.gr
