Παρά τις αντιδράσεις του αγροτικού κόσμου για επέκταση του μέτρου της επιστροφής του ειδικού φόρου κατανάλωσης στο πετρέλαιο κίνησης, παραμένει ο προϋπολογισμός του στα 50 εκατομμύρια ευρώ όπως ανακοινώθηκε στις 5/11 από τους υπουργούς Οικονομικών και Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Χρήστο Σταϊκούρα και Σπήλιο Λιβανό, με τελικούς αποδέκτες νέους αγρότες και αγρότες-μέλη συνεργατικών σχημάτων για το έτος 2022.
Επίσης, όσον αφορά τα δημοσιονομικά μέτρα που αφορούν το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, η μείωση του ΦΠΑ των ζωοτροφών που προορίζονται για ζωική παραγωγή από το 13% στο 6%, που ίσχυσε από την 1η Οκτωβρίου 2021μ ε δημοσιονομικό κόστος 4 εκατ. ευρώ για το 2021, παραμένει και για το 2022 με κόστος
Επιπλέον, στον τακτικό προϋπολογισμό του Υπουργείου έχουν προβλεφθεί πιστώσεις για την εκτέλεση της αποστολής του και ιδίως για την ανάπτυξη και βελτίωση των συνθηκών παραγωγής του αγροτικού τομέα, την αύξηση της προστιθέμενης αξίας και την προώθηση του εξαγωγικού προσανατολισμού των αγροτικών προϊόντων, την εξασφάλιση της μέγιστης δυνατής ασφάλειας των παραγόμενων και των εισαγόμενων τροφίμων στη χώρα και την αξιοποίηση των πόρων της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής (ΚΑΠ) και της Κοινής Αλιευτικής Πολιτικής (ΚΑλΠ).
Σημαντικό μέρος των πιστώσεων αυτών θα διατεθεί για:
-την καταβολή στους αγρότες κρατικών οικονομικών ενισχύσεων, που έχουν εγκριθεί από την ΕΕ, μέσω του Οργανισμού Ελληνικών Γεωργικών Ασφαλίσεων (ΕΛΓΑ),
-την επιχορήγηση εποπτευόμενων από το Υπουργείο φορέων για τη διασφάλιση της απρόσκοπτης λειτουργίας τους στο πλαίσιο της προαγωγής της αγροτικής ανάπτυξης της χώρας. Μεταξύ άλλων, για την επιχορήγηση του ΕΛΓΑ με σκοπό την κάλυψη των λειτουργικών του δαπανών έχουν προβλεφθεί πιστώσεις ύψους 30 εκατ. ευρώ και
-την κάλυψη του ελλείμματος του Ειδικού Λογαριασμού Εγγυήσεων Γεωργικών Προϊόντων (ΕΛΕΓΕΠ).
Επισημαίνεται ότι η διαφορά μεταξύ των εκτιμήσεων για την εκτέλεση του τακτικού προϋπολογισμού του ΥΠΑΑΤ οικονομικού έτους 2021 και των αντίστοιχων προβλέψεων για το οικονομικό έτος 2022, ύψους 226 εκατ. ευρώ, οφείλεται σε πιστώσεις που μεταφέρθηκαν το 2021 για την αντιμετώπιση των συνεπειών της πανδημίας του Covid-19 ύψους 48 εκατ. ευρώ και σε πιστώσεις για λοιπές οικονομικές ενισχύσεις στον γεωργικό τομέα, στην αυξημένη επιχορήγηση του ΕΛΓΑ, καθώς και στην κάλυψη του μειωμένου ελλείμματος του Ειδικού Λογαριασμού Εγγυήσεων Γεωργικών Προϊόντων (ΕΛΕΓΕΠ) το οικονομικό έτος 2022.
Τα έργα του γεωργικού τομέα που χρηματοδοτούνται από το ΠΔΕ περιλαμβάνουν έργα υποδομών για τη βελτίωση συνθηκών μεταποίησης και εμπορίας γεωργικών προϊόντων, οικονομικές ενισχύσεις γεωργικών προγραμμάτων, βελτιώσεις και εξοπλισμό κτηνιατρικών εργαστηρίων σε ακριτικές περιοχές, εγγειοβελτιωτικά έργα, έργα ενίσχυσης της αλιείας κ.λπ.
Το σύνολο των δαπανών του Υπουργείου στο ΠΔΕ έτους 2022 προβλέπεται να ανέλθει στα 804 εκατ. ευρώ. Επιπλέον, για τη χρηματοδότηση επιμέρους δράσεων του Υπουργείου θα διατεθεί από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας ποσό ύψους 50 εκατ. ευρώ.
Υλοποίηση των προγραμμάτων ΕΣΠΑ περιόδου 2014–2020
Το Πρόγραμμα «Αγροτική Ανάπτυξη 2014-2020» στοχεύει στη μετάβαση σε ένα ισχυρό αγροδιατροφικό σύστημα, στην αύξηση της προστιθέμενης αξίας στην παραγωγή και τη μεταποίηση για τη δημιουργία ποιοτικών προϊόντων και στην ολοκληρωμένη ανάπτυξη του αγροτικού χώρου (5,64 δισ. ευρώ).
Το ΕΠ «Αλιεία και Θάλασσα» αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους μοχλούς ανάπτυξης για τη χώρα μας κατά την παρούσα Προγραμματική Περίοδο, στοχεύοντας στην ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας των επιχειρήσεων της αλιείας, υδατοκαλλιέργειας και μεταποίησης των σχετικών προϊόντων, με ταυτόχρονη προστασία του περιβάλλοντος (0,5 δισ. ευρώ).
Χρηματοροές μεταξύ Ελλάδας και Ευρωπαϊκής Ένωσης 2020-2022
Οι χρηματοροές μεταξύ Ελλάδας και Ευρωπαϊκής Ένωσης κατά τα έτη 2020-2022 αποτυπώνονται στον πίνακα 3.19. Από τη σύγκριση απολήψεων και αποδόσεων προκύπτει ότι το ταμειακό όφελος της Ελλάδας από τον προϋπολογισμό της ΕΕ για το έτος 2020 διαμορφώθηκε στα 4.733 εκατ. ευρώ, ενώ για το 2021 εκτιμάται σε 4.910 εκατ. ευρώ, αντιπροσωπεύοντας το 2,9% και το 2,8% του ΑΕΠ αντίστοιχα. Για το έτος 2022 το ταμειακό όφελος προβλέπεται σε 3.725 εκατ. ευρώ ή ποσοστό 2,0% του ΑΕΠ. Η σχέση απολήψεων – αποδόσεων αναμένεται να διαμορφωθεί σε 3,2/1 και 2,7/1 αντίστοιχα για τα έτη 2021 και 2022. Σημειώνεται ότι στο όφελος αυτό δεν υπολογίζονται οι πόροι του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας.
Οι πόροι των διαρθρωτικών ταμείων (ΕΤΠΑ, ΕΚΤ) και του Ταμείου Συνοχής συνιστούν το μεγαλύτερο τμήμα της ευρωπαϊκής χρηματοδότησης, το οποίο κατευθύνεται σε τομείς αναπτυξιακής πολιτικής, προκειμένου να διασφαλιστεί κυρίως η στήριξη του στόχου της οικονομικής, κοινωνικής και εδαφικής συνοχής, η προώθηση των επενδύσεων των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, η ενίσχυση της απασχόλησης και η βελτίωση των υποδομών και της ανταγωνιστικότητας της ελληνικής οικονομίας.
Ειδικότερα, η μεταφορά πόρων από την ΕΕ στην ελληνική οικονομία συμβάλλει στη χρηματοδότηση των μεγάλων έργων υποδομών, κυρίως στους τομείς μεταφορών, περιβάλλοντος και ενέργειας, στην ενίσχυση της κοινωνικής πολιτικής, της περιφερειακής ανάπτυξης, της επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης, της έρευνας, της καινοτομίας και της επιχειρηματικότητας. Ένα σημαντικό τμήμα ευρωπαϊκών πόρων προορίζεται για τον γεωργικό τομέα, μέσω των εισοδηματικών ενισχύσεων από το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Εγγυήσεων (ΕΓΤΕ) και των προγραμμάτων για την αγροτική ανάπτυξη από το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης (ΕΓΤΑΑ), με στόχο τη διασφάλιση της πρόσβασης σε ασφαλή και υψηλής ποιότητας τρόφιμα και τη μετάβαση προς μια βιώσιμη γεωργία και αγροτική πολιτική. Τέλος, χρηματοδοτούνται μέτρα και δράσεις που αποσκοπούν στην αντιμετώπιση προκλήσεων, όπως η πανδημία του κορωνοϊού, η κλιματική αλλαγή, η διαχείριση των μεταναστευτικών ροών, καθώς και η προστασία των εξωτερικών συνόρων.
Χρηματοροές μεταξύ Ελλάδας και Ευρωπαϊκής Ένωσης το 2021
Απολήψεις
Οι συνολικές εισροές από την ΕΕ κατά το έτος 2021 εκτιμάται ότι θα ανέλθουν σε 7.126 εκατ. ευρώ, παρουσιάζοντας αύξηση έναντι του 2020, κυρίως λόγω των αυξημένων απολήψεων από το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Εγγυήσεων και των αυξημένων επιστροφών ιδίων πόρων ΕΕ.
Ειδικότερα, το έτος 2021 αναμένονται τα ακόλουθα:
Τακτικός προϋπολογισμός
Μέσω του τακτικού προϋπολογισμού αναμένεται να εισρεύσουν συνολικά 320 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων 220 εκατ. ευρώ αφορούν επιστροφές ιδίων πόρων από την ΕΕ, 67 εκατ. ευρώ προμήθειες είσπραξης ιδίων πόρων για λογαριασμό της ΕΕ, 27 εκατ. ευρώ απολήψεις από λοιπές τρέχουσες μεταβιβάσεις από τα Κοινοτικά Ταμεία, ενώ 6 εκατ. ευρώ αναλογούν σε δράσεις μεταναστευτικών ροών.
Προϋπολογισμός Δημοσίων Επενδύσεων
Το 64,5% των συνολικών απολήψεων από την ΕΕ, ήτοι ποσό ύψους 4.593 εκατ. ευρώ, εκτιμάται ότι θα εισρεύσει το 2021 μέσω του ΠΔΕ. Οι εισροές του ΠΔΕ αφορούν κυρίως τα διαρθρωτικά ταμεία Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ), Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο (ΕΚΤ), το Ταμείο Συνοχής, καθώς και το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης (ΕΓΤΑΑ) και το Ευρωπαϊκό Ταμείο Θάλασσας και Αλιείας (ΕΤΘΑ).
Προϋπολογισμός Ειδικού Λογαριασμού Εγγυήσεων Γεωργικών Προϊόντων (ΕΛΕΓΕΠ)
Οι απολήψεις του τομέα εγγυήσεων γεωργικών προϊόντων που περιλαμβάνονται στον προϋπολογισμό ΕΛΕΓΕΠ (ΕΓΤΕ/Εγγυήσεις), χρηματοδοτούν τη στήριξη του εισοδήματος του αγροτικού πληθυσμού και την ανάπτυξη της υπαίθρου. Οι εισροές από το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Εγγυήσεων (ΕΓΤΕ) αναμένεται να ανέλθουν σε 2.213 εκατ. ευρώ για το έτος 2021, αντιπροσωπεύοντας το 31,1% των συνολικών απολήψεων από την ΕΕ.
Αποδόσεις
Οι συνολικές συνεισφορές της Ελλάδας στον προϋπολογισμό της ΕΕ κατά το έτος 2021, εκτιμάται ότι θα ανέλθουν σε 2.216 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων ποσό 1.507 εκατ. ευρώ προέρχεται από τις συνεισφορές βάσει Ακαθάριστου Εθνικού Εισοδήματος (ΑΕΕ).
Χρηματοροές μεταξύ Ελλάδας και Ευρωπαϊκής Ένωσης το 2022
Οι προβλέψεις των χρηματοροών με την Ευρωπαϊκή Ένωση για το έτος 2022 βασίζονται κυρίως στο σχέδιο προϋπολογισμού της ΕΕ του έτους αυτού, στην πρόοδο υλοποίησης των συγχρηματοδοτούμενων προγραμμάτων και στις εισροές που αναμένονται στον προϋπολογισμό ΕΛΕΓΕΠ.
Απολήψεις
Το σύνολο των εισροών της Ελλάδας από την ΕΕ κατά το έτος 2022, προβλέπεται να ανέλθει στο ποσό των 5.977 εκατ. ευρώ, παρουσιάζοντας μείωση κατά 16% σε σχέση με το 2021, κυρίως λόγω μειωμένων απολήψεων από το ΠΔΕ, τον ΕΛΕΓΕΠ και τις επιστροφές ιδίων πόρων ΕΕ.
Ειδικότερα, προβλέπονται τα εξής:
Τακτικός προϋπολογισμός
Οι προβλεπόμενες εισροές για τον τακτικό προϋπολογισμό ανέρχονται συνολικά σε 89 εκατ. ευρώ, το μεγαλύτερο μέρος των οποίων αφορά απολήψεις για προμήθειες είσπραξης ιδίων πόρων για λογαριασμό της ΕΕ.
Προϋπολογισμός Δημοσίων Επενδύσεων
Οι εισροές του ΠΔΕ, σύμφωνα με τον τρέχοντα σχεδιασμό, προβλέπεται να διαμορφωθούν στο ύψος των 3.800 εκατ. ευρώ, σημειώνοντας μείωση της τάξης του 17% σε σχέση με το 2021.
Προϋπολογισμός Ειδικού Λογαριασμού Εγγυήσεων Γεωργικών Προϊόντων (ΕΛΕΓΕΠ)
Η πρόβλεψη για τις απολήψεις του προϋπολογισμού ΕΛΕΓΕΠ μέσω του ΕΓΤΕ για το 2022, ανέρχεται σε 2.088 εκατ. ευρώ, που αντιστοιχεί σε μείωση της τάξης του 6% περίπου, σε σχέση με το προηγούμενο έτος.
Αποδόσεις
Οι συνεισφορές της χώρας μας στον κοινοτικό προϋπολογισμό για το οικονομικό έτος 2022, προβλέπεται ότι θα ανέλθουν στο ποσό των 2.252 εκατ. ευρώ, καταγράφοντας μικρή αύξηση συγκριτικά με το 2021.
Η ανάλυση των ΔΕΚΟ ανά Υπουργείο, έχει ως εξής:
Στο Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων υπάγονται ο Οργανισμός Ελληνικών Γεωργικών Ασφαλίσεων (ΕΛΓΑ), ο οποίος αποτελεί κεντρικό φορέα ασφαλιστικής κάλυψης των γεωργικών εκμεταλλεύσεων στην Ελλάδα, ο Οργανισμός Πληρωμών και Ελέγχου Κοινοτικών Ενισχύσεων Προσανατολισμού και Εγγυήσεων (ΟΠΕΚΕΠΕ), με σκοπό τη διαχείριση των εισροών από το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Εγγυήσεων (ΕΓΤΕ), το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης (ΕΓΤΑΑ) και το Ευρωπαϊκό Ταμείο Θάλασσας και Αλιείας (ΕΤΘΑ), καθώς και ο Ειδικός Λογαριασμός Εγγυήσεων Γεωργικών Προϊόντων (ΕΛΕΓΕΠ). Στη διαμόρφωση του δημοσιονομικού αποτελέσματος σε χαμηλότερο επίπεδο στο έτος 2022 έναντι του έτους 2021, συνετέλεσε ιδιαίτερα η προσαρμογή που αφορά τον ΕΛΕΓΕΠ.
Νομικά πρόσωπα ανά υπουργείο πλην ΑΔΑ και ΑΚΑΓΕ
Το Υπουργείο έχει υπό την εποπτεία του, μεταξύ άλλων νομικών προσώπων, το Ταμείο Γεωργίας και Κτηνοτροφίας (ΤΓΚ) το οποίο διαχειρίζεται και διαθέτει τους πόρους και τα περιουσιακά του στοιχεία με σκοπό τη γεωργική ανάπτυξη της χώρας και τον Ενιαίο Φορέα Ελέγχου Τροφίμων (ΕΦΕΤ) με βασική αποστολή του τη διασφάλιση της εισαγωγής, παραγωγής και διακίνησης υγιεινών τροφίμων. Στους εποπτευόμενους φορείς του Υπουργείου περιλαμβάνεται και ο Ελληνικός Γεωργικός Οργανισμός «ΔΗΜΗΤΡΑ» (ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ), ο οποίος διασφαλίζει την ποιότητα του γάλακτος και του κρέατος και μεριμνά για την πιστοποίηση των αγροτικών προϊόντων, καθώς και για την προαγωγή της έρευνας και της επαγγελματικής κατάρτισης στον τομέα της γεωργίας.
Τα νομικά πρόσωπα του εν λόγω Υπουργείου προβλέπεται να εμφανίσουν το 2022 πλεόνασμα ύψους 8 εκατ. ευρώ, το οποίο προέρχεται κυρίως από το ΤΓΚ και τα Κεφάλαια Σποροπαραγωγής.
