Τρία πρώιμα σχέδια από πίνακες του Σαλβαντόρ Νταλί αποκάλυψαν ότι η αρχική ιδέα του διάσημου Ισπανού ζωγράφου, ήταν πολύ πιο κοινότυπη απ’ ότι φανερώνει το τελικό αποτέλεσμα.
Ένα προσχέδιο για τον πίνακα του Σαλβαντόρ Νταλί, «Η Θεία Μετάληψη του Μυστικού Δείπνου», αποκαλύπτει ότι η αρχική ιδέα του καλλιτέχνη ήταν πολύ πιο συμβατική σε σχέση με το τελικό αποτέλεσμα.
Ο πίνακας που είναι ένας από τους πιο διάσημους του Νταλί, είναι μία αναπαράσταση του Μυστικού Δείπνου, στην οποία ένας αιθέριος ανθρώπινος κορμός με τεντωμένα τα χέρια, πιθανότατα ο Χριστός μετά την Ανάστασή του, δεσπόζει πάνω από την καθιστή εικόνα του Χριστού και των αποστόλων. Ο καθισμένος Χριστός απεικονίζεται με τα χαρακτηριστικά της μούσας και συντρόφου του καλλιτέχνη, της Γκαλά.
Ο πίνακας του Σαλβαντόρ Νταλί «Η Θεία Μετάληψη του Μυστικού Δείπνου», πηγή φωτογραφίας: Chester Dale Collection/National Gallery of Art, Washington/Alamy
Το σχέδιο έδειξε ότι η βασική ιδέα του Νταλί ήταν πιο κοντά στην έμπνευση του Λεονάρντο ντα Βίντσι για τον «Μυστικό Δείπνο».
Τα τρία σχέδια τα οποία ήταν αδημοσίευτα και αφορούν τρεις από τους πιο δημοφιλείς πίνακες του Νταλί, στα μέσα της δεκαετίας του ’50, αφορούν επίσης τη «Σταύρωση», όπου η Γκαλά απεικονίζεται ως θεοσεβούμενη γυναίκα μπροστά στον εσταυρωμένο Χριστό και το «Κρανίο του Ζουρμπαράν», το οποίο αποτελεί τον φόρο τιμής του Νταλί στον σπουδαίο Ισπανό ζωγράφο του 17ου αιώνα Φρανσίσκο ντε Ζουρμπαράν.
Ο πίνακας του Σαλβαντόρ Νταλί, «Η Σταύρωση», World History Archive/Alamy«Και τα τρία αυτά σχέδια είναι σημαντικά γιατί αποκαλύπτουν τη δημιουργική διαδικασία του καλλιτέχνη», δήλωσε στη στήλη Observer του Guardian, ο ιστορικός τέχνης Ζαν-Πιερ Ισμπάουτς. «Αποκαλύπτουν τον Νραλί σαν έναν σχολαστικό καλλιτέχνη, κάτι που έρχεται σε αντίθεση με την εικόνα του ως πληθωρικού σουρεαλιστή ο οποίος ζωγράφιζε οτιδήποτε του ερχόταν στο κεφάλι. Ήταν πολύ προσεκτικός και μελετηρός σχετικά με την τέχνη του», προσθέτει.
«Η Θεία Μετάληψη του Μυστικού Δείπνου» ολοκληρώθηκε το 1955 μετά από εννέα έτη δουλειάς και δόθηκε την ίδια χρονιά στην Εθνική Πινακοθήκη της Ουάσιγκτον των ΗΠΑ, όπου βρίσκεται μέχρι σήμερα και αποτελεί έναν από τους πιο επισκέψιμους πίνακες. Στην περιγραφή του πίνακα σημειώνεται ότι η θέα που απεικονίζεται στο φόντο είναι από το σπίτι του Νταλί στην Καταλονία, στη βορειοδυτική Ισπανία και ότι δημιουργήθηκε σύμφωνα με σύνθετες μαθηματικές αναλογίες από τους επιστήμονες της Αναγέννησης και τους Αρχαίους Έλληνες φιλοσόφους.
Ο «Μυστικός Δείπνος» του Ντα Βίντσι Βρίσκεται στο Μιλάνο της Ιταλίας, στην τραπεζαρία του μοναστηριού Σάντα Μαρία ντέλλε Γκράτσιε και τα χαρακτηριστικά του τοπίου θυμίζουν την ύπαιθρο της γύρω περιοχής.
Ο «Μυστικός Δείπνος» του Λεονάρντο ντα Βίντσι Στα πρώτα σχέδια του Νταλί με το μολύβι ο Χριστός βρίσκεται στο κέντρο ενός μεγάλου τραπεζιού, με τους απόστολους να κάθονται γύρω του, όπως δηλαδή ακριβώς και στο έργο τέχνης του Ντα Βίντσι.
Το σχέδιο του Νταλί για τον πίνακα «Η Θεία Μετάληψη του Μυστικού Δείπνου», πηγή φωτογραφίας: Christopher H Brown CollectionΟ Ισμπάουτς, ο οποίος έχει γράψει βιβλία για το National Geographic, δήλωσε ότι αυτό δείχνει πόσο σχολαστικός ήταν ο Νταλί όταν δούλευε πάνω σ’ ένα έργο: «Έχει ακόμα μία τρισδιάστατη και από πάνω προς τα κάτω προβολή για να δει πώς θα έμοιαζε… Σκίτσα που βρίσκονται χαμηλά στη συγκεκριμένη μελέτη αποκαλύπτουν τον τρόπο σκέψης του Νταλί, καθώς έψαχνε για παραλλαγές».
«Είναι σχεδόν αντίγραφο του Μυστικού Δείπνου του Λεονάρντο ντα Βίντσι», λέει ο Ισπάουτς για το προσχέδιο και συνεχίζει λέγοντας ότι «η τελική σύνθεση του Νταλί είναι πιο διαφοροποιημένη. Μετακινεί πιο μπροστά τους αποστόλους, δίνοντας έτσι περισσότερο εύρος και βάθος στη σύνθεση και προσθέτει τον γυμνό ανθρώπινο κορμό. Έτι μπορούμε να δούμε το πραγματικό σκεπτικό, ήταν μία πολύ συμβατική ιδέα».
Ο Νταλί έγινε γνωστός για τις απεικονίσεις εικόνων που πήγαζαν από το υποσυνείδητο και ονειρικούς κόσμους, στις οποίες μεταμόρφωνε και παραμόρφωνε συνηθισμένα πράγματα. Ο πιο διάσημος πίνακάς του θεωρείται «Η εμμονή της μνήμης», ένα απόκοσμο τοπίο από γιγάντια ρολόγια, τα οποία έχουν λιώσει. Ο Σαλβαντόρ Νταλί ήταν ένας εκκεντρικός χαρακτήρας ο οποίος έλεγε ότι κάθε πρωί ζει «μία υπέροχη χαρά, τη χαρά του να είναι ο Σαλβαντόρ Νταλί».
Σε σύγκριση με τη μελέτη, ο τελικός πίνακας «Το Κρανίο του Ζουρμπαράν», ο Ισμπάουτς σημειώνει: «εκεί όπου το κρανίο στον πίνακα φαίνεται να μην έχει σαγόνι με δόντια, η μελέτη υποδεικνύει ότι θα έπρεπε να υπάρχει κάποια ένδειξη για τα δόντια του κρανίου».
Η μελέτη της «Σταύρωσης» δείχνει πώς εξερεύνησε την απεικόνιση του σταυρού ως έναν υπερκύβο τεσσάρων διαστάσεων με οκτώ κυβικά κελιά, το οποίο πιστεύεται ότι εμπνεύστηκε από τη δουλειά του Ισπανού μαθηματικού και αρχιτέκτονα του 16ου αιώνα, Χουάν ντε Χερέρα.
Το σχέδιο του Νταλί για τη «Σταύρωση», πηγή φωτογραφίας: Christopher H Brown CollectionΤα τρία σχέδια ανήκουν στον Κρίστοφερ Χιθ Μπράουν έναν Αμερικανό γιατρό με ειδικότητα στη στοματική και γναθοπροσωπική χειρουργική, ο οποίος έχει δημιουργήσει μία μεγάλη συλλογή με έργα του Νταλί στο χαρτί και η αξία της εκτιμάται στα 20 εκατομμύρια δολάρια.
Η συλλογή περιλαμβάνεται σ’ ένα νέο βιβλίο που έγραψε μαζί με τον Ισμπάουτς και το οποίο ονομάζεται «Η κληρονομιά του Νταλί: Πώς μια εκκεντρική ιδιοφυΐα άλλαξε τον κόσμο της τέχνης και δημιούργησε μια διαχρονική κληρονομιά», το οποίο αναμένεται να κυκλοφορήσει μέσα στον μήνα.
