Ανησυχητικές διαστάσεις λαμβάνει πλέον η πρωτοφανής ολιγωρία του ΥΠΑΑΤ για την επίλυση των εκκρεμοτήτων που έχουν «παγώσει», από τα τέλη Δεκεμβρίου, την πλήρη λειτουργία του ΟΠΕΚΕΠΕ, με τις πρώτες επιπτώσεις να αποκαλύπτονται ήδη εις βάρος των παραγωγών.
Τον κώδωνα του κινδύνου έχει κρούσει εδώ και εβδομάδες η «ΥΧ» σε σχετικά ρεπορτάζ της, υπογραμμίζοντας, μεταξύ άλλων, ότι η χορήγηση των πρώτων Συνδεδεμένων Ενισχύσεων στους δικαιούχους μετατέθηκε για άγνωστο χρονικό πλαίσιο στο μέλλον. Πρέπει να γνωρίζουμε ότι το 2020 έως τις 15 Φεβρουαρίου είχαν πληρωθεί περισσότεροι από 240.000 παραγωγοί με πάνω από 100.000.000 ευρώ. Πρέπει να προστεθεί ότι χωρίς έναν πλήρως λειτουργικό ΟΠΕΚΕΠΕ, σε στάση αναμονής παραμένουν και οι όποιες κορωνοενισχύσεις, καθώς δεν δύναται να προχωρήσει η διαδικασία για την πληρωμή των πληττόμενων παραγωγών.
Κάθε μέρα που περνά, ο κίνδυνος να χαθεί ό,τι χτίστηκε την επταετία 2014-2021 γίνεται ολοένα και μεγαλύτερος. Θα πρόκειται για βαριά αποτυχία του συνόλου των εμπλεκόμενων φορέων, εάν χαθεί η ευκαιρία για τη χώρα να πατήσει πάνω στα θεμέλια που χτίστηκαν αυτά τα χρόνια και να προχωρήσει με όραμα και σταθερά στη νέα ΚΑΠ. Μέχρι αυτή την ώρα, τα Κέντρα Υποδοχής Δηλώσεων (ΚΥΔ) δεν έχουν λάβει καμία ενημέρωση για την έναρξη της υποβολής της ΕΑΕ 2021.
Την οικονομική ασφυξία σε μια ήδη δύσκολη συγκυρία λόγω της πανδημίας, εξαιτίας και της αδυναμίας του συστήματος να χορηγήσει τις ενισχύσεις που δικαιούνται οι παραγωγοί, έρχεται να συμπληρώσει η αβεβαιότητα για τη σημαντικότερη υποχρέωση των Ελλήνων παραγωγών, προκειμένου να λάβουν τις επιδοτήσεις τους, την υποβολή της Ενιαίας Αίτησης Ενίσχυσής τους.
Τα μέχρι πρότινος πιστοποιημένα ΚΥΔ είναι ακόμα στον αέρα, καθώς αφενός δεν έχει ανανεωθεί η πιστοποίησή τους, με την υπογραφή της σύμβασης με τον ΟΠΕΚΕΠΕ και αφετέρου δεν έχουν λάβει καμία επίσημη ενημέρωση για το τι μέλλει γενέσθαι. Ως αποτέλεσμα, δεν μπορούν να προβούν σε κανέναν προγραμματισμό, όπως για παράδειγμα στην πρόσληψη του απαραίτητου εποχικού προσωπικού, ώστε να καλυφθούν οι αυξημένες ανάγκες του επόμενου χρονικού διαστήματος. Μάλιστα, δεν είναι λίγοι εκείνοι που εξηγούν ότι, με τους ρυθμούς που εξελίσσεται η κατάσταση, δεν αποκλείεται να χαθεί ακόμα και ο μήνας Μάρτιος και περίπου 650.000 παραγωγοί από κάθε σημείο της χώρας να έχουν τελικά στη διάθεσή τους μόλις ενάμιση μήνα, προκειμένου να υποβάλουν εγκαίρως τις αιτήσεις τους, και μάλιστα υπό συνθήκες αυξημένων κανόνων ασφαλείας λόγω της πανδημίας.
«Είμαστε στο σκοτάδι»
«Παραμένουμε σε αναμονή. Ήδη, κάποιοι παραγωγοί έχουν αρχίσει να επικοινωνούν μαζί μας και να μας ρωτάνε πότε θα γίνει η έναρξη της διαδικασίας. Να θυμίσω ότι πέρσι οι πύλες είχαν ήδη ανοίξει. Αυτήν τη στιγμή, όλα είναι στον αέρα», αναφέρει, μεταξύ άλλων, η Μαρία Βουρλίδα από τον ΑΣ «Ένωση» Αγροτών Σερρών. Η ίδια εξηγεί ότι λόγω της πανδημίας υπάρχουν παράλληλα και άλλες εκκρεμότητες, όπως για παράδειγμα ότι δεν έχει εκδοθεί ακόμη η ΚΥΑ από το υπουργείο Οικονομικών για την έναρξη υποβολής των αιτήσεων για επιστροφή του ΦΠΑ.
«Είμαστε στο απόλυτο σκοτάδι. Δεν υπάρχει καν μια ένδειξη ότι θα λυθεί το όποιο πρόβλημα υπάρχει και πότε», τονίζει ο Μανώλης Δεληγιάννης από τον Αγροτικό Συνεταιρισμό Οπωροκηπευτικών Δυτικής Ελλάδας. Όπως σημειώνει, οι παραγωγοί είναι ανήσυχοι, καθώς δεν γνωρίζουν τι συμβαίνει. «Πρέπει να δοθεί τέλος σε αυτή την αβεβαιότητα, και για τους παραγωγούς και για εμάς. Να έχουμε τουλάχιστον μια εικόνα για το πότε περίπου αναμένεται να ξεκινήσει η διαδικασία», αναφέρει χαρακτηριστικά, θέτοντας βασικά ερωτήματα σχετικά με τους εργαζομένους που στηρίζουν το ΚΥΔ. «Πότε θα προσλάβουμε το εποχικό προσωπικό; Το μόνιμο θα πρέπει να μπει σε αναστολή; Είναι πολλά τα θέματα», αναφέρει.
Την ίδια ανησυχία μοιράζεται και ο γεωπόνος Αστέριος Νάνος από τον Αγροτικό Συνεταιρισμό Φυτικής και Ζωικής Παραγωγής Ένωση Ελασσόνας, υπογραμμίζοντας πως δεν είναι εφικτός ο οποιοσδήποτε προγραμματισμός για την προετοιμασία τους. «Αναμφίβολα, είμαστε στον αέρα», σημειώνει, εξηγώντας, μεταξύ άλλων, ότι δεν έχει ακόμη υπογραφεί η σύμβαση με τον ΟΠΕΚΕΠΕ.
Να διασφαλιστούν οι επιδοτήσεις
«Όσο πιο γρήγορα ξεκινήσει η υποβολή των δηλώσεων, τόσο πιο ομαλά θα εξελιχθεί η διαδικασία υπέρ των παραγωγών, ειδικά σε αυτή την περίοδο της πανδημίας», τονίζει, από την πλευρά του, ο πρόεδρος του Γενικού Αγροτικού Συνεταιρισμού Ιωαννίνων «Ένωση Αγροτών», Θεοχάρης Λιούρης. Όπως ο ίδιος προσθέτει, «έχοντας στη διάθεσή μας περισσότερο χρόνο, σημαίνει ότι η διαδικασία θα εξελιχθεί ομαλά για τη διασφάλιση των επιδοτήσεων, χωρίς οι παραγωγοί να πιέζονται τους δύο τελευταίους μήνες». Μάλιστα, υπενθυμίζει ότι δεν είναι λίγοι οι παραγωγοί στη χώρα που επιλέγουν να συμπληρώνουν και να υποβάλλουν νωρίς την ΕΑΕ τους.
Από τον ακριτικό Έβρο, ο Παναγιώτης Χατζούδης για το ΚΥΔ της ΕΑΣ Διδυμοτείχου επισημαίνει ότι η καθυστέρηση του έργου είναι εμφανής κυρίως σε όσους πρέπει να το τρέξουν. «Για να ξεκινήσει η διαδικασία της υποβολής δηλώσεων, απαιτείται μία προεργασία από τη δική μας πλευρά και αυτό απαιτεί και χρόνο», τονίζει και προσθέτει: «Δυστυχώς, δεν υπάρχει φως από πουθενά. Και κάθε μέρα που περνάει είναι εις βάρος μας».
Μία επιπλέον παράμετρο βάζει στο τραπέζι της συζήτησης ο Αθανάσιος Φωλίνας, από την Ένωση Αγροτικού Συνεταιρισμού Γρεβενών. Όπως εξηγεί, στον Νομό Γρεβενών, η ανάρτηση των δασικών χαρτών θα επιφέρει επιπρόσθετο φόρτο εργασίας στους εργαζομένους, οι οποίοι θα πρέπει να εξυπηρετούν το κοινό λαμβάνοντας αυστηρά μέτρα προστασίας λόγω της πανδημίας. «Όλο αυτό θα απαιτήσει επιπλέον χρόνο και φόρτο εργασίας», αναφέρει χαρακτηριστικά, εκφράζοντας την ελπίδα ότι σύντομα όλη αυτή η αναμονή θα λάβει τέλος.
Την εμπιστοσύνη της στο προσωπικό των ΚΥΔ εκφράζει, από την πλευρά της, η Χιόνα Ιωαννίδου από την «ΑΓΡΟΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗ» Πτολεμαΐδας. «Είμαστε οργανωμένοι, έχουμε έμπειρο προσωπικό και θα είμαστε έτοιμοι για κάθε ενδεχόμενο», τονίζει, σημειώνοντας πως και οι παραγωγοί είναι πλέον ενημερωμένοι και εκπαιδευμένοι για την υποβολή της αίτησής τους.
Αδυναμία χρονοπρογραμματισμού
Πράγματι, το προσωπικό των ΚΥΔ έχει καταφέρει να φέρει εις πέρας την οποιαδήποτε δυσκολία. Ακόμη και πέρσι, παρά το γεγονός ότι άνοιξε νωρίς η διαδικασία υποβολής των δηλώσεων, η πανδημία την «πάγωσε» για δύο εβδομάδες, δημιουργώντας νέες συνθήκες στην υποβολή των δηλώσεων, που δυσκόλεψαν περισσότερο τους μεγαλύτερους σε ηλικία παραγωγούς. Ακόμη και το κακό προηγούμενο του έτους 2019, όταν ξεκίνησε η διαδικασία στις αρχές Απριλίου. Όμως, και στις δύο αυτές περιπτώσεις τα ΚΥΔ είχαν στη διάθεσή τους τον χρόνο να προβούν στην απαραίτητη προεργασία, να προχωρήσουν στις αναγκαίες προσλήψεις εποχικού προσωπικού και να είναι έτοιμα μέχρι την ενεργοποίηση του ΟΣΔΕ. Φέτος, είναι η πρώτη φορά που οι υπεύθυνοι και οι εργαζόμενοι των ΚΥΔ βρίσκονται στο σκοτάδι, και μάλιστα μία εβδομάδα πριν από την παρέλευση του Φεβρουαρίου.
Επιπλέον, κάθε χρόνο στο πίσω μέρος του μυαλού κυβερνώντων και παραγωγών υπήρχε το καθησυχαστικό σενάριο της δυνατότητας για παράταση της διαδικασίας κατά έναν επιπλέον μήνα, έως τα μέσα Ιουνίου. Παράταση, η οποία υπενθυμίζεται δίνεται μόνο μετά από απόφαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Συνομιλητές της «ΥΧ», πάντως, εξηγούν ότι, φέτος, φρόνιμο είναι να μη ληφθεί υπόψη αυτό το «μαξιλαράκι» a priori, καθώς διανύουμε τη μεταβατική περίοδο της ΚΑΠ και η Κομισιόν έχει θέσει σε προτεραιότητα άλλα θέματα, όπως είναι η κατάρτιση των εθνικών Στρατηγικών Σχεδίων της ΚΑΠ.
Χωρίς καμία αμφιβολία, στην Ελλάδα η συλλογή των ΕΑΕ αποτελεί ένα από τα μεγαλύτερα έργα που υλοποιούνται κάθε χρόνο. Και μπορεί ο όγκος εργασιών στον οποίο καλούνται να αντεπεξέλθουν τα ΚΥΔ να είναι διαφορετικός από περιοχή σε περιοχή, ωστόσο σε όλες τις περιπτώσεις απαιτείται ο ίδιος βαθμός εγρήγορσης, ευθύνης και αποτελεσματικότητας, τον οποίο θα όφειλαν να επιδείξουν τόσο η ηγεσία του ΥΠΑΑΤ όσο και του ΟΠΕΚΕΠΕ.
