Από τα Τετράδια Ιστορίας του Παναγιώτη Α. Κατσίβελα , ιατρού.
Τον Μάϊο του 1901 κατασκευάζονται οι εγκαταστάσεις των Ιαματικών πηγών του Βρωμονερίου στην περιοχή των Γαργαλιάνων , οπότε και γίνεται η έναρξη της λειτουργίας τους. Ο Ιωάννης Νικ. Νικολόπουλος έμπορος των Γαργαλιάνων είναι ο κατασκευαστής και δημιουργός αυτού του θαυμάσιου έργου που θα χαρακτηρίσει για ένα περίπου αιώνα την λειτουργία της πόλης αλλά και αποτελέσει μια μοναδική τουριστική εγκατάσταση της εποχής . Λεπτομέρειες στον τύπο της αυτής της περιόδου.
Στην εφημερίδα Εμπρός , αριθ. φυλ. 1617 , 12 Μαΐου 1901 , σελ. 3
γίνεται η πρώτη παρουσίαση του έργου :
«Εις τα γνωστά λουτρά του Βρωμονερίου , μίαν ώραν προς Ν. του Μαράθου , επινείου των Γαργαλιάνων της Τριφυλίας και παρά την ιστορικήν Πύλον του Νέστορος, κείμενα επί τοποθεσίας όντως μαγευτικής , εν ταύτω δε και λίαν υγιεινής , εν η ο κώνωψ και τα άλλα οχληρά έντομα εισίν εντελώς άγνωστα , ανεδείχθη προ πολλού ενοικιαστής ο δραστήριος και φιλοπρόοδος Ιων. Νικ. Νικολόπουλος ( γνωστός παρά τω εμπορικώ κόσμω ) όστις δια μεγάλων χρηματικών δαπανών προέβη εις κατασκευήν οίκων και άλλων πολυτελών διαμερισμάτων , εν οις οι λουόμενοι του λοιπού θ΄ απολαμβάνουν πάσης περιποιήσεως και ψυχικής ανέσεως . Προς δε προέβη και εις δενδροφύτευσιν μεγάλης παρά τα λουτρά εκτάσεως , της οποίας η απαράμιλλος γοητευτική θέσις και η μάγος φυσική καλλονή και η εκεί πέραν εις το αχανές απλουμένη ατέρμων θάλασσα της Μεσογείου , υπέρ την επιφάνεια της οποίας υψούνται μεγαλοπρεπείς νήσοι και υπερηφάνως δεσπόζουν γραφικότατα τοπία και μακραί βουνοσειραί , αληθώς θα εκπλαγήτε προ του ενώπιον σας ως εν καλειδοσκοπίω , εξελισσομένου αυτού πανοράματος , προ της εξόχου μεγαλοπρέπειας του οποίου εκμαγεύεται ο οφθαλμός, μεταρσιούμενος εις άλλην όλως ιδανικήν ατμόσφαιρα, παραδιδόμενοι εις έναν άγνωστον κόσμον ονείρων και ρεμβασμών …
Προς τούτοις μέγα καφεστιατόριον , εν δε τοις λουτροίς ετοποθετήθηκαν λουτήρες όλως νέου ευρωπαϊκού συστήματος και ρυθμού και παρά το άλλο προσωπικόν δια την υπηρεσίαν των λουτρών , προσελήφθησαν και ειδικοί δια τους πάσχοντας ιατροί . Δια τας θεραπευτικάς ιδιότητας των λουτρών Βρωμονερίου πάσα άλλη ρεκλάμα θα ήταν καθόλου περιττή επειδή περί τούτων αρκετά έγραψαν περισπούδαστα ιατρικά συγγράμματα και πολλοί εξέχοντες εν τη ιατρική επιστήμη . Παρεκτός των πολλών άλλων ασθενειών ας αποτελεσματικώς θεραπεύουν τα λουτρά Βρωμονερίου , ιδίως είναι τα μόνα εις τους πάσχοντας εκ οξέων και χρονίων ρευματισμών , ισχιαλγίας , ημικρανίας , στειρώσεως , υστερισμών και μητρικών νοσημάτων , επιπεφυκίτιδος , βλεφαρίτιδος , νοσημάτων του λαιμού και του στομάχου .( Ιδέ και εγκυκλ. Λεξικόν 1804 καθηγητού Μητσοπούλου σελίς 114)
Επισκεφθήτε τα Λουτρά του Βρωμονερίου , τα δικαίως επικληθέντα θαυματουργά και εστέ βέβαιοι , ότι θα διέλθετε ημάς ψυχικής απολαύσεως , ημέρας πνευματικής γαλήνης , εν οις ιλιγοήμερος διαμονή αρκεί να φύγετε απολύτως υγιείς χωρίς να κομίζητε , όπερ αλλαχόθι συμβαίνει , σπέρματα διαλειπόντων πυρετών και με ελαφρότερον το σώμα και αιθριωτέραν την διάνοιαν και ως η γόης καλλονή επί μακρόν θα σας κρατεί αιχμαλώτους».
Στην εφημερίδα Εμπρός γίνεται μια μοναδική διαφημιστική προβολή των ιαματικών λουτρών του Βρωμονερίου που άρχισε τον μήνα Μάιο και δύο φορές την εβδομάδα είχαν δημοσιεύματα για το Βρωμονέρι μέχρι και τον μήνα Οκτώβριο του 1901 , όπως και τα επόμενα χρόνια .
Τον Ιούνιο του ίδιου έτους γίνονται τα επίσημα εγκαίνια του έργου . Ο ομιλητής επιφυλάσσει μια έκπληξη . Εις την ομιλία του απαγγέλλει ένα ποίημα που δημιούργησε ο ίδιος . Αυτό δεν αφήνει αδιάφορο τον μεγάλο σατυρικό μας ποιητή Γ. Σουρή ο οποίος έγραψε στην στήλη του Σκέψεις του Ρωμηού στην εφημερίδα «Στριπ» , οποίος σημειωτέο έχει αναφερθεί και σε άλλα σημαντικά γεγονότα της πόλης των Γαργαλιάνων.
Σκέψεις Ρωμηού .
Στριπ , αριθ. φυλ. 2087 , 9 Ιουνίου 1901 , σελ. 1
Εις την Ελλάδα η οποία μολονότι κατοικείται από 3 εκατομμύρια κατοίκων έχει 4 εκατομμύρια γραφόντων στίχους , όλα τα πράγματα υμνούνται από την ποίησιν . Και τα λουτρά τα οποία επί τέλους δεν είναι αρωματώδη όταν έχουν θειάφι , έγιναν και αυτά αντικείμενο ποιήματος , χωρίς το όνομα των λουτρών «Βρωμονέρι» να αποτρέψει τον ποιητή . Εκ χθεσινής περιγραφής των εγκαινίων των λουτρών Βρωμονερίου , αναδημοσιεύομεν το εκφωνηθέν κατά τα εγκαίνια ταύτα ποίημα το οποίον αναμφιβόλως έχει την χημική ακρίβεια χημικής αναλύσεως.
Πάλι κύλα Βρωμονέρι
τα ιαματικά νερά σου
η ταχύπτερος η φήμη
αναγγέλλει το όνομά σου .
Στα πανάκεια νερά σου
ας εκλείψη η ραχίτις
πας ρευματισμός και πόνος
κι’ η αιώνιος αρθρίτις.
Την χαρμόσυνον στολήν
σου βάλε τώρα Βρωμονέρι
μάλλον να σε επισκεφθώσιν
από πλείστα όσα μέρη.
Τέρψις εις αυτούς θα είναι
και τρισόλβιος ο βίος
τους δε φίλους εργολάβους
τους συγχαίρω εγκαρδίως.
Εκ των συγχαρητηρίων προς τους φίλους εργολάβους ας κρατήση μερίδιον και ο ποιητής , διότι μας οδηγεί εις την ωραίαν εκείνη Ποίησιν , η οποία είναι ευεργετική ευθύνη και δύναται να καλύψη όλην την υδρόγειο σφαίρα. Φαντάζεστε τι ευτυχής και τί ήσυχος προ παντός θα είναι η φιλολογία , όταν παύση καταδιώκουσα την διαρκώς φεύγουσαν εις τους αιθέρας αλήθειαν , και κατακαθήσουν όλα τα ιδανικά της επί του ασφαλούς εδάφους της γης , επί των παπουτσιών , των καπέλων, των δρόμων , των λουτρών του Βρωμονερίου ή του Καϊάφα , όλων των πραγμάτων της κοινής χρήσεως, τα οποία τόσον περιφρονητικώς αρνούμεθα να ψάλλωμεν . Δεν είναι και απίθανον ότι θα καταλήξωμεν μια μέρα εις την απόλυτον αυτήν ευδαιμονία της σκέψεως.