∆υο όψεις έχει το νόµισµα των 7,5 δισ. δασµών που καλείται να πληρώσει η Ευρωπαϊκή Ένωση στις ΗΠΑ για µια σειρά βιοµηχανικών και αγροτικών προϊόντων. Για την Ελλάδα, από την µία σίγουρα υψώνονται δυσκολίες µε την περαιτέρω ανάπτυξη των πωλήσεων ορισµένων αγροτικών προϊόντων στην αµερικανική αγορά όπως είναι η φέτα και το ροδάκινο, όµως παράλληλα δίνεται η ευκαιρία να ενισχυθεί µεθοδικά και σταθερά µια πολλά υποσχόµενη αγορά για τις ελληνικές επιτραπέζιες ελιές αλλά και το ελαιόλαδο, ειδικά στην υψηλή, προστιθέµενης αξίας κατηγορία του. Σηµαντικό είναι να µην χαθούν σε τρύπες τα προγράµµατα προώθησης που θα διευκόλυναν ουσιαστικά τις προσπάθειες την αναγκαιότητα των οποίων επισηµαίνουν συνεχώς οι πρεσβείες σε χώρες στόχους για το εθνικό προϊόν.
Τα δεδοµένα µέχρι τώρα υπαγορεύουν δασµούς 25% στο ισπανικό ελαιόλαδο, σε συσκευασίες µικρότερες των 18 κιλών. Αυτό πρακτικά πως τίποτα δεν εµποδίζει τους Ισπανούς να στέλνουν τα ελαιόλαδά τους χύµα στις ΗΠΑ και να τα τυποποιούν εκεί. Ουσιαστικά αυτό που επεδίωκε ο Τραµπ, να φέρει δουλειές στις ΗΠΑ. Επιπλέον, επειδή το θέµα ήταν γνωστό από µήνες, οι µεγάλες Ισπανικές εταιρείες έχουν ήδη εκτυπώσει ετικέτες για ελαιόλαδα που θα τυποποιούνται στην Πορτογαλία και µε µεγάλα γράµµατα θα αναγράφουν Spanish Olive Oil, δηλαδή αυτό που γνωρίζουν και αγαπάνε οι Αµερικανοί. Μάλιστα ορισµένες εταιρείες υποσχέθηκαν στους Αµερικανούς διανοµείς τους να απορροφήσουν εξ’ ολοκλήρου τους δασµούς για τους επόµενους τέσσερεις µήνες, σύµφωνα µε πληροφορίες, προκειµένου να µην χάσουν το µερίδιό τους
Ελλάδα, Ιταλία, Πορτογαλία και Γαλλία µπορούν να συνεχίσουν ανενόχλητες το σύνολο των εξαγωγών τους. Το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης έσπευσε να µιλήσει για µια διπλωµατική επιτυχία της Κυβέρνησης που «από την πρώτη στιγµή» ζήτησε τόσο από τον Αµερικανό πρέσβη στην Ελλάδα, Τζέφρι Πάιατ όσο και από τον υπουργό Εµπορίου των ΗΠΑ, Γιούλµπουρ Ρος, την εξαίρεση του ελαιολάδου και της ελιάς, που συνδυαστικά αντιστοιχούν στο 54,15% των ελληνικών αγροτικών εξαγωγών προς τις Ηνωµένες Πολιτείες.
Πού έγκειται λοιπόν η ευκαιρία για το ελληνικό ελαιόλαδο; Σε δυο επίπεδα και περιορισµένα, εφόσον µάλιστα κρατήσουν για πάνω από δυο χρόνια οι δασµοί. Από την µια, µέσω µιας επιθετικής προωθητικής καµπάνιας οι ελληνικές εταιρείες µπορούν να διεκδικήσουν µερίδια στην αµερικανική αγορά απευθείας από τις αντίστοιχες µικρές ισπανικές. Σύµφωνα µε τον Μανώλη Καρπαδάκη από την Terra Creta,η χώρα θα πρέπει «να εκµεταλλευτεί την κατάσταση και να αναπτύξει µια επιθετική καµπάνια προβολής του ελληνικού επώνυµου τυποποιηµένου και αυθεντικού ελαιολάδου».
Ο άλλος δίαυλος για αύξηση των πωλήσεων είναι η Ιταλία, που φυσικά εδώ χάνεται ελέω χύµα, η τυποποίηση. Είναι σίγουρο πως οι Ιταλοί θα σπεύσουν να κερδίσουν το χαµένο µερίδιο των Ισπανών, και προκειµένου να αυξήσουν τον όγκο των blends τους, θα στραφούν και στα ελληνικά ελαιόλαδα. Αξίζει να επισηµανθεί εδώ πως ενδέχεται οι έµποροι να επικαλεστούν τον αποκλεισµό των Ισπανών προκειµένου να πιέσουν τις τιµές µε την δικαιολογία της παρουσίας στην αγορά άφθονων ποσοτήτων ισπανικού ελαιολάδου που δεν µπορεί να βρει τον δρόµο για τις ΗΠΑ. Κάτι τέτοιο δεν ισχύει όµως και εξηγήσαµε γιατί.
Από την άλλη, στον απόηχο της ανακοίνωσης των αµερικανικών δασµών που θα ισχύσουν, εκτός απροόπτου, από τις 18 Οκτωβρίου, σε µια πιο ψύχραιµη προσέγγιση, προβαίνει ο Άρης Κεφαλογιάννης. Ο κ. Κεφαλογιάννης της GAEA υποστηρίζει στην Agrenda πως η ευκαιρία είναι «περιορισµένη», κάνοντας µια εκτίµηση αύξησης των πωλήσεων της Ελλάδας κοντά στο 10 µε 15%, το πολύ.
«Η Τυνησία και η Ιταλία θα είναι οι πιο κερδισµένες, αφού έχουν καλύτερα αντανακλαστικά. Η Ιταλία το κάνει δεκαετίες, ενώ η Τυνησία τα τελευταία δυο χρόνια έχει καταβάλει σηµαντικές προσπάθειες ώστε να προωθήσει το ελαιόλαδό της στις ΗΠΑ. Η κορύφωση των προσπαθειών της συνέπεσε µε την εξέλιξη αυτή» εξηγεί ο κ. Κεφαλογιάννης.
Σύµφωνα µε τον ίδιο, «τις ευκαιρίες για να τις εκµεταλλευτείς, πρέπει να βρίσκεσαι σε πλεονεκτική θέση στα δίκτυα διανοµής». ∆υστυχώς η Ελλάδα υστερεί σε αυτό το κοµµάτι, ενώ αντιθέτως η Τυνησία έχει κατευθύνει όλες της τις προσπάθειες προς τα εκεί. Όπως µάλιστα ανέφερε ο κ. Κεφαλογιάννης «ξέρω προσωπικά περίπτωση που καλύφθηκε από συγκεκριµένο δίκτυο διανοµής το κενό της Ισπανίας από τυνησιακή εταιρεία».
Τα τελευταία στοιχεία από την αµερικανική αγορά, φωτογραφίζουν µέχρι έναν βαθµό το κυνήγι που γίνεται εκεί από τις εταιρείες ελαιολάδου της Μεσογείου. Σύµφωνα µε τα στοιχεία για το 2018, οι εισαγωγές ελαιολάδου στις ΗΠΑ υπολογίζονται στα 1,48 δισ. δολάρια. Μέχρι τον Αύγουστο του 2019, ο συνολικός τζίρος έφτασε τα 875 εκατ. δολάρια, όταν το αντίστοιχο διάστηµα πέρυσι ξεπέρασε τα 1 δισ. Πρόκειται για µια µείωση 14,27%.
Η λίστα µε τους κορυφαίους προµηθευτές ελαιολάδου των Ηνωµένων Πολιτειών αποτελείται από την Ισπανία, την Ιταλία, την Τυνησία και την Τουρκία, ενώ η Ελλάδα συµπληρώνει την πεντάδα.
