Από τα «Τετράδια ιστορίας» του Παναγιώτη Κατσίβελα, ιατρού
Ήταν Ιανουάριος του 1940 όταν παραλήφθηκαν τα μουσικά όργανα , 36 μπούρτζινα, επινικελωμένα όργανα, προερχόμενα εκ Μιλάνου από την κοινότητα Γαργαλιάνων στην προσπάθεια να ανασυσταθεί η «Δημοτική Φιλαρμονική Γαργαλιάνων»(1) από τον τότε Πρόεδρο Νικόλαο Σκούντζο .Παράλληλα ανατίθενται τα καθήκοντα του αρχιμουσικού εις τον Γρηγόριο Γκιουζέπη(2).
Βεβαίως δεν είναι η πρώτη δημιουργία της Δημοτικής Φιλαρμονικής στη πόλη . Όπως έχουμε παρουσιάσει σε άλλα σημειώματα , είναι βέβαιον ότι τις τελευταίες δεκαετίες του 19ου αιώνα υπήρχαν μουσικά σύνολα , που έκαναν συναυλίες εις την πλατεία της . Το 1896 καταγράφεται η εμφατική συναυλία με σολίστ τον Λυκούργο Τζανέα .
Στα αποκαλυπτήρια του Ηρώου της πόλεως , που τότε τοποθετήθηκε εις την κεντρική Πλατεία της την 25 Μαρτίου 1915 γίνεται ειδική αναφορά από τον ανταποκριτή της , στην εφημερίδα «Σκρίπ» των Αθηνών , ότι στην μεγαλοπρεπή εορτή έλλειψε η Φιλαρμονική της πόλης , γιατί προφανώς υπήρχε πριν αλλά είχε διαλυθεί .
Η εκάστοτε οικονομική κατάσταση του Δήμου ήταν καθοριστική για την λειτουργία της Δημοτικής Φιλαρμονικής , πλην όμως η μουσική ήταν μια διαρκής αξία στην ζωή της πόλης .
Όπως πληροφορούμαστε επίσης από την εφημερίδα «Σκρίπ» τον Αύγουστο του 1915
«Η πόλις μας και με όλην την οικονομική στενοχώρια δεν έπαυσε διασκευάζουσα οπωσδήποτε και ούτω κατά τας εορτάς νομίζει τις ότι ευρισκόμεθα εν μέσω Αθηνών .
Και το μεν ωραίο φύλλο προσδίδει Παρισινή αίγλη δια την πολυτέλεια την αδικαιολόγητο άλλωστε εις τοιαύτας κρισίμους οικονομικάς περιστάσεις .
Εκείνο όμως που προσθέτει την χαρά εις την αποπνικτική οικονομική ατμόσφαιρα είναι οι χαριέστατοι και λαμπροί νέοι του τόπου μας οι οποίοι απαξάπαντες σχεδόν δια των μουσικών αυτών οργάνων και των λαμπρών αυτών τραγουδιών των τε ελληνικών και ευρωπαϊκών μας κάνουν κατά τας Κυριακάς και τας άλλας εορτάς να μετεωριζόμεθα εις το άκρον αγαθόν της εντελώς ευδαιμονίας .
Και είναι άξιοι συγχαρητηρίων οι νέοι αυτοί του τόπου μας των οποίων το κύριον γνώρισμα είναι η ηθικότης .»
Στο ημερολόγιο του 2002 της Μικτής Τετραφωνικής Χορωδίας Γαργαλιάνων « Πολύμνια» παρουσιάζεται μια εντυπωσιακή φωτογραφία με την πολυπληθή « Χορωδία κ Μαντολινάτα των Γαργαλιάνων» του 1930, γεγονός που αναδεικνύει το βάθος της μουσικής παιδείας ,που υπήρχε στην κοινωνία .
Ερχόμαστε πλέον στον Ιούλιο του 1940 λίγους μόνο μήνες μετά την έναρξη των μαθημάτων από τον αρχιμουσικό Γρηγόριο Γκιουζέπη όπου δίνει δύο συναυλίες στην πλατεία των Γαργαλιάνων με σύνολο εκ 38 μουσικών .
Στις 26 Ιουλίου 1940 ο Χρόνης Βραδυνός(3) γράφει γι΄ αυτές τις συναυλίες στην Τριφυλιακή εφημερίδα « Ο Αγών» σε άρθρο του με τίτλο «Από τις προόδους των πόλεων της Τριφυλίας»
«Μικρός χρόνος έχει διαβεί από την ίδρυσίν της φιλαρμονικής Γαργαλιάνων. Και όμως με καθαρά δημιουργικό πνεύμα , με αγνά ιδανικά αισθήματα στη σύνθεσι μιας ανώτερης προοδευτικής ατμόσφαιρας, στην απεικόνιση ζωντανών αρχών και αξιών και στον χαρακτήρα ενός υψηλού εξωραϊστικού τρόπου , βαδίζει σταθερά με ρυθμό και με τόνο τη πλατιά λεωφόρο του Πολιτισμού .
Αυτά παραστατικά και ανάγλυφα μας παρουσιάζουν οι δύο εμφανίσεις στην κεντρική πλατεία (7 και 14 Ιουλίου) με την εκτέλεση ενός πλουσίου και ευχάριστου μουσικού προγράμματος με ελαφρές συνθέσεις διαφόρων θουρίων και τραγουδιών .
Πραγματικά η πόλις των Γαργαλιάνων δοκίμασε λίγες ώρες πραγματικού μεγαλείου , βαθιάς ψυχικής αγαλλίασης και ευφροσύνης ρίγη έντονης συναισθηματικής μορφής με τις εκτελέσεις που η απόδοσή τους υπερβαίνει κάθε προσδοκία κι αντέχει και στην πιο αυστηρή κριτική .
Κι ένα ζωντανό και έντονο στοιχείο στην όλην αυτήν εκδήλωσιν απετέλεσαν οι νεαροί μουσικοί των 38 οργάνων που στο ολιγόχρονο διάστημα της εκμάθησής των με αληθινές δημιουργικές σκέψεις συσσωματωμένες και με ωραία πρωτοποριακά αγκάλιασαν με στοργή και αγάπη , ενθουσιασμό και ζήλο τον όμορφο αυτό σκοπό και με γνώση και φροντίδα προσαρμόστηκαν στην μορφοποίησή του εργαζόμενοι μ΄ αληθινή υπεροχή .
Ας δεχθούν τα ειλικρινή μας συγχαρητήρια, με την θερμή ευχή να συνεχίσουν το έργο τους με βαθιά και αναλλοίωτη πίστη , ψύχωση και ηθική .
Όσο για το μαέστρο κ . Γρηγόριο Γκιουζέπη χωρίς φόβο να προσκρούσουμε στη μετριοφροσύνη του και φανούμε κόλακες λέμε : Πραγματικά μέσα στην εκδήλωση έχυσε όλη του την ψυχή στον ενορχηστρωματικό τρόπο τόσων καλλιτεχνικών συνεπειών , στο βαθύ ψυχολογικό τόνο της δυσκολίας , στην ακαταπόνητη δουλειά της εκμάθησης και σε τόσους άλλους παράγοντες σε κατεύθυνση πλατεία και ενοραματική .
Διερμηνεύοντας τα αισθήματα της Γαργαλιανιώτικης κοινωνίας του εκφράζουμε την ειλικρινή μας υπερηφάνεια και τον βαθύ μας ενθουσιασμό . Με την Φιλαρμονική Γαργαλιάνων θα ασχοληθούμε αργότερα πιο εμπεριστατωμένα για να δείξουμε ουσιαστικά ποιος είναι ο ρόλος της στην πνιγερή επαρχιώτικη ζωή καθώς και με την νεοσυσταθείσα μαντολινάτα με την διεύθυνση του κ. Γ. Γκιουζέπη .
Μέσα σε αυτόν το σκοπό , φέγγει ζωηρά και η μορφή του ιδρυτού προέδρου κ. Ν. Σκούντζου στην υπεροχή και στην αλήθεια ανάγλυφης ηθικής ψυχικής και πνευματικής ομορφιάς .»
Η Δημοτική Φιλαρμονική Γαργαλιάνων έκτοτε θα διαγράψει μια λαμπρή πορεία στην πολιτιστική ιστορία της πόλης μας αφήνοντας ανεξίτηλα τα σημάδια της , στο χρόνο. Κορυφαίοι αρχιμουσικοί και θαυμάσιοι σολίστ λάμπρυναν με τη παρουσία τους την κοινωνία των Γαργαλιάνων .
Παραπομπές
(1) Δημοτική Φιλαρμονική Γαργαλιάνων
«Η πόλις των Γαργαλιάνων πρωτοπόρος σε κάθε εις κάθε εκπολιτιστική επιδίωξη , δεν θα αφήσει πλέον ανικανοποίητο το μουσικό συναίσθημα των κατοίκων της . Σύντομα θα έχει εν ενεργεία Φιλαρμονική τη πρωτοβουλία της Κοινότητος , η οποία για το σκοπό αυτό διέθεσε 150.000 δραχμές . Παρελήφθησαν 36 μπούρτζινα , επινικελωμένα μουσικά όργανα , προερχόμενα εκ Μιλάνου .
Κατ’ αυτάς , ο καθηγητής μουσικής κ. Γρηγόριος Γκιουζέπης θα αρχίσει δίδων μαθήματα .
Πιστεύομε ότι η Φιλαρμονική αύτη θα ικανοποιήσει επαξίως , την έμφυτο τάσι των Γαργαλιανιωτών να προσαρμόζονται προς πάσα πολιτιστική εκδήλωσι .
Οι κάτοικοι είμεθα βέβαιοι, θα την περιβάλλουν με στοργή , δεν θα της αρνηθούν καμία ηθική και υλική συνδρομή και θα συντρέξουν τον κ Γρηγόριο Γκιουζέπη εις το πολύμοχθο και ιερό έργο του .» Εφημερίδα «ο Αγών » Ιανουάριος 1940.
(2) Ο Γρηγόριος Δημ. Γκιουζέπης , καταγόταν από την κοινότητα Μαυροβουνίου Λακωνίας όπου γεννήθηκε το 1900.Ενυμφεύθη το 1937 την Ευγενία Παπαχριστοφίλου του Εμμανουήλ . Μέχρι την ανάληψη της Φιλαρμονικής κάνει μαθήματα μουσικής εις τη πόλη των Γαργαλιάνων . Στις 22 Μαΐου 1944 στις 5 μ.μ. , στο Μανιάκι ,δολοφονείται , θύμα της μισαλλοδοξίας στον εμφύλιο πόλεμο .Και αυτό δεν ήταν , μόνο , ένα έγκλημα ανθρώπου ήταν η εκτέλεση της πολιτιστικής εξέλιξης της κοινωνίας μας .
Ο Γρηγόριος Γκιουζέπης μέχρι και τις ημέρες εθεωρείτο από πολλούς Ιταλός . Αυτό μάλλον προέρχεται από το γεγονός ότι είχε κάνει μουσικές σπουδές στην Ιταλία και το γεγονός ότι την ίδια εποχή στην περιοχή των Γαργαλιάνων έχει κληθεί και δραστηριοποιείται ό Ιταλός ελαιοκλαδευτής Γκιουζέππε Μαλντέρα που μαζί με άλλους είχε καλέσει η τότε Κυβέρνηση Ιωαν. Μεταξά για την εκπαίδευση των Ελλήνων ελαιοκαλλιεργητών ( Εφημ. « Πατρίς» του Πύργου Ιαν. 1933)
(3) Χρόνης Βραδυνός . ( Διονύσιος Σ. Λαμπρόπουλος) κτυπημένος από φυματίωση στο Σανατόριο της «Σωτηρίας» σε ηλικία 28 ετών. Πρόκειται περί κορυφαίου λογοτέχνη που έχει αφήσει σωρεία κειμένων για την κοινωνική και πολιτιστική Ιστορία της πόλεως των Γαργαλιάνων και τον οποίο θα παρουσιάσουμε σε ένα ειδικό αφιέρωμα .
