Αγροτικά

55 εκατ. στρέμματα ελαιώνων κινδυνεύουν με εγκατάλειψη   

                                     

Στη μελέτη που συνέταξε ο στρατηγικός σύμβουλος σε θέματα ελαιοκομίας Juan Vilar* περιγράφεται αναλυτικά η παρούσα κατάσταση του ελαιοκομικού τομέα παγκοσμίως, συγκρίνοντας τους διαφορετικούς τύπους ελαιώνων με βασικό κριτήριο το μοντέλο φύτευσης, (παραδοσιακοί, εντατικοί, υπερεντατικοί). Τα δεδομένα που προκύπτουν είναι ιδιαίτερα ενδιαφέροντα και μας βοηθούν να σχηματίσουμε μια πλήρη και επικαιροποιημένη εικόνα για τα ισχυρά σημεία αλλά και τους κινδύνους που ελλοχεύουν. Τα συμπεράσματα που αντλούνται από αυτήν την έρευνα μας ωθούν στο να κατανοήσουμε τις προκλήσεις για το μέλλον της ελαιοκομίας τόσο στη χώρα μας όσο και παγκοσμίως. Για την Ελλάδα, η μελέτη κρούει τον κώδωνα του κινδύνου καθώς κινδυνεύει με εγκατάλειψη το 80% του ελαιώνα της.

Α.  Η σημερινή παγκόσμια κατάσταση

Παγκοσμίως υπάρχουν 115 εκατομμύρια στρέμματα γης όπου καλλιεργείται ελιά. Οι καλλιεργήσιμες εκτάσεις έχουν αυξηθεί κατά 16,5 εκατομμύρια στρέμματα τα τελευταία 15 χρόνια.

– Η Ευρώπη κατέχει το 54% των συνολικών καλλιεργούμενων εκτάσεων (ακολουθεί η Αφρική με 30,41% και η Ασία με 12,4%)

– Οι ελαιοποιήσιμες ελιές κατέχουν το 86,14% των εκτάσεων (99 εκατ. στρ.), ενώ οι επιτραπέζιες το υπόλοιπο 13,86% (16 εκατ. στρ.)

– Η παραγόμενη αξία από τους ελαιώνες παγκοσμίως ανέρχεται μεταξύ 12-15 δις €/ έτος.

– Συνολικά εργάζονται 35 εκατ. εργαζόμενοι παγκοσμίως. Στην Ελλάδα το 4,31% του ενεργού πληθυσμού εργάζεται στον ελαιοκομικό τομέα ενώ στον υπόλοιπο κόσμο το 0,98%.

 Β. Τύποι ελαιώνων

 Παραδοσιακοί ελαιώνες με πυκνότητα από 7 έως 12 ελιές/ στρέμμα, 10 έως 12 μέτρα απόσταση ανάμεσα στα δέντρα (Ευρώπη), έως και 25 (Αφρική)

– Αντιστοιχούν στο 70% του συνόλου, δηλαδή σε 55 εκατομ. στρέμματα

– Χρειάζονται 5-10 χρόνια για να «μπουν» στο εισόδημα

– Λόγω χαμηλής κερδοφορίας κινδυνεύουν με εγκατάλειψη (βλ. παρακάτω)

– Το 84,24% είναι ξερικοί

– Το 32% εξ αυτών απαντώνται και σε μεγάλες κλίσεις εδάφους, γεγονός που συνεπάγεται δυσκολία στην καλλιέργεια και στην ελαιοσυλλογή

– Παράγουν υψηλής ποιότητας προϊόντα

Εντατικοί ελαιώνες με αυξημένη πυκνότητα φύτευσης, 20-60 ελιές/ στρέμμα

– Το 85,03% είναι αρδευόμενοι

– Είναι μηχανοποιημένοι (π.χ. με συστήματα άρδευσης, δονητές συγκομιδής)

– Συναντώνται σε μικρές κλίσεις εδάφους

Υπερεντατικοί ελαιώνες με πολύ μεγάλη πυκνότητα έως 250 ελιές/στρέμμα

– Πλήρως μηχανοποιημένοι

– Αυστηρά αρδευόμενοι

– Δίνουν άμεση παραγωγή και εισόδημα

– Έχουν πολύ μεγάλη παραγωγικότητα

Γ. Γεωγραφική κατανομή τύπων ελαιώνων

Η Ασία, η Ευρώπη και η Αφρική έχουν κρατήσει τους παραδοσιακούς ελαιώνες (80%, 75% και 70% αντίστοιχα), ενώ η Αμερική τείνει προς τον εκσυγχρονισμό υιοθετώντας το μοντέλο της εντατικοποίησης (80% εντατικοί και υπερεντατικοί ελαιώνες).

Η Ωκεανία δεν έχει καθόλου παραδοσιακούς ελαιώνες και μάλιστα έχει υιοθετήσει πλήρως το μοντέλο των υπερεντατικών.

 Πίν. 1 Εκτάσεις ελαιώνων, ανά τύπο φύτευσης, στις κύριες ελαιοπαραγωγές χώρες

Χώρες παραγωγής Εκτάσεις ελαιώνων  (ha) Ποσοστό% Τύπος φυτεύσεων
Παραδοσιακοί Πυκνοί Υπέρπυκνοι
Ισπανία 2.697.445 23,41 67,29% 25,22% 7,50%
Τυνησία 1.765.760 15,33 89,41% 9,06% 1,53%
Ιταλία 1.124.575 9,76 78,37% 19,00% 2,63%
Ελλάδα 1.080.000 9,37 80% 19,50% 0,50%
Μαρόκο 1.015.000 8,81 45,01% 45,74% 9,26%
Τουρκία 798.134 6,93 78,50% 17,95% 3,55%
Συρία 590.000 5,12 86,44% 13,56% 0%
Αλγερία 428.700 3,72 66,14% 21,25% 12,61%
Πορτογαλία 361.483 3,14 36,04% 32,18% 31,78%
Ιράν 150.000 1,30 75% 25,00% 0%
    Υπόλοιπες 1.509.504 13,10
Σύνολο 11.520.601 100

1 εκτάριο = 10 στρέμματα

Στην Ελλάδα επικρατούν με 80% οι παραδοσιακοί, ενώ το 19,5% ανήκει στους εντατικούς και μόλις το 0,5% στους υπερεντατικούς.

 Δ) Κόστη και αποδόσεις

 Ερχόμαστε τώρα στο πιο κρίσιμο ζήτημα, των αποδόσεων  και του κόστους των διαφόρων τύπων ελαιώνων.

Πίν. 2. Παραγωγικότητα ανά τύπο ελαιώνα παγκοσμίως

Τύπος ελαιώνα Ειδική κατηγορία Παραγωγικότητα (Kg ανά στρ.) Μέσος όρος ανά τύπο ελαιώνα (Kg ανά στρ.)
Παραδοσιακός Μη Μηχανοποιήσιμος* ή/καιΜηχανοποιήσιμος ξερικός 19  

 

21

Μηχανοποιήσιμος* αρδευόμενος 29
Εντατικός Ξερικός 22 34
Αρδευόμενος 36
Υπερεντατικός Αρδευόμενος 41 41

 

* Μηχανοποιήσιμος: Αυστηρά σε κλίσεις εδάφους μικρότερες του 20%. Αφορά σε εισαγωγή μηχανημάτων για προετοιμασία του εδάφους, λίπανση, άρδευση, φυτοπροστασία κ.λπ.

* Μη μηχανοποιήσιμος: Σε κλίσεις μεγαλύτερες του 20% ή σε πολύ μικρές σε μέγεθος εκμεταλλεύσεις και δεν επιδέχεται χρήσης μηχανημάτων στην καλλιεργούμενη έκταση

Παρατηρούμε ότι ο υπερεντατικός έχει σημαντικά μεγαλύτερη, σχεδόν διπλάσια ποσοτική παραγωγικότητα, αν και από τον παραδοσιακό ελαιώνα παράγεται καλύτερης ποιότητας προϊόν.

Πίν.3 Αποδοτικότητα και παραγωγικότητα σε καρπό και ελαιόλαδο για κάθε τύπο ελαιώνα παγκοσμίως (2020/2021)

Πίν. 3α : Εκτάσεις ανά τύπο ελαιώνα- ποσοστό επί του συνόλου των εκτάσεων (στρ.)

Κατηγορία  Εκτάσεις (στρ.) Ποσοστό εκτάσεων
Παραδοσιακός  Ξερικός 68.315.760 59,30%
Αρδευόμενος 12.327.050 10,70%
Εντατικός Ξερικός 3.893.960 3,38%
Αρδευόμενος 22.090.520 19,17%
Υπερεντατικός Ξερικός 31.000 0,03%
Αρδευόμενος 8.547.720 7,42%
    115.206.010 100%
ΣΥΝΟΛΟ

 

 Πίν. 3β : Παραγόμενος καρπός (τόνοι) και ποσοστιαία αναλογία ανά τύπο ελαιώνα επί του συνόλου των ελαιώνων

Κατηγορία Παραγόμενος καρπός (τόνοι) Ποσοστό παραγόμενου καρπού
Παραδοσιακός ξερικός 6.724.400,00 40,66%
Παραδοσιακός Αρδευόμενος 2.033.702,97 12,30%
Εντατικός Ξερικός 475.000,00 2,87%
Εντατικός Αρδευόμενος 5.090.477,75 30,78%
Υπερεντατικός Ξερικός 6.132,75 0,04%
Υπερεντατικός Αρδευόμενος 2.210.218,08 13,36%
ΣΥΝΟΛΟ 16.539.931,55 100%

 

Πίν. 3γ : Απόδοση καρπού σε ελαιόλαδο ανά τύπο ελαιώνα και ποσοστιαία αναλογία ελαιολάδου επί του συνόλου

 


Κατηγορία
Ελαιόλαδο Απόδοση ελαιοκάρπου σε ελαιόλαδο Ποσοστιαία αναλογία ελαιολάδου
Παραδοσιακός ξερικός 1.310.000,45 19,48% 45,18%
Παραδοσιακός Αρδευόμενος 353.602,00 17,39% 12,20%
Εντατικός Ξερικός 85.600,00 18,02% 2,95%
Εντατικός Αρδευόμενος 800.321,25 15,72% 27,60%
Υπερεντατικός Ξερικός 698 11,38% 0,02%
Υπερεντατικός Αρδευόμενος 349.228,30 15,80% 12,04%
ΣΥΝΟΛΟ 2.899.450,00    100%

 

 

Πίν. 3δ : Παραγωγικότητα καρπών και ελαιολάδου (κιλά ανά στρ.)


Κατηγορία
Παραγωγικότητα καρπών (κιλά ανά στρ.) Παραγωγικότητα ελαιολάδου (κιλά ανά στρ.)
Παραδοσιακός ξερικός 98 19
Παραδοσιακός Αρδευόμενος 165 29
Εντατικός Ξερικός 122 22
Εντατικός Αρδευόμενος 230 36
Υπερεντατικός Ξερικός 198 23
Υπερεντατικός Αρδευόμενος 259 41
ΣΥΝΟΛΟ 144 25

 

Πίν. 4 Κόστος ελαιολάδου στην Ισπανία ανάλογα με τον τύπο του ελαιώνα (σε €/κιλό)

 

Τύπος ελαιώνα Κόστος ελαιολάδου
(€/κιλό)
Παραδοσιακός Μη μηχανοποιήσιμος 3,52
Μηχανοποιήσιμος ξερικός 2,64
Μηχανοποιήσιμος αρδευόμενος 2,18
Εντατικός Εντατικός ξερικός 1,90
Εντατικός αρδευόμενος 1,60
Υπερεντατικός Υπερεντατικός 1,50

 

Το κόστος ελαιολάδου στους παραδοσιακούς μη μηχανοποιήσιμους είναι υπερδιπλάσιο των υπερεντατικών, γεγονός που τεκμηριώνει την εγκατάλειψή τους.

 Ε. Αιτίες εγκατάλειψης παραδοσιακών ελαιώνων

Ο παραπάνω πίνακας (Πίν. 4) καταδεικνύει μία από τις κυριότερες αιτίες εγκατάλειψης των παραδοσιακών ελαιώνων, που είναι το κόστος ανά κιλό παραγόμενου ελαιολάδου. Η περίπτωση της Ισπανίας, της μεγαλύτερης ελαιοπαραγωγής χώρας, μας βοηθά να αντλήσουμε ασφαλή συμπεράσματα. Συγκεκριμένα, στους παραδοσιακούς ελαιώνες, σε κάθε τους μορφή, η παραγωγή ελαιολάδου συνεπάγεται σημαντικά μεγαλύτερο κόστος από ό,τι στους υπερεντατικούς και εντατικούς ελαιώνες. Το γεγονός αυτό από μόνο του αποτελεί τροχοπέδη για τη συνέχιση της καλλιέργειας με το παραδοσιακό μοντέλο.
Επιπρόσθετα, ένας σημαντικός παράγων που ωθεί στην εγκατάλειψη των παραδοσιακών ελαιώνων είναι η χαμηλή τους παραγωγικότητα (1,95 φορές μικρότερη από αυτήν του υπερεντατικού ελαιώνα), η οποία, παρά την εξαιρετική ποιότητα ελαιολάδου που παράγουν, είναι αρκετή για να στρέψει τους παραγωγούς προς την εντατικοποίηση του ελαιώνα τους.
Ακόμη, με δεδομένα τα προαναφερθέντα, το γεγονός ότι το προϊόν των παραδοσιακών ελαιώνων δεν διαφοροποιείται αποτελώντας χωριστή κατηγορία συνεπάγεται τη διεύρυνση των ανισοτήτων και της μη ανταγωνιστικότητας εκείνου σε σχέση με αυτό των πιο εντατικών ελαιώνων, συντείνοντας ακόμη περισσότερο στην εγκατάλειψη των παραδοσιακών ελαιώνων. Στην ειδικότερη περίπτωση του μη μηχανοποιήσιμου, οι παραπάνω αιτίες μπορούν να διαμορφώσουν μια κατάσταση μη αναστρέψιμη, αν δεν ληφθούν τα απαραίτητα μέτρα για την προστασία τους (βλ. παρακάτω).

ΣΤ) Οι κίνδυνοι που αντιμετωπίζουν οι παραδοσιακοί ελαιώνες, αξιολόγηση

– Καθώς οι «μεγάλοι» γεωργοί υπερισχύουν των «μικρών», τους ωθούν στην εγκατάλειψη

– Παράλληλα οι νέοι εγκαταλείπουν την ύπαιθρο για τις πόλεις, οπότε το φαινόμενο της αστικοποίησης οδηγεί σε εγκατάλειψη και της ελαιοκαλλιέργειας

– Στις αιτίες εγκατάλειψης συγκαταλέγονται και παράγοντες που αυξάνουν το κόστος, όπως οι τιμές της ενέργειας, που μπορεί να επηρεάσουν ακόμα και τους εντατικούς ελαιώνες.

– Η αύξηση της κατανάλωσης δεν έχει συνοδευτεί από αύξηση της προσφοράς, πράγμα που οδηγεί στην ανάγκη για αύξηση της παραγωγικότητας, άρα σε εντατικοποίηση της ελαιοκαλλιέργειας, δηλαδή σε εγκατάλειψη των παραδοσιακών ελαιώνων λόγω μείωσης ανταγωνιστικότητας και του υψηλού κόστους.

– Σε πρώτη ανάγνωση, αν υπήρχε πλήρης εντατικοποίηση θα επιτυγχάνετο ισορροπία στον κλάδο. Συγκεκριμένα, με τη μείωση των καλλιεργούμενων εκτάσεων, τη βελτίωση των τιμών, την προώθηση της κατανάλωσης, σε 3 χρόνια μπορεί να υπάρξει ισορροπία στον κλάδο

Όμως ο ρόλος των παραδοσιακών ελαιώνων είναι σημαντικός και αναντικατάστατος λόγω:

  • Μείωσης της διάβρωσης του εδάφους λόγω μη παρουσίας βαρέων μηχανημάτων
  • Μείωσης της ρύπανσης από χημικά
  • Καταπολέμησης της ερημοποίησης
  • Διατήρησης της βιοποικιλότητας με την ζωή που χαρακτηρίζει την πανίδα, σε ζώα και πτηνά, και την χλωρίδα.
  • Μείωσης του ρίσκου για πυρκαγιές επειδή καλλιεργούνται και καθαρίζονται τα εδάφη
  • Μείωσης των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα, το οποίο συγκρατείται από τα ελαιόδεντρα
  • Μείωσης των μυκήτων λόγω καλού αερισμού όπως επίσης και της Xylella f.
  • Διάσωσης ιστορικών και παραγωγικών ποικιλιών
  • Άριστης ποιότητας προϊόντος
  • Διατήρησης και συντήρησης του πληθυσμού στην ύπαιθρο, γεγονός που έχει κοινωνική, οικονομική, δημογραφική σημασία, καθώς το 80% των εργαζομένων σε ελαιώνες, το 50% του παραγόμενου ελαιοκάρπου παγκοσμίως και το 60% του ελαιολάδου συναντάται στους παραδοσιακούς ελαιώνες. Επιπλέον, το συγκεκριμένο μοντέλο αποφέρει συνολικά 4 δις ευρώ παραγόμενου προϊόντος. Η διατήρηση των παραδοσιακών ελαιώνων σημαίνει ότι 20 εκατ. εργαζόμενοι δεν θα μείνουν άνεργοι

Ζ) Παρούσες προκλήσεις

– Οι παραδοσιακοί ελαιώνες επηρεάζονται πιο πολύ από την ανισορροπία προσφοράς- ζήτησης

– Οι αθέμιτες πρακτικές και απάτες ιδίως σε χώρες με χαλαρή εφαρμογή της νομοθεσίας.

Η) Οι εκτιμήσεις για το μέλλον της επόμενης εικοσαετίας

Οι προβλέψεις σύμφωνα με τις παρούσες συνθήκες είναι δυσοίωνες για το μέλλον. Τα 55 εκατ. στρ. παραδοσιακού ελαιώνα κινδυνεύουν. Συνολικά, θα παράγεται το 23% του ελαιολάδου από τους παραδοσιακούς (μείωση κατά 37% σε σχέση με σήμερα), ενώ το υπόλοιπο 77% θα εξάγεται από εντατικές και υπερεντατικές εκμεταλλεύσεις.

Αναμφίβολα, πιο πολύ κίνδυνο διατρέχουν οι μικρές και πολυτεμαχισμένες εκμεταλλεύσεις  όσοι ελαιώνες βρίσκονται σε μεγάλες κλίσεις, λόγω υψηλού κόστους , χαμηλής παραγωγικότητας και δυσκολιών στην καλλιέργεια (κυρίως δηλαδή εκτάσεις σε ημιορεινά, μονοκαλλιέργειες, αλλά και σε μέρη που δεν υπάρχει επαγγελματισμός). Συνεπώς, οι μη μηχανοποιήσιμοι ελαιώνες θα βρεθούν σε δεινή θέση κινδυνεύοντας με εξαφάνιση.

Ωστόσο, από τις τελευταίες ευκαιρίες να σωθεί ο παραδοσιακός ελαιώνας είναι η νέα ΚΑΠ (2023-2027), διότι είναι ο μόνος τύπος ελαιώνα που πληροί τα κριτήρια για υιοθέτηση των φιλοπεριβαλλοντικών σχεδίων (που θα ανέλθουν στο 25% του συνολικού προϋπολογισμού).  Αυτές οι ενισχύσεις θα είναι πολύ σημαντικές για τους ελαιοκαλλιεργητές, κάτι που θα λειτουργήσει ευεργετικά ως κίνητρο για μη εγκατάλειψη των ελαιώνων αυτών.

 Θ) Λύσεις για να μην εγκαταλειφθούν οι παραδοσιακοί ελαιώνες
1) Βελτίωση της ανταγωνιστικότητας του προϊόντος των παραδοσιακών ελαιώνων (βλ. παρακάτω)

2) Βελτίωση παραγωγικότητας (βλ. παρακάτω)

3) Να αναδειχθεί η ποιότητα του προϊόντος από τον παραδοσιακό ελαιώνα που είναι εξαιρετικής ποιότητας και να διαφοροποιηθεί από αυτά των πιο εντατικών ελαιώνων, προκειμένου να βελτιωθεί η θέση του στην αγορά και να «πιάσει» καλύτερες τιμές

4) Θα πρέπει να προωθείται με τον τίτλο του «οικολογικού, ιστορικού, υπέρ της βιοποικιλότητας» προϊόν για να το προτιμήσουν περισσότερο οι καταναλωτές

5) Να διενεργηθούν έρευνες για την επιβεβαίωση της ποιότητας που διαθέτει, με απώτερο σκοπό την εμπιστοσύνη των καταναλωτών, δικαιολογώντας παράλληλα την προστιθέμενη αξία του

6) Ενισχύσεις προς τους «μικρούς» αγρότες

7) Ενισχύσεις προς τους νέους αγρότες
8) Ενισχύσεις μέσω φιλοπεριβαλλοντικών προγραμμάτων της ΚΑΠ

9) Πιο ενεργός ρόλος συνεταιρισμών (βλ. παρακάτω)

 Στρατηγικές μείωσης κόστους

– Να περιοριστεί ο πολυτεμαχισμός του κλήρου, ώστε να μειωθεί δραστικά το κόστος μεταφοράς και να μειωθεί η σπατάλη σε χρόνο

– Αύξηση της πυκνότητας φύτευσης για μεγαλύτερη παραγωγή

– Συνεργασία μεταξύ ιδιοκτητών γης που γειτνιάζουν και αλληλεγγύη μεταξύ τους για να μην χάνεται πολύτιμος εργασιακός χρόνος

– Ανάληψη από εταιρείες ή συνεταιρισμούς των εργασιών συγκομιδής. Το γεγονός αυτό συνεπάγεται μείωση του κόστους μετακίνησης των υλικών, κάτι που με τη σειρά του αποφέρει εξοικονόμηση χρόνου και επιτάχυνση της ελαιοσυλλογής.

Στρατηγικές αύξησης κέρδους

– Η κυριότερη πρακτική είναι η διαφοροποίηση του προϊόντος του παραδοσιακού ελαιώνα από των υπολοίπων ελαιώνων, αναδεικνύοντας την ξεχωριστή ποιότητά του. Μεσοπρόθεσμα αυτό θα οδηγήσει σε επίτευξη υψηλότερων τιμών, κάτι που σχετίζεται άμεσα και έχει θετικό αντίκτυπο στο εισόδημα του παραγωγού.

– Αποτελεσματικότητα συγκομιδής. Είναι πολύ σημαντικό να εφαρμόζεται σωστή διαχείριση της καλλιεργούμενης έκτασης και να πραγματοποιούνται όλες οι διεργασίες με επαγγελματισμό.

– Μέσα από τον ενιαίο τρόπο καλλιέργειας γειτνιαζουσών εκμεταλλεύσεων προκύπτει η βελτιστοποίηση του εργατικού χρόνου, ενώ παράλληλα αυξάνεται η ανταγωνιστικότητα της εκμετάλλευσης, καθώς υπάρχει ενιαίο «μέτωπο» απέναντι στους μεσάζοντες, αποσπώντας καλύτερες τιμές.

Ρόλος Συνεταιρισμών για να μην εγκαταλειφθούν οι παραδοσιακοί ελαιώνες

– Μεγαλύτερο ποσοστό των πόρων να πηγαίνει στους παραδοσιακούς ελαιώνες, γιατί οι εντατικοί αντλούν ήδη πόρους λόγω της μεγάλης τους παραγωγικότητας

– Περισσότερος έλεγχος στις εισαγωγές από τρίτες χώρες για να διατηρηθεί η εγχώρια αγορά, σε σύμπνοια πάντα με την Ε.Ε.

– Καμπάνιες προώθησης για να διαφοροποιηθεί από τα προϊόντα των εντατικών ελαιώνων

– Καλύτερη διαχείριση υδάτινων πόρων, προκειμένου αυτοί να διοχετευτούν στους μηχανοποιήσιμους/μηχανοποιημένους αρδευόμενους παραδοσιακούς ελαιώνες (+50% έως 75% στην παραγωγικότητα αν είναι αρδευόμενος).

Ι) Συμπεράσματα

α) Συνεπώς, για να διατηρηθούν οι παραδοσιακοί ελαιώνες χρειάζεται:

– Διαφοροποίηση του προϊόντος

– Ενισχύσεις (ΚΑΠ, νέοι γεωργοί, «μικροί» γεωργοί)

– Μετατροπή σε αρδευόμενους όσοι παραδοσιακοί ελαιώνες είναι μηχανοποιήσιμοι . Ουσιαστικά, μόνο ο μηχανοποιήσιμος αρδευόμενος παραδοσιακός ελαιώνας μπορεί να δώσει τη λύση για τη διατήρηση του παραδοσιακού ελαιώνα, καθώς έχει μικρότερο κόστος παραγωγής από τον μη μηχανοποιήσιμο παραδοσιακό και φυσικά μεγαλύτερη παραγωγικότητα, ενώ ταυτόχρονα έχει καλύτερη ποιότητα από τον υπερεντατικό.
Αντίθετα, ο μηχανοποιήσιμος μη αρδευόμενος, παρότι έχει αρκετά καλό συσχετισμό με τον υπερεντατικό, δεν προτιμάται έναντι του αρδευόμενου, καθώς η παραγωγικότητά του είναι σημαντικά μικρότερη.

Συνεπώς, όσοι είναι μηχανοποιήσιμοι παραδοσιακοί ελαιώνες είναι προτιμητέο να παραμείνουν ή να μετασχηματιστούν αντίστοιχα από ξερικοί σε αρδευόμενοι.

Καταληκτικά, ο μη μηχανοποιήσιμος παραδοσιακός κινδυνεύει περισσότερο και μπορεί να διασωθεί μόνο από ενισχύσεις και βελτίωση της θέσης του προϊόντος στην αγορά μέσω της διαφοροποίησης. Διαφορετικά θα οδηγηθεί σε πλήρη εγκατάλειψη.

β) Οι κίνδυνοι για την Ελλάδα

Το γεγονός ότι το 80% των ελαιώνων στην Ελλάδα είναι παραδοσιακοί και μάλιστα ο κλήρος είναι μικρός και πολυτεμαχισμένος, το κόστος είναι ιδιαίτερα υψηλό, οι τιμές παραγωγού ιστορικά από τις χαμηλότερες, οι περισσότεροι συνεταιρισμοί σε καθεστώς απραξίας, οδηγεί στο αναπόφευκτο συμπέρασμα ότι το ελληνικό ελαιόλαδο αντιμετωπίζει  για την προσεχή εικοσαετία προκλήσεις επιβίωσης με ανυπολόγιστες επιπτώσεις στην οικονομική, κοινωνική, περιβαλλοντική, διατροφική ισορροπία της χώρας μας.

                       Παράρτημα

Παραγωγή-Κατανάλωση-Εξαγωγές- Εισαγωγές

Α) Ανά Ήπειρο

Παραγωγή Κατανάλωση Εξαγωγές Εισαγωγές
Ήπειρος Χιλιάδες τόνοι Ποσοστό Χιλιάδες τόνοι Ποσοστό Χιλιάδες τόνοι Ποσοστό Χιλιάδες τόνοι Ποσοστό
Αφρική 411,73 14% 254,56 10% 175,03 21% 11,67 2%
Αμερική 62,62 2% 400,96 16% 39,67 5% 383,83 61%
Ασία 230,24 8% 288,66 11% 21,50 3% 68,97 11%
Ευρώπη 2.241,92 76% 1.585,40 62% 582,13 71% 135,93 22%
Ωκεανία 18,57 1% 39,57 2% 4,33 1% 25,33 4%
Σύνολο 2.965,07 100% 2.569,14 100% 822,66 100% 625,73 100%

 

– Η κατανάλωση ελαιολάδου αυξάνεται από 2 έως 3,9% ανά έτος σε 198 χώρες

– Η Ευρώπη είναι ο κύριος εξαγωγέας (71% του συνόλου)

– Η Ωκεανία δεν έχει ούτε εισαγωγές ούτε εξαγωγές, κάτι που σημαίνει πως καλύπτει μόνη της τις ανάγκες της σε ελαιόλαδο και ελιά, ενώ δεν έχει διαύλους επικοινωνίας με άλλες ηπείρους.

– Ο κυριότερος παράγοντας ζήτησης για κατανάλωση προέρχεται από τις χώρες- παραγωγούς

Β) Ανά χώρα (Κύριες ελαιοπαραγωγές χώρες)

 
ΧΩΡΑ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗ ΕΞΑΓΩΓΕΣ ΕΙΣΑΓΩΓΕΣ
Χιλιάδες τόνοι % Χιλιάδες τόνοι % Χιλιάδες τόνοι % Χιλιάδες τόνοι %
Ισπανία 1.318 43,51% 470,83 18,19% 293,67 35,42% 62,57 8,50%
Ιταλία 361,93 11,95% 534,37 20,64% 198 23,88% 46,87 6,37%
Ελλάδα 287 9,47% 125 4,83% 18,87 2,28% 0 0,00%
Τυνησία 173 5,71% 29,67 1,15% 130,67 15,76% 0 0,00%
Τουρκία 197 6,50% 147,5 5,70% 43,33 5,23% 0 0,00%
Μαρόκο 126,67 4,18% 120 4,64% 13,67 1,65% 7,33 1,00%
Συρία 106,67 3,52% 96,33 3,72% 10,33 1,25% 0 0,00%
Πορτογαλία 104,43 3,45% 71,67 2,77% 46,1 5,56% 2,27 0,31%
Αλγερία 75,83 2,50% 75,17 2,90% 0 0,00% 0,17 0,02%
Αργεντινή 30,5 1,01% 7,83 0,30% 27,83 3,36% 0 0,00%
Σύνολο κύριων χωρών 2.781 91,81% 1.678 64,83% 782 94,31% 119 16,16%
Υπόλοιπος κόσμος 248,05 8,19% 910,04 35,16% 46,69 5,63% 616,95 83,81%
Γεν. σύνολο 3.029,08 100% 2.588,41 100% 829,16 100% 736,16 100%

 

-Στην Ελλάδα η παραγωγή αγγίζει τους 287.000 τόνους, που αντιστοιχεί στο 9,74% της παγκόσμιας παραγωγής, ενώ καταναλώνονται 125.000 τόνοι προϊόντος.

– Οι εξαγωγές της Ελλάδας ανέρχονται σε 18.870 τόνους (2,28% παγκοσμίως). Σε σχέση με Ισπανία (35,42%), Ιταλία (23,88%), ακόμα και Τυνησία (15,76%) υπάρχει μεγάλη υστέρηση

Σ.Σ.

* Ο κ. Juan Vilar  είναι γνωστός στους αναγνώστες μας του Ελιά & Ελαιόλαδο και του olivenews.gr  (βλ. Διάλογος για τα Δίκτυα Εμπορίας / Εκπρόσωποι 9 χωρών συζητούν για την περίοδο 2020-2021).

Η παρούσα δημοσίευση στην Ελλάδα είναι προϊόν αποκλειστικής συνεργασίας και απαγορεύεται η εν όλω ή εν μέρει αναπαραγωγή της χωρίς γραπτή άδεια των Juan Vilar και Βασίλη Ζαμπούνη.

 

olivenews.gr

Σχετικά Άρθρα

Αφήστε μια απάντηση

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *

Αυτός ο ιστότοπος χρησιμοποιεί το Akismet για να μειώσει τα ανεπιθύμητα σχόλια. Μάθετε πώς υφίστανται επεξεργασία τα δεδομένα των σχολίων σας.

Back to top button