Από τα « Τετράδια Ιστορίας» του Παναγιώτη Α. Κατσίβελα , ιατρού.
Όσο πιο πολύ ξεσκονίζεις την Ιστορία , άλλες τόσες εκπλήξεις αποκομίζεις . Όταν διάβασα αναζητώντας την ιατρική επιστήμη και πράξη στην περίοδο της Επανάστασης , δεν σας κρύβω την έκπληξή μου αλλά και την απορία για το πως γίνονταν , οι ραφές τραυμάτων με τα κεφάλια , ναι μάλιστα τα κεφάλια των μερμηγκιών . Υπηρεσίες ιατρών παρείχαν στους Επαναστατημένους Έλληνες πολεμιστές κυρίως οι εμπειρικοί ιατροί οι οποίοι είχαν εξαιρετικές ικανότητες στην αντιμετώπιση των τραυμάτων ,αν και τα μέσα αλλά και οι γνώσεις της εποχής δεν βοηθούσαν . Τους εμπειρικούς αυτούς , αποκαλούσαν και Ιατροχειρουργούς .
Η συρραφή λοιπών των τραυμάτων γινόταν με βελόνα και κοινή κλωστή ή με κεφαλές μερμηγκιών .
Η τεχνική
Τα μεγάλα μυρμήγκια διαθέτουν ισχυρές γνάθους που λειτουργούν σαν… φυσική πένσα. Για εκατοντάδες χρόνια η παραδοσιακή ιατρική εκμεταλλευόταν αυτό το γεγονός για να κλείσει διάφορες ανοιχτές πληγές στο σώμα: Ο θεραπευτής κρατούσε το μυρμήγκι από τα άκρα και στη συνέχεια τοποθετούσε το κεφάλι του επάνω στο τραύμα. Το φυσικό ένστικτο του εντόμου είναι να δαγκώσει προς τα κάτω. Τότε ο θεραπευτής αφαιρούσε το σώμα του μυρμηγκιού και είχε ένα φυσικό… ράμμα. Αν και πρωτόγονη, θεωρείται πολύ αποτελεσματική μορφή έκτακτης ιατρικής… ανάγκης.
Ιστορική επιβεβαίωση
Ο Μακρυγιάννης στα Απομνημονεύματά του έχει διασώσει το εξής για ένα πολεμιστή του : « .. του ρίχτηκαν οι Τούρκοι απάνω του , παίρνει ένα γιαταγάνι τούρκικο και σκοτώνει τέσσερους και εκεί όπου τον πολεμούσαν του δίνουν μια μαχαιριά εις την κοιλιά και σκοτώνει το Τούρκο και με το μαχαίρι εις την κοιλιά ήρθε ,εκεί όπου είμαστε ,εκεί εις το ταμπούρι . και δεν του πειράξαμε το μαχαίρι . Με τούτο στη κοιλιά τον πήγαμε εκεί οπούταν οι ειδικοί και ήταν και ο γιατρός . και τόβγαλε το μαχαίρι και με των μερμήγκων τα κεφάλια τούρραψε την κοιλιά . Και τράβηξε ο καημένος κοντά ένα χρόνο να γιατρευτεί ..» κάτι βέβαια που δεν είχε σχέση με το ράψιμο αλλά με τον τραυματισμό των εσωτερικών σπλάχνων και την περιτονίτιδα .
Να σημειώσουμε εδώ ότι το κοιλιακό τοίχωμα για την συρραφή του , χρειάζεται πολύ ισχυρά ράμματα και οι τάσεις που αναπτύσσονται στα χειρουργικά χείλη του τραύματος είναι πολύ ισχυρές .
Για την συγκεκριμένη πρακτική της συρραφής των τραυμάτων ο Γιάννης Βλαχογιάννης σημειώνει τα εξής με την γλώσσα της εποχής του : « προσαγώμενοι μεγάλοι ζωντανοί μέρμηγκες , έδαγκον τα χείλη του τραύματος , κεκλεισμένα , αμέσως δι΄αποκοπτομένου του σώματος αυτών , έμενε η κεφαλή σχηματίζουσα ούτω βελονιάν ικανώς ισχυράν» .
