Από τα « Τετράδια ιστορίας» του Παναγιώτη Α. Κατσίβελα , ιατρού.
Ήταν 16 Σεπτεμβρίου του 1940 , λίγες ημέρες πριν την είσοδο της Ελλάδας στον 2ο Παγκόσμιο πόλεμο , μετά την επίθεση της Ιταλίας στην πατρίδα μας , όταν την νύχτα , στην θύρα του Ξενοδοχείου « Αχίλλειον» στους Γαργαλιάνους εγκαταλείπετε άρρεν τέκνον , το οποίο παραδόθηκε στην Χωροφυλακή , στο σταθμό των Γαργαλιάνων . Φαινόμενο όχι και τόσο σπάνιο για την εποχή. Η Κοινότητα των Γαργαλιάνων αναλαμβάνει την φροντίδα του μωρού . Αναζητεί τροφό , αναζητεί κατάλληλο τροφό , την οποία και ενισχύει οικονομικά :
«Το Κοινοτικό Συμβούλιο με την Πράξη 112 της 20 -10-1940 εγκρίνει δαπάνη προς ενίσχυση της Παναγιώτας συζύγου Ι. Βλάχου την οποία κρίνει κατάλληλο ως τροφό για να αναλάβει το έκθετο άρρεν τέκνον» .
Και η φροντίδα αυτή έχει διάρκεια :
Έτσι με την Πράξη αριθ. 28/1941 εγκρίνουν ομόφωνα την μεταφορά κονδυλίου για την αμοιβή της Παναγούλας Ι. Βλάχου δια την συντήρηση εκθέτου τέκνου με αποζημίωση από 16 Σεπτεμβρίου -31 Μαρτίου 1941 συνολικά 2600 δραχ. , που αντιστοιχούσαν σε 400 δραχ τον μήνα .
Τροφός ήταν η γυναίκα που θήλαζε ξένο τέκνο , ενώ παραμάννα είναι η γυναίκα που αναλαμβάνει , με αμοιβή , να μεγαλώσει ένα παιδί .
Ο θεσμός της τροφού συναντάται από τα Ομηρικά χρόνια που αποκαλείται «τίτθη» -βυζάχτρα : « Έσκουξ’ εκείνο κι έγειρε στο στήθος της βυζάστρας» (Ιλιάδα, μτφρ. Ι. Πολυλάς)
Φημισμένες τροφοί στην αρχαιότητα ήταν του Οδυσσέα η Ευρύκλεια, του M. Αλεξάνδρου η Ιονική, η καλύτερη τροφός της Μακεδονίας. Αυτή τον μεγάλωσε με πολύ αγάπη και φροντίδα. Ονομαστές επίσης τροφοί που έγιναν περιζήτητες ήταν οι Σπαρτιάτισσες. Tον 5ο π. X. αιώνα στις γραμμές της αθηναϊκής αριστοκρατίας διαδόθηκε ιδιαίτερα η Λακωνομανία. Αυτές έδιναν στα παιδιά μεταξύ των άλλων και την τραχιά σπαρτιατική αγωγή. H παραμάνα του Αλκιβιάδη, η Aμυκλά, ήταν Σπαρτιάτισσα.
H μεγάλη θνησιμότητα κατά τον τοκετό, η έκθεση σε ανεπιθύμητη εγκυμοσύνη, ο πατέρας από φτώχεια ή από άλλο λόγο που δεν μπορούσε ή δεν ήθελε να αναθρέψει το νεογέννητό του ήταν λόγοι για την έκθεση και της ανάγκης τροφού .
Η έκθεση νεογέννητου ήταν επίσης φαινόμενο που παρατηρείτο από την αρχαιότητα . Έτσι βλέπουμε στον Οιδίποδα του Σοφοκλή «Ο Λάιος, βασιλιάς της Θήβας, είχε πάρει χρησμό πως το παιδί που θα γεννούσε με την Ιοκάστη θα σκότωνε τον πατέρα του και θα παντρευόταν τη μητέρα του. Έτσι, όταν ο γιος τους γεννήθηκε, τρύπησαν τα πόδια του και τον άφησαν έκθετο στον Κιθαιρώνα. Κάποιος βοσκός βρήκε το βρέφος, το έσωσε και το έδωσε σε άλλο βοσκό, που το παρέδωσε στον αφέντη του, τον βασιλιά της Κορίνθου. Αυτός το μεγάλωσε σαν παιδί του».
Για την τύχη του έκθετου βρέφους της ιστορίας μας , δεν έχω κάτι άλλο να σας πω . Σίγουρα δεν ήταν ένα μεμονωμένο γεγονός .
Αυτό όμως που επιβεβαιώνεται είναι η ευαισθησία της κοινωνίας των Γαργαλιάνων και η διαρκώς λαμβανόμενη πρόνοια από την Κοινότητα για τα έκθετα βρέφη και τον θηλασμό τους όπως καταδεικνύεται από την κατάθεση του Προϋπολογισμού για το έτος 1928-29 που στα Έξοδα έχουμε πολύ ενδιαφέρουσες καταγραφές :
Εκ του προϋπολογισμού του 1928-29
[…]
Β. Από τα Έξοδα
α. Υγεία και Φιλανθρωπία
Το κοινοτικό συμβούλιο ψηφίζει ομόφωνα :
1. 20.000 δραχ. δια την καθαριότητα της κοινότητας
2. 500 δραχ για τον Δαμαλισμό των κατοίκων
3. 12.8000 δραχ. δια την στήριξη εκθέτων
4. 950 δραχ. μηνιαίως υπέρ της νοθοτρόφου Σταυρούλας Δημητροπούλου
5. 300 δραχ. υπέρ της Θεόνης Αν. Σκοτάδη
6. 250 δραχ. υπέρ της Ρουμπίνης Κ. Μαλτέζου και δραχ. 250 υπέρ της Παναγούλας Γ. Τζωρτζίνη
7. 7200 δραχ δια μισθό Κοινοτικού ιατρού
8. 2000 δραχ. για την καταπολέμηση λοιμωδών νόσων .
9. 7200 δραχ. για μισθό κοινοτικής μαίας
10. 10.000 δραχ. υπέρ προστασίας θηλάζοντος βρέφους .
Είναι αξιοθαύμαστος η κοινωνική πρόνοια στους Γαργαλιάνους του μεσοπολέμου που βεβαίως συμπληρώνεται με τα κοινοτικά μαθητικά συσσίτια , την δράση του «Συλλόγου Αρωγή» αλλά και τις προσφορές ανιδιοτελών ιδιωτών .
