Υπάρχουν κάστρα στην περιοχή της Μεσσηνίας, όπως το Νιόκαστρο, της Μεθώνης, της Κορώνης, που διατηρούνται σε πολύ καλύτερη κατάσταση και έχουν εύκολη πρόσβαση. Το στοίχημα που θα βάλεις, όμως, είναι να ανεβείς στο ερειπωμένο Παλαιόκαστρο της Πύλου. Η προσπάθεια θα σε αποζημιώσει αφού η θέα προς τα τέσσερα σημεία του ορίζοντα είναι 360 μοιρών.
Το Παλαιόκαστρο (ή Παλαιοναβαρίνο) δεσπόζει στον κόλπο του Ναυαρίνου και η θέα από εκεί ψηλά είναι τόσο εντυπωσιακή που οι ντόπιοι λένε -υπερβάλλοντας φυσικά- ότι τις ξάστερες νύχτες μπορείς να δεις ακόμη και τα φώτα της Μάλτας. Οι Φράγκοι που το έκτισαν στον λόφο του αρχαίου Κορυφασίου θα ήξεραν να σας πουν λεπτομέρειες -αν και είχαν πολύ σοβαρότερα πράγματα να κάνουν από το να αγναντεύουν. Όπως το να αμύνονται ενάντια στους εχθρούς που το επιβουλεύονταν διαρκώς και το πολιορκούσαν.
Το γεγονός πάντως παραμένει: από την κορυφή του ερειπωμένου κάστρου μπορείτε να χαρτογραφήσετε όλη την περιοχή. Προς τα δυτικά απλώνεται το Ιόνιο, προς βορρά το τέλειο ημικύκλιο του όρμου της Βοϊδοκοιλιάς, στα ανατολικά βρίσκεται η λιμνοθάλασσα της Γιάλοβας, στα νοτιοανατολικά ο κόλπος του Ναυαρίνου με την Πύλο και στα νότια το διάσημο νησάκι της Σφακτηρίας.
Από την κορυφή του ερειπωμένου κάστρου μπορείτε να χαρτογραφήσετε όλη την περιοχή/Photo: Shutterstock
Μεγάλες αράχνες στήνουν περίπλοκους ιστούς που λυπάσαι να χαλάσεις, τα βάτα πολιορκούν τα πόδια, τα κλαδιά των δέντρων μπαίνουν στον δρόμο σας, τα αγριολούλουδα ομορφαίνουν το τοπίο και το μονοπάτι δυσκολεύει όσο πιο ψηλά ανεβαίνετε. Το καλοκαίρι, μάλιστα, η ζέστη δεν αστειεύεται, οπότε ξεκινήσετε το περπάτημα νωρίς το πρωί.
Τα ερείπια που συναντάτε στο δρόμο σας μέχρι την κορυφή, αφηγούνται την ιστορία του κάστρου που διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο σε όλα τα ιστορικά γεγονότα της περιοχής, μέχρι που εγκαταλείφθηκε στα μέσα του 16ου αιώνα. Κτίστηκε τον 13ο αιώνα από τον σταυροφόρο Νικόλαο II de Saint Omer, γαλλικής καταγωγής άρχοντα της Θήβας, επάνω στα ερείπια αρχαίας οχύρωσης. Η κατασκευή του συνεχίστηκε από έμπειρους Ενετούς μηχανικούς τον 15ο αιώνα για να ολοκληρωθεί από τους Οθωμανούς. Αυτοί, το 1573 μετά την ήττα τους στη ναυμαχία της Ναυπάκτου, άρχισαν να κτίζουν το Νιόκαστρο στην άλλη πλευρά του κόλπου, με στόχο τον έλεγχο της νότιας εισόδου του. Από τότε και μετά το επιβλητικό κάστρο έχασε την σημασία του και ονομάστηκε Παλαιόκαστρο (ή Παλιόκαστρο).
Παλαιόκαστρο Ναυαρίνου/Photo: Shutterstock
Πριν συμβούν όλα αυτά, πάντως, θα πρέπει να πούμε ότι το συγκεκριμένο φρούριο δεν είχε ίδια τύχη με τα άλλα της Πελοποννήσου, που τα κατέλαβαν οι Οθωμανοί από το 1460, αλλά παρέμεινε στους Ενετούς. Οι υπερασπιστές του το παρέδωσαν για να μην έχει την ίδια τύχη, όταν το 1500 ο σουλτάνος Βαγιαζήτ Β’ με το στρατό του κατέλαβε και κατέστρεψε τη Μεθώνη.
Το Παλαιόκαστρο από drone θυμίζει τραπέζιο και η συνολική του έκταση έφτανε τα 50 στρέμματα/Photo: Shutterstock
Το Παλαιόκαστρο από drone θυμίζει τραπέζιο. H συνολική του έκταση έφτανε τα 50 στρέμματα. Ένας ειδικός θα σας πει ότι στα ερείπιά του αποτυπώνονται οι πολλές και διάφορες οικοδομικές φάσεις και προσθήκες που υπέστη. Σήμερα, βλέπετε κυρίως τη μορφή που είχε τον 16ο αιώνα. Το εξωτερικό τμήμα των τειχών και κάποιοι πύργοι διατηρούνται. Στο εσωτερικό των τειχών θα δείτε μόνο ερείπια, επειδή δεν έχουν γίνει έργα αναστήλωσης. Στην κορυφή του βόρειου τμήματος θα πρέπει να υπήρχε η αρχαία ακρόπολη, πάνω στην οποία κτίστηκε το παλάτι του Saint Omer. Κάτω από τα τείχη του Παλαιόκαστρου βρίσκεται η λεγόμενη σπηλιά του Νέστορος, η οποία θεωρείται ότι επικοινωνούσε μαζί του. Την αναφέρει ο περιηγητής Παυσανίας και εξερευνήθηκε αρχικά το 1874 από τον Ερρίκο Σλήμαν.
Πώς θα πάτε: υπάρχει μονοπάτι που ξεκινάει από την Βοϊδοκοιλιά, και ένα ακόμη από την πλευρά που είναι η παραλία Διβάρι, στη νότια πλευρά του κάστρου.
Καλά, έχει σκεφτεί ποτέ κανείς πως ανέβηκε τόση πολλή πέτρα πάνω σε αυτό το σημείο;
Μιλάμε εύκολα για μια από τις πιο απίθανες τοποθεσίες σε όλη την Πελοπόννησο, αφημένη – εννοείται – στην τύχη της, από μια διαχρονικά τραγική κεντρική διοίκηση του υπουργείου των καρεκλοκενταυρων. Εντωμεταξυ η πύλη είναι έτοιμη να καταρρεύσει στην κυριολεξία πάνω στο κεφάλι των επισκεπτών.
Το κάστρο χτίστηκε τον 13ο αιώνα, από τον Γάλλο Γερονικολο. Εννοείται απίστευτη κατασκευή για την εποχή του.
Οι πηγές αναφέρουν πως στο σημείο έχουμε διαδοχικά Μυκηναϊκή Ακρόπολη, οχυρό της κλασσικής εποχής, στην συνέχεια οχυρό της ελληνιστικής εποχής, στην συνέχεια οχυρό του Βυζαντίου. Βέβαια, αυτό αποτελεί τυπικό μοτίβο σε τέτοιες τοποθεσίες της πατρίδας.
Πάλι καλά που δεν το έχτισαν οι Σλάβοι, γιατί οι “ιστορικοί” και οι “αρχαιολόγοι” του διαδικτύου (Πρώτο Θέμα, κλπ) θα μας έλεγαν πως είμαστε όλοι απόγονοι του Γκόραν, του Ζόραν, του Νόβακ, και της Λουντμίλα.
Απορώ αν όλοι αυτοί έχουν δει ποτέ έναν γνήσιο Σλάβο από κοντά και όταν τελικά το κάνουν τι θα καταλάβουν.
Πάντως λεφτά υπάρχουν για τα πάντα εκτός από τις αναστηλώσεις των εκπληκτικών μνημείων – ή έστω την μερική βελτίωση αυτών – οι οποίες θα έδιναν δουλειά σε χιλιάδες επιστήμονες και τεχνίτες και θα άφηναν έργο για τους επόμενους αιώνες.
Πραγματικά δεν υπάρχουν λόγια.
Ντρέπεται και η ντροπή.