Από τα Τετράδια Ιστορίας του Παναγιώτη Α. Κατσίβελα.
Το 1930 και με αφορμή τον εορτασμό της πρώτης εκατονταετηρίδας από την δημιουργία του Νέου Ελληνικού Κράτους η Κυβέρνηση του Ελ. Βενιζέλου καλεί στην Αθήνα τον Γάλλο δημοσιογράφο Rene Puaux ( Ρενέ Πυώ) , για να συμμετάσχει στις Δελφικές εορτές του 1930 .
Ο Puaux θεωρείται ο τελευταίος μεγάλος φιλέλληνας δεδομένου του πολυσήμαντου συγγραφικού του έργου , με αντικείμενο την Ελλάδα.
Έλεγε για την Ελλάδα « …Ο Πολιτισμός μας περνάει σήμερα κρίση …κρίση φαινομενικά οικονομική αλλά πρωτίστως κρίση πνευματική , κρίση πολιτισμού. Δεν έχω να προτείνω άλλη θεραπεία από την «επιστροφή στην Ελλάδα»
Αν η επιστροφή στην ολόφωτη τούτη χώρα με το ακτινοβόλο παρελθόν της δεν αρκεί ίσως να γιατρέψει τα πάντα , βοηθάει πάντως να υπομείνουμε καρτερικά τα βάσανά μας , γιατί ετούτη η χώρα μας διδάσκει την ελπίδα…»
Εικ. Πορτραίτο του Rene Puaux.
Ο Ρενέ Πυώ , με όλες τις πληροφορίες, από τις εκδόσεις της αποστολής της Γαλλικής Ακαδημίας Επιστημών στην Ελλάδα αλλά και τις βιωματικές εμπειρίες στρατιωτικών (1)που συμμετείχαν στο Γαλλικό Εκστρατευτικό του Μαιζώνος , επισκέπτεται την Πελοπόννησο . Συγγράφει το έργο του « Ελλάδα Γη Αγαπημένη των Θεών» στο οποίο υπάρχουν σημαντικές πληροφορίες για την περιοχή των Γαργαλιάνων , της Πύλου , της Μεθώνης και της Γιάλοβας, τις οποίες και επισκέφθηκε .
Θέμα μας σήμερα η Μαρία η Τριπολιτσιώτισσα ή Τουρκο- Μαρία , απ’ ότι φαίνεται , η ομορφότερη και διασημότερη «ελεύθερη ιέρεια της Αφροδίτης» της εποχής της .
Η Τουρκο-Μαρία στο Ναβαρίνο .
Το γαλλικό εκστρατευτικό σώμα αποβιβάσθηκε στις 29 και 30 Αυγούστου 1828 στην περιοχή του Πεταλιδίου και στις 15 Σεπτέμβρη εγκαταστάθηκε στην Μεθώνη και την Γιάλοβα κοντά στο Ναβαρίνο.
Από τον Σεπτέμβριο ε.ε. όμως εμφανίζεται και η Τουρκο-Μαρία στην Γιάλοβα . Γράφει ο Rene Puaux για αυτό:
«Το τι συνέβη στο Ναβαρίνο και λίγο αργότερα στην Πάτρα , όταν η ωραία Αρβανίτισσα Μαρία η Τριπολιτσιώτισσα έκανε την εμφάνισή της , προπομπός ενός επιβλητικού τάγματος ιερειών της Κυθήριας Αφροδίτης (2) είναι μια άλλη ιστορία» .
Ήταν και οι πρώτες γυναίκες που εμφανίσθηκαν στην περιοχή αλλά η σύφιλη στους Γάλλους στρατιώτες ήταν μια πραγματικότητα , « …η ιατρική στατιστική σημειώνεται ότι τις δώδεκα τελευταίες μέρες του Σεπτεμβρίου νοσηλεύτηκαν στη Γιάλοβα σαρανταεφτά πάσχοντες από αφροδίσια νοσήματα . Η ελληνική Αφροδίτη ήταν εντελώς αθώα του εγκλήματος , αφού δεν υπήρχε ούτε μία γυναίκα στην περιοχή…».
Περιγραφή της περίφημης Τουρκο- Μαρίας .
Μια μοναδική περιγραφή της κάνει ο Jacques Mangeart στο έργο του « Souvenirs de La Morre» , Paris 1830 :
«…Στο αναμεταξύ παρουσιάστηκε στας Πάτρας μια καλλονή διατεθειμένη να προμηθεύσει στους Γάλλους αξιωματικούς , τις χαρές και τις διασκεδάσεις που δεν είχαν ακόμα μπορέσει ν’ απολαύσουν παρά μόνο στα αποπλανητικά όνειρα της νύχτας . Ερχόταν από την Τριπολιτσά , πρωτεύουσα του Μοριά. Γεννημένη από γονείς Τούρκους , είχε αλλαξοπιστήσει και είχε γίνει χριστιανή , ασφαλώς για να γλυτώσει από τον θάνατο , που νόμιζε ότι την απειλούσε από τους Έλληνες που την είχαν αιχμαλωτίσει που την είχαν αιχμαλωτίσει στην πολιορκία εκείνης. […] Η φήμη αυτού του απρόσμενου ερχομού, αυτής της ανέλπιστης ευτυχίας διαδόθηκε το ίδιο βράδυ σ’ όλα τα καφενεία. Δεν εμιλούσαν παρά για την «όμορφη Αρβανιτοπούλα» . Έτσι την έλεγαν στην αρχή .Λεγότανε Μαρία και καθώς ήτανε Τούρκισσα στην καταγωγή , προσέθεσαν στο όνομά της και αυτό το επίθετο και την ονόμασαν από τότε Τουρκο-Μαρία ή Μαρία η Τριπολιτσιώτισσα.[…] Έκτισαν μια καλύβα από κλαδιά και καλάμια στην μέση του κάμπου , ο «αδελφός» είχε κτίσει επιπλέον ένα μικρό μαγαζί , όπου έμενε όλη την ημέρα πουλώντας καπνό και ρακή. […] Ένα από τα κυριότερα θέλγητρα της Τουρκο-Μαρίας ήτανε το υπέροχο στήθος της , που το εξέθετε στα βλέμματα των ευνοουμένων εραστών της. Τίποτε δεν μπορούσε να παραβληθεί σε ομορφιά μ’ αυτές τις δύο γοητευτικές σφαίρες , που χωρίζονταν η μία από την άλλη από ένα χώρισμα που ενέπνε την φιληδονία , την ευτυχία και τον έρωτα. Τίποτα δεν μπορούσε να παραβληθεί με την ευλύγιστη σταθερότητά τους , αν μπορώ να εκφραστώ έτσι . Είναι αλήθεια πως αυτή η ευλυγισία και αυτή η σταθερότης οφειλόταν σε ένα μικρό στρατήγημα φιλαρέσκειας. Ελάτε , Γαλλίδες καλλονές , που ξέρετε να φροντίζετε τα δώρα της φύσεως , ελάτε να πάρετε μαθήματα από μια καλλονή ελληνική και παραδεχθείτε ότι πλάϊ σ’ αυτή θα φανείτε οπισθοδρομικές στο ζήτημα της φιλαρέσκειας . Θα μπορούσατε μα ποιο μέσον η όμορφη Αρβανιτοπούλα μας κατάφερνε να δείχνει τέτοια υπέροχα στήθη , που έμοιαζαν να μην είναι πλασμένα για θνητούς; Εδώ δεν υπάρχουν ούτε μπούστοι , ούτε κορσέδες . Αυτή η χάρις οφειλόταν σε κάτι μεταξωτές κορδέλες , που κατέβαιναν από τους μεταξωτούς από τους λευκούς ώμους , κρύβονταν κάτω από την κατακόκκινη μπλούζα που φορούσε και συγκρατούσαν το μακρύ βαμβακερό φόρεμά της ,το κεντημένο με χρυσάφι και πορφύρα. Το βάρος του πλούσιου αυτού φορέματος τραβούσε στην ζώνη της σειρήνας μας αυτές τις μαγικές κορδέλες , που ήταν σταυρωτές πίσω σαν τιράντες. Κατάφερνε να τις περνάει σχεδόν στην μέση του καθενός από τα δύο αλαβάστρινα ημισφαίριά της , έτσι που η πολύτιμη κορδέλα τ΄ απομάκρυνε το ένα από το άλλο , κι εκείνο έδινε σ’ εκείνο το διπλό θησαυρό της μια σταθερότητα που , με το να είναι τεχνητή , δεν ενθουσίαζε λιγότερο από μια από τις πέντε αισθήσεις με τις οποίες μας προίκισε η γενναιόδωρη φύση. Η μικρή κόκκινη μπλούζα ήταν αρκετά ανοικτή ώστε το μάτι να μπορεί να διακρίνει και να χαρεί αυτά τα θέλγητρα , αλλά συγχρόνως έκρυβε τις κορδέλες , και έτσι η γοητεία παρέμενε πλήρης.
Τα τόσα θέλγητρά χάρισαν στην Τουρκο- Μαρία την φήμη που την έκαμε διάσημη αμέσως μόλις έφτασε στην Πάτρα….»
Παραπομπές :
(1)Πολλές από τις πληροφορίες που αφορούν αυτή την αποστολή προέρχονται από τις άμεσες μαρτυρίες των Εζέν Καβαινιάκ (Eugène Cavaignac, Λοχαγός στο 2ο Τάγμα Μηχανικού και μελλοντικός Πρωθυπουργός της Γαλλίας το 1848), Αλέξανδρος Δυόμ (Alexandre Duheaume, Λοχαγός στο 58ο Τάγμα Πεζικού), Ζακ Μανζάρ (Jacques Mangeart, συνιδρυτής ενός τυπογραφείου και της Γαλλο-ελληνικής εφημερίδας «Le Courrier d’Orient» (Ο ταχυδρόμος της Ανατολής), στην Πάτρα το 1829) και του ιατρού Δρ. Γκασπάρ Ρου(Gaspard Roux, Γενικός Διευθυντής της Ιατρικής Υπηρεσίας της αποστολής), οι οποίοι βρίσκονται όλοι εκεί στην Πελοπόννησο, ως μέρος της στρατιωτικής εκστρατείας.
(2) Η γέννηση της Αφροδίτης στα Κύθηρα, σύμφωνα με τη μυθολογία, υπήρξε το γεγονός εκείνο που καθόρισε και τη μετέπειτα πορεία του νησιού. Σύμφωνα με τη Θεογονία του Ησίοδου η Αφροδίτη γεννήθηκε στους αφρούς της θάλασσας των Κυθήρων, όταν έπεσαν σε αυτήν τα αποκομμένα από τον Κρόνο γεννητικά όργανα του πατέρα του Ουρανού. Τα κύματα παρέσυραν, σύμφωνα με αυτήν την εκδοχή του μύθου, στη συνεχεία τη θεά, η οποία έφθασε στην Πάφο της Κύπρου, όπου επίσης λατρεύτηκε ως θεά – προστάτης του νησιού.
Από τα Κύθηρα φέρεται να έχει και την προσωνυμία Κυθέρεια η Αφροδίτη, η οποία λατρεύτηκε στην αρχαιότητα ως Ουρανία, θεά – προστάτιδα της αγάπης και του αγνού ερωτά, με κύριο τόπο λατρείας τα Κύθηρα.
Βιβλιογραφία :
1) Rene Puaux , Ελλάδα η Αγαπημένη των Θεών , εκδόσεις Παπαδήμα , Αθήνα 1995
2) Αναμνήσεις από τας Πάτρας Jacques Mangeart ( Ζακ Μανζάρτ ), Αθήνα 2019
