Με αλλαγές στην κυβέρνησή του ξεκινά την πέμπτη του θητεία ως πρόεδρος της Ρωσίας ο Βλαντίμιρ Πούτιν, ο οποίος ορκίζεται σήμερα στο Κρεμλίνο, στις 12 το μεσημέρι.
Η ορκωμοσία του Πούτιν έρχεται λίγες ημέρες μετά τη σύλληψη του αναπληρωτή υπουργού Άμυνας στη Ρωσία, Τιμούρ Ιβάνοφ στις 23 Απριλίου.
Στη Ρωσία, όπου οι δικαστικές υποθέσεις υψηλού προφίλ «τρέχουν» από την πολιτική και όχι από το κράτος δικαίου, οι συλλήψεις συχνά μεταφέρουν μηνύματα και όχι δικαιοσύνη. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η σύλληψη του Ιβάνοφ αποτελεί «βόμβα», από τη στιγμή που τέτοιες υποθέσεις κατά ανώτερων αξιωματούχων είναι σπάνιες.
Μετά την ορκωμοσία ναμένεται να ακολουθήσει κυβερνητικός ανασχηματισμός.
Έτσι, ερμηνεύεται ευρέως ως δυσοίωνο σημάδι για τον επί μακρόν υπουργό Άμυνας της Ρωσίας Σεργκέι Σοϊγκού, όπως αναφέρει το Politico.
Αν και ο Σοϊγκού έχει δώδεκα βουλευτές, ο Ιβάνοφ ήταν από τους στενότερους συμμάχους του. Οι δεσμοί τους χρονολογούνται εδώ και περισσότερο από μια δεκαετία, αφού πρώτα συνεργάστηκαν στην περιφερειακή κυβέρνηση της Μόσχας, προτού ο Ιβάνοφ ακολουθήσει το αφεντικό του στο υπουργείο Άμυνας.
Ο δικηγόρος του Ιβάνοφ αρνείται τις κατηγορίες, αλλά απολύθηκε από τον Σοϊγκούτην περασμένη εβδομάδα, όπως μετέδωσε το ρωσικό πρακτορείο ειδήσεων TASS.
Στην τελευταία του δουλειά, στην οποία επέβλεπε στρατιωτικές κατασκευές, ο Ιβάνοφ ήταν υπεύθυνος για μερικά από τα πιο διάσημα έργα της Ρωσίας, μεταξύ άλλων ενός γιγαντιαίου καθεδρικού ναού με στρατιωτικό θέμα και ενός πατριωτικού θεματικού πάρκου στα περίχωρα της Μόσχας.
Πιο πρόσφατα, για τις εργασίες ανοικοδόμησης της κατεστραμμένης πόλης Μαριούπολη στην κατεχόμενη Ουκρανία.
Η πρόσβασή του σε αστρονομικά κεφάλαια του χάρισε το παρατσούκλι «το πορτοφόλι του Σοϊγκού».
Αντί να κρύψει τον πλούτο του, ο Ιβάνοφ τον επιδείκνυε. Για χρόνια, τα ταμπλόιντ και οι ανεξάρτητοι δημοσιογράφοι κατέγραφαν την αγάπη του για τις γυναίκες, τα πλούσια ακίνητα, τα ρούχα σχεδιαστών και τα ταξίδια του στη γαλλική Ριβιέρα.
Αλλά στη Ρωσία, το να ζει κανείς έναν τρόπο ζωής που δεν συνάδει με έναν κυβερνητικό μισθό δεν είναι ασυνήθιστο, πόσο μάλλον λόγος για σύλληψη.
Πώς φτάσαμε στη σύλληψη Ιβάνοφ
Έρευνα του 2022 για τον Ιβάνοφ από την ομάδα του εκλιπόντος ηγέτη της αντιπολίτευσης Αλεξέι Ναβάλνι περιέγραψε πώς ο Ιβάνοφ σε μια περίπτωση κατέβασε το μανίκι του εκπροσώπου του Κρεμλίνου Ντμίτρι Πεσκόφ για να καλύψει ένα πολυτελές ρολόι στον καρπό του – ένα παράδειγμα του τρόπου με τον οποίο η ελίτ του Πούτιν προστατεύει η μία την άλλη από τον έλεγχο.
Είναι ασφαλές να πούμε ότι κάτι άλλαξε και ο Ιβάνοφ, ένας καλά δικτυωμένος εσωτερικός άνθρωπος που σε κανονικές εποχές θα θεωρούνταν ανέγγιχτος, έγινε στόχος. Στόχος υψηλού προφίλ.
Το τι συνέβη αποτέλεσε αντικείμενο εικασιών, ενώ πιθανόν, να παίζουν ρόλο διάφοροι παράγοντες.
Αφού ο Ιβάνοφ εμφανίστηκε στο δικαστήριο σε ένα γυάλινο κλουβί το πρωί μετά τη σύλληψή του, οι ειδήμονες έσπευσαν να επισημάνουν ότι φορούσε ακόμη τη στρατιωτική στολή που είχε φορέσει την προηγούμενη ημέρα κατά τη διάρκεια τηλεοπτικής συνάντησης εργασίας υπό την προεδρία του Σόιγκου.
Η οπτική ήταν ότι όχι μόνο ο Ιβάνοφ, αλλά ολόκληρο το υπουργείο Άμυνας της Ρωσίας βρίσκεται κάτω από έναν μεγεθυντικό φακό.
Ο Ilya Shumanov, επικεφαλής της Διεθνούς Διαφάνειας της Ρωσίας, δήλωσε ότι από την έναρξη του πολέμου πλήρους κλίμακας στην Ουκρανία, η δωροδοκία στον αμυντικό τομέα έχει εκτοξευθεί στα ύψη σε συνάρτηση με τις αυξημένες στρατιωτικές δαπάνες.
«Από την άποψη της ηγεσίας, αυτό υπονομεύει τις αμυντικές δυνατότητες της χώρας. Κάποιος έπρεπε να λογοδοτήσει γι’ αυτό»”, δήλωσε.
Το Κρεμλίνο έχει λάβει κάποια μέτρα. Τον Μάρτιο, για παράδειγμα, ο Πούτιν διόρισε νέο αναπληρωτή υπουργό Άμυνας για τον υλικό και τεχνικό εφοδιασμό του στρατού, τον τρίτο που κατέχει τη θέση αυτή μέσα σε ενάμιση χρόνο.
Οι υπερβολές του Ιβάνοφ τον κατέστησαν «βολικό αποδιοπομπαίο τράγο», δήλωσε ο Σουμάνοφ.
Ταιριάζει επίσης με την ευρύτερη εκστρατεία του Κρεμλίνου να επιβάλει στην ελίτ του ένα νέο πρότυπο λιτής αρετής σε καιρό πολέμου, το οποίο έχει ήδη δει διάφορες διασημότητες να εξοστρακίζονται και σε ορισμένες περιπτώσεις να διώκονται για δημόσια ακολασία.
Ο Ιβάνοφ «απέτυχε να αντιληφθεί τον τρόπο που φυσάει ο άνεμος», έγραψε ο Βλαντιμίρ Παστούχοφ από το University College του Λονδίνου, συνεχίζοντας να διάγει μια φανταχτερή ζωή «σε μια εποχή που ολόκληρη η ελίτ άρχισε να αλλάζει ενεργά σε χακί ρούχα».
Ο Prigozhin και ο «αλώβητος» Σοϊγκού
Κάποιος που αισθάνθηκε τον άνεμο της αλλαγής, πριν πεθάνει σε αεροπορικό δυστύχημα, ήταν ο ηγέτης της Βάγκνερ Γιεβγκένι Πριγκόζιν.
Καταφέρθηκε εναντίον των στρατιωτικών δυνάμεων της Ρωσίας, επιφυλάσσοντας «δηλητήριο» για τον Σοϊγκού, κατηγορώντας τον ότι στέρησε από τις μισθοφορικές του δυνάμεις πυρομαχικά και εξοπλισμό.
Η αποτυχημένη στρατιωτική ανταρσία του Prigozhin είχε ως κίνητρο την απαίτηση για απομάκρυνση του Σοϊγκού- αλλά η αποτυχία του που ακολουθήθηκε από τον θάνατό του άφησε τον Σοϊγκού φαινομενικά αλώβητο – μέχρι τώρα.
Με τον πόλεμο στην Ουκρανία να διανύει τον τρίτο χρόνο του και με διαφορους υποψήφιους «διαδόχους» να ανταγωνίζονται για επιρροή και εξουσία, ο Σοϊγκού φαίνεται να αντιμετωπίζει μια στιγμή κρίσης.
«Οι κατηγορίες για διαφθορά είναι ένα εργαλείο για διάφορους πολιτικούς παίκτες στη μάχη τους για την εξουσία», δήλωσε ο Shumanov.
Σε μετεκλογική ομιλία του Μαρτίου προς την Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Ασφαλείας, ο Πούτιν είπε στους διαδόχους της KGB να δώσουν «ιδιαίτερη προσοχή» στη διαφθορά στον αμυντικό τομέα.
Οι υπηρεσίες ασφαλείας δεν συμπάθησαν ποτέ τον Σοϊγκού, έγραψε ο Abbas Gallyamov, πρώην λογογράφος του Κρεμλίνου. «Οι υπηρεσίες ασφαλείας είναι πάντα επιφυλακτικές απέναντι στους στρατιωτικούς και αναζητούν πάντα συνωμοσίες στους κύκλους τους».
Προς το παρόν η υπόθεση επικεντρώνεται μόνο στην κατηγορία της δωροδοκίας και τα κρατικά μέσα ενημέρωσης έχουν αφιερώσει λίγο χρόνο στην ιστορία, γεγονός που υποδηλώνει ότι το Κρεμλίνο δεν επιδιώκει να κάνει ακόμη μεγαλύτερο πάταγο από τη σύλληψη του Ιβάνοφ.
Ο Ιβάνος κατηγορείται για δωροδοκία άνω του 1 εκατομμυρίου ρουβλίων (10.000 ευρώ) – μια «γελοία» κατηγορία υπό το πρίσμα των ποσών που περνούσαν από τα χέρια του ίδιου και άλλων υψηλόβαθμων αξιωματούχων κάθε μήνα, δήλωσε ο Σουμάνοφ.
«Δώστε σε οποιονδήποτε από τους αναπληρωτές υπουργούς ένα χτύπημα και θα βρείτε πολύ μεγαλύτερα ποσά, Rolls Royce, ακριβά ακίνητα και πολλά άλλα», είπε.
Ο Πεσκόφ έχει υποβαθμίσει τις φήμες ότι ο Ιβάνοφ θα μπορούσε να κατηγορηθεί για προδοσία, χαρακτηρίζοντάς τες εικασίες.
Σε ένα σημάδι του πόσο γρήγορα μπορεί να αλλάξει η τύχη της ελίτ του Πούτιν, ο Ιβάνοφ θα περάσει τους επόμενους δύο μήνες προφυλακισμένος στις φυλακές υψηλής ασφαλείας Λεφόρτοβο της Μόσχας.
Ο Σοϊγκού, ο οποίος θεωρείται εδώ και καιρό ως ένα από τα πιο πιστά «τσιράκια» του Πούτιν, ο οποίος υπήρξε ακόμη και ο ταξιδιωτικός του φίλος σε ταξίδια, θα βρίσκεται στην άκρη της καρέκλας του, εν αναμονή του διορισμού του αντικαταστάτη του Ιβάνοφ και των αποτελεσμάτων του ανασχηματισμού του υπουργικού συμβουλίου – ο οποίος ίσως είναι ακριβώς εκεί που τον θέλει ο Πούτιν, όπως καταλήγει το Politico.
