Δεν είναι όλες οι ηλιακές εκλείψεις ίδιες – ακόμη και αν αγνοήσουμε τις μερικές και ετήσιες εκλείψεις, ορισμένες είναι πιο εντυπωσιακές από άλλες. Ως εκ τούτου, υπάρχει ενθουσιασμός σχετικά με την έκλειψη στη Βόρεια Αμερική τον επόμενο μήνα καθώς πολλοί αναρωτιούνται αν θα διαρκέσει περισσότερο από την αντίστοιχη του 2017. Μάλιστα, τίθενται ερωτήματα όπως «πότε ήταν η μεγαλύτερη έκλειψη σε διάρκεια όλων των εποχών;» και «πόσο μπορεί θεωρητικά να διαρκέσει μια έκλειψη;».
Συγκεκριμένα, σύμφωνα με σχετικό δημοσίευμα του IFL Science, οι εκλείψεις θα μπορούσαν να είναι πολύ μεγαλύτερα – και αναμφίβολα πιο τρομακτικά – γεγονότα. Αυτό, ωστόσο, συνέβαινε πριν από εκατομμύρια χρόνια, όταν η Σελήνη ήταν πιο κοντά στη Γη. Παρ’ όλο που η Σελήνη «έτρεχε» πιο γρήγορα στην τροχιά της τότε, το φαινομενικό της μέγεθος σήμαινε ότι μπορούσε να «μπλοκάρει» τον Ήλιο ακόμη και όταν δεν ήταν τέλεια τοποθετημένη μπροστά του. Με αυτή τη λογική, λοιπόν, στις ημέρες των δεινοσαύρων, θα υπήρχαν κάποιες επικές εκλείψεις που διαρκούσαν περισσότερο από οτιδήποτε έχει καταγραφεί στην ανθρώπινη εποχή.
Η μεγαλύτερη ολική έκλειψη Ηλίου που έχει καταγραφεί ποτέ
Οποιαδήποτε αναζήτηση για το ρεκόρ της μεγαλύτερης έκλειψης Ηλίου πρέπει να περιορίζεται σε αυτές που κάποιος έχει χρονομετρήσει ή τουλάχιστον σε αυτές που καταγράφηκαν ως γεγονότα.
Η μεγαλύτερη ακριβής μέτρηση ολικής έκλειψης Ηλίου έγινε στις 20 Ιουνίου 1955, όταν ο Ήλιος «μπλοκαρίστηκε» πλήρως για 7 λεπτά και 8 δευτερόλεπτα. Αυτή η έκλειψη ήταν ορατή από τη Σρι Λάνκα και μέρη της νοτιοανατολικής Ασίας.
Αυτό το ρεκόρ δεν θα κρατήσει για πάντα. Το 2150, θα υπάρξει έκλειψη που θα διαρκέσει 7 λεπτά και 14 δευτερόλεπτα, οπότε αν υποθέσουμε ότι μπορούμε να διατηρήσουμε τον ανθρώπινο πολιτισμό μέχρι τότε, αυτή θα γίνει η μεγαλύτερη σε διάρκεια καταγεγραμμένη ολική έκλειψη Ηλίου κατά έξι δευτερόλεπτα. Ωστόσο, το 2168 μια έκλειψη θα διαρκέσει για 7 λεπτά και 26 δευτερόλεπτα – μια ακόμα μεγαλύτερη κατά τρία δευτερόλεπτα θα συμβεί το 2186 με διάρκεια 7 λεπτά και 29 δευτερόλεπτα.
Περισσότερες από 20 εκλείψεις υπάρχουν, που η NASA έχει υπολογίσει ότι έχουν ξεπεράσει το γεγονός του 1955. Δεν έχουμε αρχεία για όλα αυτά. Για παράδειγμα, η έκλειψη της 9ης Ιουνίου του 1062 πραγματοποιήθηκε σχεδόν εξ ολοκλήρου πάνω από τον Ειρηνικό Ωκεανό αλλά, σύμφωνα με τους σύγχρονους υπολογισμούς, διήρκεσε για 7 λεπτά και 20 δευτερόλεπτα.
Πηγή φωτογραφίας: NASA
Από τι εξαρτάται η διάρκεια μιας ηλιακής έκλειψης
Η διάρκεια μιας έκλειψης εξαρτάται από τις τροχιές τόσο της Γης όσο και της Σελήνης, οι οποίες δεν είναι απόλυτα κυκλικές. Όταν η Γη βρίσκεται πιο μακριά από τον Ήλιο, το άστρο μας καταλαμβάνει ελαφρώς μικρότερο μέρος του ουρανού και, επομένως, μπορεί να «μπλοκαριστεί» εντελώς για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα. Αντίθετα, όταν η Σελήνη βρίσκεται πιο κοντά, εμφανίζεται μεγαλύτερη και μπορεί το «σκοτείνιασμα» του ουρανού να διαρκέσει περισσότερα.
Επίσης, βοηθά επίσης να βρίσκεστε κοντά στον ισημερινό, για να μεγιστοποιήσετε την ταχύτητα με την οποία η Γη στρέφει τον παρατηρητή, επιβραδύνοντας τη σχετική ταχύτητα της σκιάς της Σελήνης. Οι εκλείψεις είναι μεγαλύτερες όταν ο Ήλιος και η Σελήνη βρίσκονται σχεδόν ακριβώς πάνω, παρά κοντά στον ορίζοντα.
Λαμβάνοντας όλα αυτά υπόψη, η μέγιστη διάρκεια μιας έκλειψης – υπό τις σημερινές συνθήκες – λέγεται ότι είναι 7 λεπτά και 31 δευτερόλεπτα, σύμφωνα με υπολογισμούς που έκανε η Isabel Martin Lewis της Ναυτικής Ακαδημίας των ΗΠΑ και που δημοσιεύθηκαν το 2003 στο The Journal of the British Astronomical Association αρκεί να έχουν ευθυγραμμιστεί τέλεια τα ουράνια σώματα.
