Εδώ και δεκαετίες υπάρχουν σε μη ελαιοπαραγωγές χώρες κάποια μικρά ντελικατέσσεν που διαθέτουν χύμα (έξτρα παρθένα) ελαιόλαδα από διάφορα σημεία της γής σε ακριβές συνήθως τιμές. Εκεί ο καταναλωτής πηγαίνει και με το δικό του μπουκάλι ενώ μπορεί να γίνεται και μια μικρή γευσιγνωσία (βλέπε σχετική φωτογραφία από τις Βρυξέλλες π.χ. με 16,49 €/λίτρο από την Συρία προ ανατιμήσεων). Αυτά τα φαινόμενα έμειναν πάντα περιθωριακά σε πολύ μικρή έκταση γι αυτό άλλωστε και κανείς δεν τους έδινε ιδιαίτερη προσοχή.
Όμως, τώρα, η ΕΕ πάει να νομιμοποιήσει μια τελείως νέα κατάσταση επιτρέποντας το χύμα λιανεμπόριο επικαλούμενη την προστασία του περιβάλλοντος (!). Δεν είναι τυχαίο ότι απέναντι σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο έχουν συσπειρωθεί να το αποτρέψουν όλες οι ελαιοπαραγωγικές χώρες καθώς και οι οργανωμένοι Φορείς από τους παραγωγούς μέχρι τους τυποποιητές.
Με αφορμή , λοιπόν, αυτές τις εξελίξεις ζητήσαμε από τον πρόεδρο του ΣΕΒΙΤΕΛ, κύριο Κώστα Κουτσιούμπη, να μας περιγράψει πως έχουν τα πράγματα και ποιές είναι οι παρεμβάσεις του ΣΕΒΙΤΕΛ.
Αθήνα, 31 Μαρτίου 2023
Αγαπητέ κ. Ζαμπούνη,
Από τον περασμένο Ιούνιο υπήρχαν πληροφορίες και δημοσιεύματα από το εξωτερικό, ότι ορισμένες καταναλωτικές και περιβαλλοντικές οργανώσεις της Ε.Ε, ζητούν την άρση στην πράξη, της απαγόρευσης διακίνησης και εμπορίας χύμα ελαιολάδων στο λιανεμπόριο, επιτρέποντας την επί τόπου πλήρωση περιεκτών έως 5 λίτρα, από χύμα ελαιόλαδο.
Το γεγονός αυτό, ανάγκασε το σύνολο των πανευρωπαϊκών οργανώσεων (Ένωση Οργανώσεων Ευρωπαίων Γεωργών & Συνεταιρισμών – COPA COGECA, Ευρωπαϊκή Συνομοσπονδία Βιομηχανιών Ελαιολάδου – FEDOLIVE κλπ) να εκφράσουν την έντονη αντίθεσή τους. Σχετικό υπόμνημα της FEDOLIVE εστάλη προς τον Γενικό Διευθυντή της Γενικής Διεύθυνσης Γεωργίας & Αγροτικής Ανάπτυξης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, κ. Wolfgang Burtscher
Σας υπενθυμίζουμε ότι την Προεδρία της Fedolive τότε (Ιούνιος 2022) είχε ο Σύνδεσμός μας. Ο Πρόεδρος της FEDOLIVE και Γενικός Γραμματέας του Συνδέσμου Βιομηχανιών Τυποποίησης Ελαιολάδου – ΣΕΒΙΤΕΛ Κωνσταντίνος Αντωνόπουλος είχε δηλώσει σχετικά: “Μετά από πολλές, συγχρονισμένες, δύσκολες και μακροχρόνιες προσπάθειες για αλλαγή, τόσο της νομοθεσίας, όσο και της αντίληψης των καταναλωτών, με στόχο την εγγύηση ποιότητας και την προστασία από φαινόμενα νοθείας και φοροδιαφυγής, η πιθανότητα να επιστρέψουμε στην αβεβαιότητα διακίνησης σε ανώνυμη μορφή ενός τόσο ευαίσθητου τροφίμου όπως το ελαιόλαδο, θεωρούμε ότι θα αποτελέσει σοβαρή οπισθοδρόμηση και πλήγμα στην βιωσιμότητα για το σύνολο του τομέα”
Για το εν λόγω θέμα έγιναν οι πιο κάτω ενέργειες :
- Υπόμνημα Fedolive σε Commission 22/06/2022
- Υπόμνημα στο ΥπΑΑΤ 24/06/2022
- Δελτίο Τύπου ΣΕΒΙΤΕΛ 23/06/2022
- Συνάντηση ΣΕΒΙΤΕΛ με κ. Γεωργαντά και κα Καλογήρου
Aπό τον Ιανουάριο τ.ε. μέχρι και σήμερα είμαστε σε συνεχή επαφή και αλληλογραφία με το αρμόδιο τμήμα του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων ώστε να εκφράσουμε την αντίθεσή μας.
Οι Θεσμικοί Φορείς του Ελαιολάδου ΕΔΟΕ, ΣΕΒΙΤΕΛ, ΣΥΤΕΚ άμεσα (16/01/2023 και στις 22/02/2023) δήλωσαν ότι θα ήταν καταστροφική για τον ελαιοκομικό τομέα η πιθανή νομοθέτηση της δυνατότητας πώλησης χύμα ελαιολάδου από καταστήματα πώλησης & από διάφορα άλλα δίκτυα διανομής.
Εξέφρασαν την ιδιαίτερη αγωνία και αντίθεση στην πιθανή νομοθέτηση από πλευράς Commission, της δυνατότητας πώλησης χύμα ελαιολάδου από καταστήματα πώλησης και από διάφορα άλλα δίκτυα διανομής, και με υπόμνημά τους προς το αρμόδιο Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης & Τροφίμων οι θεσμικοί φορείς του ελαιολάδου, καταγγέλλοντας ότι θα αποτελέσει μια ιδιαίτερα δυσάρεστη εξέλιξη αλλά και την ταφόπλακα για το σύνολο του τομέα.
«Μετά από τόσες πολλές, συγχρονισμένες, δύσκολες και μακροχρόνιες προσπάθειες για αλλαγή της νομοθεσίας αλλά κυρίως της αντίληψης των καταναλωτών για την εγγύηση της ποιότητας των ελαιοκομικών προϊόντων και την προστασία από φαινόμενα νοθείας και φοροδιαφυγής, η επιστροφή στην αβεβαιότητα της διακίνησης σε ανώνυμη μορφή ενός τόσο ευαίσθητου τροφίμου όπως το ελαιόλαδο προβλέπεται καταστροφική για το σύνολο του τομέα, προεξάρχοντος του πρωτογενούς τομέα και των ελαιοπαραγωγών που τον απαρτίζουν»
Στην τεκμηρίωση αναφέρονται τα πιο κάτω επιχειρήματα:
- Η πώληση χύμα ελαιολάδου στην λιανική αγορά αποτελεί πρακτική η οποία δεν εγγυάται την ασφάλεια του τροφίμου, σε αντίθεση με την τυποποίηση και συσκευασία σε περιέκτες έως 5 λίτρα, πρακτική η οποία έχει αποδειχθεί ως η μόνη που εγγυάται την προστασία του καταναλωτή και έχει επικυρωθεί και μέσω της πρόσφατης δημοσίευσης του κατ’ εξουσιοδότηση Κανονισμού 2022/2104 για τις προδιαγραφές εμπορίας ελαιολάδου.
- Η μεγαλύτερη δυνατή ασφάλεια των καταναλωτών και η διασφάλιση της αυθεντικότητας και ποιότητας των προϊόντων του τομέα, επιτυγχάνεται μόνο με τα επώνυμα τυποποιημένα προϊόντα τα οποία και δημιουργούν αύξηση της προστιθέμενης αξίας τους.
- Οι μικρές και εξασφαλισμένες ποιοτικά επώνυμες τυποποιημένες συσκευασίες έχουν επί δεκαετίες καταξιωθεί και έχουν κερδίσει την εμπιστοσύνη των καταναλωτών.
- Οι περιβαλλοντικές επιπτώσεις της συσκευασίας δεν θα εξαλειφθούν ούτε ελαχιστοποιηθούν σε περίπτωση που επιτραπεί η πώληση «χύμα» ελαιολάδου, καθώς θα συσκευάζονται και πάλι σε περιέκτες στα καταστήματα (όπως και σε άλλα χύμα πωλούμενα από τα καταστήματα λιανικής πώλησης, προϊόντα), οι οποίοι και φυσικά δεν θα ελέγχονται όπως οι συσκευασίες του τυποποιημένου ελαιολάδου ως προς την συμμόρφωση με τους περιβαλλοντικούς Κανονισμούς.
- Στην περίπτωση κατά την οποία το ελαιόλαδο θα πωλείται σε ανοιχτές και επαναγεμιζόμενες συσκευασίες, δεν θα παρέχεται ουδεμία εγγύηση για την ποιότητά του, την αποφυγή νοθείας και την τήρηση των κανόνων υγιεινής και προστασίας από την θερμότητα, το φως και την οξείδωση σε όλο το διάστημα αποθήκευσης και διακίνησης, εις βάρος της ασφάλειας του καταναλωτή. Σημαντικό επίσης είναι και το θέμα της φοροδιαφυγής, λαμβάνοντας υπόψη ότι εκτός από τα μεγάλα καταστήματα λιανικής πώλησης, στην εν λόγω περίπτωση θα πωλούνται και σε χιλιάδες μικρότερα καταστήματα χωρίς φορολογικά παραστατικά.
- Αντιθέτως, όλες οι επιχειρήσεις τυποποίησης και συσκευασίας πληρούν διαρκώς και σε όλα τα στάδια παραγωγής και διακίνησης, τις υψηλότερες απαιτήσεις για διαπίστευση, σύμφωνα με τα πρότυπα ποιότητας (HACCP,ISO, BRC, IFS κλπ) και υγιεινής και εξασφαλίζουν την ποιότητα του ελαιολάδου αλλά και την φήμη της ποιότητάς του μέχρι το τραπέζι του καταναλωτή.
- Οι ποιοτικοί έλεγχοι στις επιχειρήσεις τυποποίησης και συσκευασίας είναι πάντα σε πολύ μεγαλύτερο επίπεδο σε σχέση με τους αντίστοιχους σε ένα κατάστημα λιανικής πώλησης, όπου πρακτικά είναι σχεδόν αδύνατη η παρακολούθηση της ποιότητας του παραμένοντος ελαιολάδου μετά την αποσφράγιση της «χύμα» μεγάλης συσκευασίας και την σταδιακή του πώληση.
- Αντίστοιχα, οι έλεγχοι των επίσημων αρχών θα είναι πρακτικά ανεπαρκείς και αναποτελεσματικοί, σε περίπτωση ελεύθερης διακίνησης χύμα ελαιολάδου από χιλιάδες σημεία πώλησης.
- Είναι γνωστό ότι ήδη μέσα και από την διαρκώς αυστηρότερη ευρωπαϊκή νομοθεσία, καταβάλλεται προσπάθεια από τις επιχειρήσεις τυποποίησης για την μείωση των υπολειμμάτων των συσκευασιών και την ανακύκλωση των υλικών τους, σύμφωνα με τις κατευθύνσεις της Ε.Ε (χρήση μη αποσπώμενων πωμάτων, χρήση ανακυκλωμένου PET, κλπ). Όλα αυτά είναι αμφίβολο ότι θα μπορούν να εφαρμοστούν και να ελεγχθούν στους «περιστασιακούς» περιέκτες που θα που θα προσφέρονται προς άμεση χρήση από τους καταναλωτές.
Για το θέμα αυτό εκδόθηκε και σχετικό Δελτίο Τύπου στις 22/02/2023
Τέλος, αξίζει να σημειωθεί ότι και πρόσφατα μετά από επικοινωνία με το ΥΠΑΑΤ και προκειμένου να ενισχυθεί η επιχειρηματολογία της ελληνικής θέσης, συντάχθηκε από τον ΣΕΒΙΤΕΛ και νέο κείμενο με ενισχυμένη επιχειρηματολογία σε τεχνικά θέματα, το οποίο μεταφράστηκε και κατατέθηκε στη Διαχειριστική.
Ο ΣΕΒΙΤΕΛ εργάζεται σεβόμενος ότι το ελαιόλαδο είναι πηγή υγείας και ζωής. Είναι ένα πλούσιο φυσικό προϊόν με υψηλή θρεπτική και βιολογική αξία που απαιτεί κατά τα στάδια της παραγωγής, της τυποποίησης και της εμπορίας του, την τήρηση αυξημένων γενικών και ειδικών απαιτήσεων, οι οποίες διασφαλίζονται με τα τυποποιημένα και επώνυμα προϊόντα, που χιλιάδες επιχειρήσεις του ελαιοκομικού τομέα παράγουν και διακινούν, συμβάλλοντας στην οικονομία και στην προστασία των καταναλωτών.
Μετά από τόσες πολλές, συγχρονισμένες, δύσκολες και μακροχρόνιες προσπάθειες πού έγιναν όλα τα προηγούμενα χρόνια για την αλλαγή τόσο της νομοθεσίας, όσο και της αντίληψης των καταναλωτών, με κύριο στόχο την εγγύηση ποιότητας και την προστασία από φαινόμενα νοθείας και φοροδιαφυγής, αν επιτραπεί η επιστροφή στην διακίνηση ανώνυμης μορφής ενός τόσο ευαίσθητου τρόφιμου, όπως το ελαιόλαδο, θα είναι ιδιαίτερα δυσάρεστη εξέλιξη αφού θα προκαλέσει αναστάτωση στην αγορά, αβεβαιότητα, σύγχυση στον καταναλωτή και θα αποτελέσει πισωγύρισμα για το σύνολο του τομέα.
Με εκτίμηση,
Κων/νος Κουτσιούμπης
Πρόεδρος ΣΕΒΙΤΕΛ
———————
Για το ίδιο θέμα μπορείτε επίσης να διαβάσετε:
- Η Κομισιόν συζητά να επιτρέψει τις άμεσες πωλήσεις χύμα ελαιολάδου στους καταναλωτές
- Η Κομισιόν επιτρέπει πωλήσεις χύμα ελαιολάδου απευθείας στους καταναλωτές
- Παραμένει η υποχρεωτική τυποποίηση σε συσκευασίες έως και 5 λίτρων
Τέλος να υπογραμμίσουμε ότι οι στρεβλώσεις της ελληνικής αγοράς είναι μια πραγματικότητα που θα πρέπει να απασχολεί όλους καθώς φτάσαμε στο σημείο Ελλάδα: η πιο φθηνή για τον παραγωγό αλλά η πιο ακριβή για τον καταναλωτή ελαιολάδου. Γι αυτό και τo ζήτημα του “χύμα”, στις διάφορες μορφές του πάντοτε βρισκόταν στο επίκεντρο του ενδιαφέροντός μας ως Ελιά & Ελαιόλαδο και ως olivenews.gr. Διάβαζε π.χ. την Ημερίδα Τα δίκτυα εμπορίας από την άλεση έως τον καταναλωτή. Για τον 16κιλο τενεκέ
