Πρόκειται για μια απόφαση με εξαιρετικά επίκαιρο χαρακτήρα, αφού μέχρι τις 29 Ιανουαρίου καλούνται οι αγρότες να οριστικοποιήσουν τις δηλώσεις μετάταξης στο κανονικό καθεστώς ΦΠΑ, σε περίπτωση που έχουν ξεπεράσει το όριο των 15.000 ευρώ σε πωλήσεις ή/και των 5.000 ευρώ σε ενισχύσεις και επιδοτήσεις.
Προσωπική εκτίμηση του ορκωτού ελεγκτή λογιστή και επιστημονικού συνεργάτη στο Taxheheaven, Κωνσταντίνου Νιφορόπουλου, οι ενισχύσεις του Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων (ΠΑΑ), Μέτρο 21 με τίτλο: «Έκτακτη προσωρινή στήριξη στους γεωργούς των τομέων που πλήττονται ιδιαίτερα από τις επιπτώσεις της πανδημίας COVID-19», αφορούν σε ενισχύσεις στο πλαίσιο της ανάγκης στήριξης των παραγωγών σε περιόδους ειδικών δυσχερειών, έχουν αποζημιωτικό χαρακτήρα. Όπως σημειώνει ο ίδιος, με βάση το «πνεύμα» των έως τώρα αποφάσεων της φορολογικής αρχής, δεν αποκλείεται το ενδεχόμενο η ενίσχυση να μην συμπεριληφθεί στο όριο.
Σε κείμενο που υπογράφει στο taxheavenμε τίτλο: Μετάταξη αγροτών στα «Καθεστώτα ΦΠΑ» και επιδοτήσεις/ενισχύσεις που λαμβάνουν, αναφέρει χαρακτηριστικά:
α) ΠΟΛ.1201/2016 Κοινοποίηση των διατάξεων του άρθρου 47 του ν.4410/2016 σχετικά με το ειδικό καθεστώς ΦΠΑ αγροτών του άρθρου 41 του Κώδικα ΦΠΑ, και παροχή σχετικών διευκρινίσεων
«1. Στην παράγραφο 1 του άρθρου 41 του Κώδικα ΦΠΑ προβλέπονται τα κριτήρια για την ένταξη των αγροτών στο ειδικό καθεστώς ΦΠΑ.
Συγκεκριμένα, στο ειδικό καθεστώς εντάσσονται οι αγρότες οι οποίοι κατά το προηγούμενο φορολογικό έτος πραγματοποίησαν προς οποιοδήποτε πρόσωπο παραδόσεις αγροτικών προϊόντων παραγωγής τους και παροχές αγροτικών υπηρεσιών αξίας κατώτερης των δεκαπέντε χιλιάδων (15.000) ευρώ και έλαβαν επιδοτήσεις συνολικής αξίας κατώτερης των πέντε χιλιάδων (5.000) ευρώ
Τα προαναφερόμενα κριτήρια λαμβάνονται σωρευτικά, δηλαδή θα πρέπει να συντρέχουν και τα δύο προκειμένου τα εν λόγω πρόσωπα να εντάσσονται στο ειδικό καθεστώς. Σε περίπτωση που δεν πληρούται είτε το ένα είτε το άλλο κριτήριο, οι αγρότες εντάσσονται στο κανονικό καθεστώς ΦΠΑ και παράλληλα έχουν όλες τις υποχρεώσεις που απορρέουν από τα ΕΛΠ ως προς την τήρηση λογιστικών βιβλίων και την έκδοση στοιχείων.
Με τις νέες διατάξεις στον προσδιορισμό του ορίου των 15.000 ευρώ περιλαμβάνεται το συνολικό ποσό, που προέρχεται από την παράδοση αγροτικών προϊόντων των αγροτών από δική τους αγροτική εκμετάλλευση ή παροχή αγροτικών υπηρεσιών στο πλαίσιο της αγροτικής τους εκμετάλλευσης, όχι μόνο προς άλλους υποκείμενους στο φόρο και προς απαλλασσόμενα πρόσωπα (νοσοκομεία, κλινικές κλπ) αλλά και σε άλλους αγρότες του ειδικού καθεστώτος και σε πρόσωπα μη υποκείμενα στο φόρο (ιδιώτες, ΝΠΔΔ, δημόσιο, δήμοι κλπ), όπως το ποσό αυτό προκύπτει από τα τιμολόγια αγοράς που εκδίδουν στον πωλητή αγρότη οι υποκείμενοι στο φόρο αγοραστές των αγροτικών προϊόντων, καθώς και από τα ειδικά στοιχεία που εκδίδει ο αγρότης του ειδικού καθεστώτος.
Ειδικότερα, όμως, για το έτος 2016, δεδομένου ότι δεν υπήρχε υποχρέωση, για τον αγρότη του ειδικού καθεστώτος, έκδοσης «ειδικού στοιχείου» για τις παραδόσεις των προϊόντων του και τις παροχές των υπηρεσιών του, για τον προσδιορισμό του ορίου των 15.000 ευρώ λαμβάνεται υπόψη οποιοδήποτε πρόσφορο μέσο (π.χ. απόδειξη είσπραξης, δεδομένα Ε3 της δήλωσης φόρου εισοδήματος) που αποδεικνύει την αξία των ανωτέρω πράξεων.
Στον προσδιορισμό του ορίου των 5.000 ευρώ από επιδοτήσεις, από 01.01.2017 και εφεξής, λαμβάνεται υπόψη το συνολικό ποσό επιδοτήσεων ή ενισχύσεων κάθε μορφής που πράγματι καταβλήθηκε στον αγρότη εντός του προηγούμενου φορολογικού έτους, έστω και αν στο ποσό αυτό περιέχονται και ποσά επιδοτήσεων ή ενισχύσεων που αφορούν άλλα φορολογικά έτη (χρήσεις).
Διευκρινίζεται ότι στο ποσό των επιδοτήσεων, περιλαμβάνεται οποιοδήποτε ποσό επιδότησης ή ενίσχυσης καταβλήθηκε στον αγρότη, όπως πράσινη ενίσχυση, βασική ενίσχυση, ενίσχυση για γεωργούς νεαρής ηλικίας, συνδεδεμένες ενισχύσεις, εξισωτική, ειδική ενίσχυση για το βαμβάκι κ.λ.π. Δεν θεωρούνται επιδοτήσεις ή ενισχύσεις και δεν λαμβάνονται υπόψη για τον υπολογισμό του ορίου των 5.000 ευρώ, οι κάθε είδους ενισχύσεις από το κράτος για την πραγματοποίηση επενδύσεων, καθώς και οι αποζημιώσεις που καταβάλλονται από τον ΕΛΓΑ.
Συνεπώς, για να κριθεί το καθεστώς ενός αγρότη την 1.1.2017, λαμβάνεται υπόψη το ποσό των επιδοτήσεων που πράγματι έλαβε ο αγρότης εντός του 2016, ακόμη κι αν πρόκειται για ποσά που ανάγονται σε παλαιότερα έτη (π.χ. 2014, 2015 κλπ). ….»
β) Ε.2173/2019. Εφαρμογή των διατάξεων του ειδικού καθεστώτος αγροτών του άρθρου 41 του Κώδικα ΦΠΑ στις ενισχύσεις ήσσονος σημασίας (de minimis)
«..4. Από τα ανωτέρω προκύπτει ότι οι ενισχύσεις ήσσονος σημασίας (de minimis) που χορηγούνται σύμφωνα με την υπ’ αριθ. 28/24016/06-02-2019 (ΦΕΚ Β΄ 315) κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών και Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, σε δικαιούχους παραγωγούς γεωργικών προϊόντων που επλήγησαν από έντονα καιρικά φαινόμενα, στο πλαίσιο της ανάγκης στήριξης των παραγωγών αυτών σε περιόδους ειδικών δυσχερειών, έχουν αποζημιωτικό χαρακτήρα και ως εκ τούτου τα εν λόγω ποσά δεν λαμβάνονται υπόψη στον προσδιορισμό του ορίου των 5.000 ευρώ από επιδοτήσεις της παραγράφου 1 του άρθρου 41 του Κώδικα ΦΠΑ, κατ’ ανάλογη αντιμετώπιση με αυτή των αποζημιώσεων του ΕΛΓΑ βάσει της εγκυκλίου ΠΟΛ.1201/2016.
Η ίδια αντιμετώπιση ισχύει και για ποσά ενισχύσεων ήσσονος σημασίας (de minimis) που χορηγούνται σε αντίστοιχες με την ανωτέρω περιπτώσεις (αποζημιωτικού χαρακτήρα). ..»
γ) (Upd) Εγχειρίδιο ενημέρωσης αγροτών ειδικού καθεστώτος του άρθρου 41 του Κώδικα ΦΠΑ – Μάρτιος 2020
«3.2. Τι περιλαμβάνεται στο όριο των 5.000 €;
(Σχετ. Εγκύκλιοι: α) αριθ. ΠΟΛ.1201/2016 και β) αριθ. Ε.2173/2019)
Για τον προσδιορισμό του ορίου των 5.000 € από επιδοτήσεις, από 1.1.2017 και εφεξής λαμβάνεται υπόψη το συνολικό ποσό επιδοτήσεων ή ενισχύσεων κάθε μορφής, που πράγματι καταβλήθηκε στον αγρότη εντός του προηγούμενου φορολογικού έτους, έστω κι αν στο ποσό αυτό περιέχονται και ποσά επιδοτήσεων ή ενισχύσεων, που αφορούν σε προηγούμενα φορολογικά έτη (ημερολογιακά).
Στο ποσό των επιδοτήσεων, περιλαμβάνεται οποιοδήποτε ποσό επιδότησης ή ενίσχυσης καταβλήθηκε στον αγρότη, όπως:
– πράσινη ενίσχυση,
– βασική ενίσχυση,
– ενίσχυση για γεωργούς νεαρής ηλικίας,
– συνδεδεμένες ενισχύσεις,
– εξισωτική,
– ειδική ενίσχυση για το βαμβάκι, κ.λπ.
Δεν λαμβάνονται υπόψη για τον υπολογισμό του ορίου των 5.000 € και δεν θεωρούνται επιδοτήσεις ή ενισχύσεις
– οι κάθε είδους ενισχύσεις από το κράτος για την πραγματοποίηση επενδύσεων,
– οι αποζημιώσεις που καταβάλλονται από τον Οργανισμό Ελληνικών Γεωργικών Ασφαλίσεων (ΕΛ.Γ.Α.).
Σημειώνεται ότι τα ποσά των ενισχύσεων ήσσονος σημασίας (de minimis) που χορηγούνται στο πλαίσιο της στήριξης παραγωγών γεωργικών προϊόντων σε περιόδους ειδικών δυσχερειών γίνεται δεκτό ότι έχουν αποζημιωτικό χαρακτήρα και ως εκ τούτου τα ποσά αυτά δε λαμβάνονται υπόψη στον προσδιορισμό του ορίου των 5.000 € από επιδοτήσεις της παρ. 1 του άρθρου 41 του Κώδικα Φ.Π.Α., κατ’ ανάλογη αντιμετώπιση με αυτή των αποζημιώσεων του ΕΛ.Γ.Α.»
2) Ανάλυση κατά κατηγορία Επιδοτήσεων/Ενισχύσεων
Α/Α ΕΙΔΟΣ ΕΝΙΣΧΥΣΗΣ ΠΕΡΙΛΑΜΒΑΝΕΤΑΙ ΣΤΟ ΟΡΙΟ Ή ΌΧΙ; ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ
1 Βασική Ενίσχυση Ναι. Κατονομάζεται ρητώς ΠΟΛ.1201/2016
2 Πράσινη Ενίσχυση Ναι. Κατονομάζεται ρητώς ΠΟΛ.1201/2016
3 Ενίσχυση για Γεωργούς Νεαρής Ηλικίας Ναι. Κατονομάζεται ρητώς ΠΟΛ.1201/2016
4 Συνδεδεμένες Ενισχύσεις Ναι. Κατονομάζεται ρητώς ΠΟΛ.1201/2016
5 Εξισωτική Ναι. Κατονομάζεται ρητώς ΠΟΛ.1201/2016
6 Ειδική Ενίσχυση για το Βαμβάκι Ναι. Κατονομάζεται ρητώς ΠΟΛ.1201/2016
7 κ.λ.π. ( με τα ίδια χαρακτηριστικά ως ανωτέρω 1-6 ) Ναι. ΠΟΛ.1201/2016
8 Κάθε είδους ενισχύσεις από το κράτος για την πραγματοποίηση επενδύσεων Όχι ΠΟΛ.1201/2016
9 Αποζημιώσεις που καταβάλλονται από τον ΕΛΓΑ Όχι ΠΟΛ.1201/2016
10 Ενισχύσεις ήσσονος σημασίας (de minimis) που χορηγούνται σύμφωνα με την υπ’ αριθ. 28/24016/06-02-2019 Όχι . Κατονομάζονται ρητώς Ε.2173/2019
11 Ποσά ενισχύσεων ήσσονος σημασίας (de minimis) [ γενικά ] που χορηγούνται σε αντίστοιχες με την ανωτέρω περιπτώσεις (αποζημιωτικού χαρακτήρα). Όχι Ε.2173/2019
12 Ενισχύσεις στο πλαίσιο της ανάγκης στήριξης των παραγωγών σε περιόδους ειδικών δυσχερειών, έχουν αποζημιωτικό χαρακτήρα [ Γενική Αιτιολογική Αρχή της απόφασης ] Όχι Ε.2173/2019
13 Ενισχύσεις στο πλαίσιο του “Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης 2014-2020 Όχι (*) . Εφόσον κατά βάση αφορούν επιδότηση για Επενδυτικές Δαπάνες Εκτίμηση με βάση την ΠΟΛ.1201/2016. Η φορολογική Διοίκηση πρέπει να λάβει θέση
14 «Επιδοτήσεις Αναδιάρθρωσης και Μετατροπής των αμπελουργικών εκτάσεων» Όχι (*). Αφορούν επιδότηση για Επενδυτικές Δαπάνες Εκτίμηση (Δείτε σχετικό άρθρο Αγρότες «Ειδικού Καθεστώτος»: «Επιδοτήσεις Αναδιάρθρωσης και Μετατροπής των αμπελουργικών εκτάσεων».). Η φορολογική Διοίκηση πρέπει να λάβει θέση
15 Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων (ΠΑΑ), Μέτρο 21 με τίτλο: «Έκτακτη προσωρινή στήριξη στους γεωργούς των τομέων που πλήττονται ιδιαίτερα από τις επιπτώσεις της πανδημίας COVID-19» ((κυρίως για τα ελαιόδεντρα) ) – Δείτε την απόφαση 2850/21-10-2020 από το αρχείο του κόμβου
Όχι (*). Αφορούν Ενισχύσεις στο πλαίσιο της ανάγκης στήριξης των παραγωγών σε περιόδους ειδικών δυσχερειών, έχουν αποζημιωτικό χαρακτήρα Εκτίμηση με βάση την Ε. 2173/2019. Η φορολογική Διοίκηση πρέπει να λάβει θέση
Όχι (*): Αποτελούν προσωπικές εκτιμήσεις, με βάση το «πνεύμα» των έως τώρα αποφάσεων. Το «τελικό λόγο, έχει η Φορολογική Διοίκηση.
3) Αναγκαίες Ενέργειες
Τα ανωτέρω (α/α,13-15) πρέπει αφενός να «ξεκαθαρίσουν» και αφετέρου να λαμβάνονται διακεκριμένα υπόψη στην «Πληροφόρηση», που παρέχει ο ΟΠΕΚΕΠΕ ή άλλα πληροφοριακά συστήματα του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης, προς τις Φορολογικές Αρχές, ώστε να μην έχουμε «μπερδέματα» όπως με την ««Επιδοτήσεις Αναδιάρθρωσης και Μετατροπής των αμπελουργικών εκτάσεων».
