Ράλι τιμών, ακραία κλιματικά φαινόμενα, υψηλά επιτόκια και ισχυρό πληθωρισμό είναι μερικές από τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει αυτή τη στιγμή ο κλάδος, με τον ισπανικό κολοσσό, Deoleo, να τονίζει την ανάγκη μιας βαθιάς μεταρρύθμισης.
Η ισπανική πολυεθνική εταιρεία Deoleo, ο κολοσσός της παραγωγής ελαιολάδου ανά τον κόσμο, αναφέρει πως η βιομηχανία αντιμετωπίζει μια από τις πιο δύσκολες στιγμές στην ιστορία. Η κλιματική αλλαγή, με τις ακραίες καιρικές συνθήκες, η ραγδαία άνοδος των τιμών, τα υψηλά επιτόκια και ο ισχυρός πληθωρισμός έχει επηρεάσει την αλυσίδα εφοδιασμού του ελαιολάδου.
Δύο συνεχόμενα χρόνια καύσωνα στην Ισπανία έχουν περιορίσει τη συγκομιδή, με αποκορύφωμα ένα άνευ προηγουμένου ράλι τιμών που έχει καταπλήξει τους καταναλωτές και τους βετεράνους της βιομηχανίας. Με περισσότερο από το 40% της παγκόσμιας παραγωγής ελαιολάδου να προέρχεται από την Ισπανία, η χώρα αποτελεί βασικό παράγοντα στον καθορισμό των παγκόσμιων τιμών.
«Αντιμετωπίζουμε μια από τις πιο δύσκολες στιγμές στην ιστορία του κλάδου», είπε ο Miguel Angel Guzman, επικεφαλής πωλήσεων της Deoleo. «Ο ισχυρός πληθωρισμός μαζί με τα υψηλά επιτόκια και τις δυσμενείς προβλέψεις για τη συγκομιδή του ελαιολάδου, από άποψη ποσότητας και ποιότητας λόγω της ξηρασίας, έχει προκαλέσει σημαντική αύξηση των τιμών».
Οι τιμές του έξτρα παρθένου ελαιολάδου στην Ανδαλουσία έφτασαν το υψηλό ρεκόρ των 9,2 ευρώ ανά κιλό τον Ιανουάριο. Διαπραγματεύονταν περίπου 7,8 ευρώ στις 19 Απριλίου, σύμφωνα με τον δείκτη αναφοράς της Mintec, από περίπου 8 ευρώ στα τέλη Μαρτίου. Οι τιμές του ελαιολάδου μειώθηκαν εν μέρει λόγω της ανόδου των εκτιμήσεων παραγωγής και των ευεργετικών βροχών τον Μάρτιο και τον Απρίλιο.
Η Deoleo, κατασκευαστής κορυφαίων εμπορικών σημάτων ελαιολάδου όπως η Bertolli και η Carbonell, εκφράζει με βεβαιότητα ότι η τρέχουσα κατάσταση στην αγορά είναι περαστική και προβλέπει επιστροφή σε ισορροπημένες τιμές όταν οι μελλοντικές αποδόσεις της συγκομιδής επανέλθουν στο φυσιολογικό. Ωστόσο, ενώ η πρόσφατη βροχή στην Ισπανία ήταν αναμφίβολα θετική εξέλιξη, η εταιρεία φαίνεται επιφυλακτική με τις βραχυπρόθεσμες προβλέψεις. «Έχουμε ακόμη μήνες μπροστά μας μέχρι να μάθουμε τους πιθανούς όγκους της συγκομιδής 2024/2025 και μέχρι εκείνη τη στιγμή, οι τιμές θα συνεχίσουν να είναι ασταθείς», είπε ο Γκούζμαν.
Ο κλάδος του ελαιολάδου πρέπει «να πάρει τα ηνία»
Το μεγαλύτερο μέρος της παγκόσμιας προμήθειας ελαιολάδου προέρχεται από τη Μεσόγειο, με χώρες της Νότιας Ευρώπης, όπως η Ισπανία, η Ιταλία και η Ελλάδα, μεταξύ των κορυφαίων παραγωγών του πολύτιμου αγαθού.
Οι αναλυτές ελαιούχων σπόρων έχουν προειδοποιήσει ότι τα ελαιόδεντρα είναι «υπερβολικά» ευάλωτα στην κλιματική κρίση. Αν και συνήθως μπορούν να αντιμετωπίσουν τις υψηλές θερμοκρασίες και είναι αρκετά ανθεκτικά στην ξηρασία, οι πρόσφατες συνθήκες ήταν υπερβολικές.
Η Deoleo αναφέρει ότι οι ξηρασίες και οι υψηλές θερμοκρασίες κατά τις κρίσιμες φάσεις της ανάπτυξης του ελαιοκάρπου τα τελευταία χρόνια έχουν οδηγήσει σε σοβαρές ελλείψεις στις ισπανικές συγκομιδές – και ο ευρύτερος τομέας του ελαιολάδου είναι «από τη φύση του ένας κλάδος που επηρεάζεται από την υψηλή αστάθεια των τιμών προέλευσης». Οι τιμές προέλευσης αντιπροσωπεύουν έως και το 80% του συνολικού κόστους, κάτι που αντιμετωπίζεται ως μια κατάσταση που απαιτεί δράση, ιδίως στο πλαίσιο της τρέχουσας κατάστασης.
Σε ερώτηση για το πώς μπορούν να προστατευθούν καλύτερα τα ελαιόδεντρα από τις ακραίες καιρικές συνθήκες που προκαλούνται από την κλιματική αλλαγή, ο Guzman της Deoleo τόνισε ότι ο κλάδος πρέπει να αναλάβει τα ηνία και να υποστεί μια βαθιά μεταρρύθμιση εάν θέλει να μειώσει την αστάθεια των τιμών. Και πρόσθεσε: «Αυτό θα είναι το κλειδί για να αποτραπούν οι εξωγενείς παράγοντες, με μικρότερο ή μεγαλύτερο αντίκτυπο στην προσφορά και τη ζήτηση, να έχουν τόσο αποφασιστικό αντίκτυπο στην τιμή του προϊόντος και, κατά συνέπεια, στις ενέργειες που αναγκάζονται να λάβουν οι εταιρείες καθώς και για το μέλλον της κατηγορίας».
